Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΩΣ ΕΡΓΟΔΟΤΗΣ

Με αφορμή τα περιστατικά εργοδοτικής αυθαιρεσίας και αντεργατικών πρακτικών σε μια σειρά από μέσα ενημέρωσης και άλλων επιχειρήσεων που έχουν άμεση σχέση με πολιτικούς φορείς της Αριστεράς (902, Τυποεκδοτική, Αυγή, ρ/σ Κόκκινο, Σύγχρονη Εποχή κλπ) τίθεται το ζήτημα της Αριστεράς ως εργοδότη και των εργατικών δικαιωμάτων των ανθρώπων που εργάζονται σε μέσα και επιχειρήσεις οι οποίες έχουν άμεση σχέση με την Αριστερά.
Αυτή η κουβέντα ξεπερνάει κατά πολύ μια μικροπολιτική διάσταση που πολλές φορές μπορεί να παίρνει και ένα χαρακτήρα κουτσομπολιού, γιατί στην πραγματικότητα έχει ένα βαθύ πολιτικό χαρακτήρα, που όσο και εάν φαίνεται άσχετο, συνδέεται με την πολιτικές αδυναμίες και αναξιοπιστία της Αριστεράς.
Όταν η ίδια η Αριστερά από την θέση του εργοδότη, αναπαράγει τις πρακτικές και τα επιχειρήματα περί βιωσιμότητας των επιχειρήσεων που κατέχει και χρησιμοποιεί, τότε πως θα μπορέσει να πείσει την κοινωνία όταν διαμαρτύρεται, καταγγέλλει και κινητοποιείται απέναντι τόσο στους εργοδότες που εφαρμόζουν τέτοιες μεθόδους, αλλά και στο κράτος που νομοθετεί όλο και πιο αντεργατικά πλαίσια;
Δεν δίνει με αυτό τον τρόπο η Αριστερά το στίγμα στην κοινωνία ότι η φιλεργατική της στάση είναι υποκριτική και αφορά τους άλλους αλλά όχι την ίδια; Ο συνήθης τρόπος να αντιμετωπίζει τέτοια περιστατικά είναι είτε να καταγγέλλει για αντικομουνισμό όσους θέτουν τα ζητήματα (ΚΚΕ), είτε να προσπαθεί να κουκουλώσει το ζήτημα με το κλασικό «μεν αλλά». Αυτή η στάση της Αριστεράς δημιουργεί μια βαθύτερη πολιτική κουλτούρα, η οποία μπροστά σε τέτοιες περιπτώσεις βάζει τα ταξικά κριτήρια ποίο πίσω από τα κριτήρια της κομματικής σκοπιμότητας ή ακόμα και της προσωπικής συμπάθειας και των συντροφικών/ φιλικών σχέσεων, υπονομεύοντας με αυτόν τον τρόπο τον ταξικό χαρακτήρα της ίδιας της Αριστεράς. Είδαμε μάλιστα πόσο αυτή η κουλτούρα, επηρέασε μια σειρά επωνύμων Αριστερών, στην περίπτωση της απόλυσης του Ντ. Παλαιστίδη από τις εκδ. Άγρα να πάρουν την θέση της εργοδοσίας ή έστω να κρατήσουν μια «ουδετερότητα».
Όταν η Αριστερά αναγκάζεται να καταφύγει να χρησιμοποιήσει μισθωτή εργασία για να μπορέσει να λειτουργήσει της δομές της (εκδόσεις, τύπος, βιβλιοπωλεία κλπ), άσχετα με το εάν είναι ο άμεσος ή ο έμμεσος εργοδότης, έχει το πολιτικό και ηθικό καθήκον να διασφαλίζει εκείνους τους όρους και τις συνθήκες εργασίας που κατοχυρώνουν, το μίνιμουμ εργατικών δικαιωμάτων για τα οποία η ίδια αγωνίζεται.
Κάποτε η Αριστερά βασιζότανε στην στράτευση των μελών της για να κολλήσει τις αφίσες της να βγάλει τα έντυπα της, να λειτουργήσει τα βιβλιοπωλεία της και γενικά να στήσει της δομές της. Ήταν τα μέλη της αυτά που στο πλαίσιο της πολιτικής στράτευσης και δραστηριότητας τους πρόσφεραν την εργασία και τις ικανότητες τους για τον κοινό πολιτικό σκοπό. Όμως φαίνεται ότι η Αριστερά χάνει την ικανότητα της στράτευσης των μελών της, έτσι καταφεύγει στην μισθωτή εργασία και στα επαγκελματικά στελέχη, πράγμα που οδηγεί και στην μεγαλύτερη εξάρτηση της Αριστεράς από τις κρατικές επιχορηγήσεις και άρα από το αστικό κράτος. Ενώ ταυτόχρονα πολλά από τα μέλη της καταλήγουν να μετατρέπονται σε «καταναλωτές πολιτικής ένταξης» που απλά πληρώνουν την συνδρομή τους, συμμετέχουν σε κάποιες λίγες κομματικές διεργασίες, χωρίς όμως να επιφορτίζονται με την υλοποίηση της πολιτικής του κόμματος τους σε κανένα επίπεδο, από αυτό της συγκρότησης των θέσεων για τον επιμέρους κοινωνικό τους χώρο, μέχρι την «λάντζα» που λέγαμε στην παλιά κομματική γλώσσα της αφισοκόλλησης, της καθαριότητας των γραφείων κλπ.
Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο δεν είναι λίγες οι φορές που η Αριστερά βρίσκεται στην αντιφατική θέση να θέλει να είναι ταυτόχρονα ο εκφραστής της εργατικής τάξης και εργοδότης με τα δικά του ιδιαίτερα συμφέροντα σε σχέση με το κόστος της εργασίας, να επικαλείται την κατάργηση της μισθωτής εργασίας, αλλά να βασίζεται ολοένα και πιο πολύ σε αυτή για να μπορέσει να προωθήσει την πολιτική της δράση και θέσεις. Και συμβαίνει μερικές φορές αυτή η αντίφαση να σκάει στα χέρια της με την μορφή της ταξικής αντιπαράθεσης, μιας ταξικής αντιπαράθεσης στην οποία λόγου της θέσης της ως εργοδότης δεν μπορεί να την αντιμετωπίσει με ταξικά κριτήρια.
Αν το ΚΚΕ καθαρίζει εύκολα με αυτές τις περιπτώσεις καταγγέλλοντας τους πάντες για αντικομουνισμό, η υπόλοιπη Αριστερά πέφτει στην λούμπα των υπεκφυγών. Προσπαθώντας να παρακάμψει την ουσία του ζητήματος ψελλίζει μια σειρά από δικαιολογίες, που τελικά αναπαράγουν την επιχειρηματολογία του κάθε εργοδότη σε αυτές τις περιπτώσεις.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ θεωρητικά η Αριστερά έχει ανοίξει μέτωπο απέναντι στο καθεστώς επικοικίασης των εργαζομένων και των υπεργολαβιών, ειδικά μετά την ιστορία της Κούνεβα, σε πολλές περιπτώσεις κλείνει τα μάτια της και σφυρίζει αδιάφορα. Ακόμα και όταν οι ευθύνες της ως έμμεσου εργοδότη είναι πολύ μεγάλες για τις συνθήκες κάτω από τις οποίες εργάζονται οι εργαζόμενοι σε αυτές.
Απολύσεις, μη καταβολή δεδουλευμένων, μειώσεις μισθών, αλλαγή συμβάσεων σε μερική απασχόληση είναι μερικές από της μεθόδους που η Αριστερά χρησιμοποιεί ως εργοδότης, με την κλασική δικαιολογία της βιωσιμότητας.
Ανάμεσα στα άλλα παραδείγματα που αναφέραμε, είδαμε πρόσφατα τις περικοπές μισθών στο τεχνικό προσωπικό της Αυγής. Η διεύθυνση της Αυγής κρύβεται πίσω από τον εργολάβο που έχει αναλάβει το τεχνικό μέρος της έκδοσης, για να μην αναλάβει τις δικές της ευθύνες. Η Αυγή είναι ο έμμεσος εργοδότης αυτών των εργαζομένων, οι οποίοι απασχολούνται στο δικό της εργασιακό χώρο και προσφέροντας την εργασία τους αποκλειστικά για την έκδοση της εφημερίδας. Άρα δεν μπορεί να σφυρίζει αδιάφορα για την μείωση των μισθών και την μεταβολή των συμβάσεων. Γιατί εδώ δύο πράγματα μπορεί να συμβαίνουν και η διεύθυνση της Αυγής οφείλει να το ξεκαθαρίσει:
Ή η Αυγή έχει εύθηνη για την οικονομική δυσπραγία του εργολάβου, μην καταβάλλοντας στην ώρα της οικονομικές της υποχρεώσεις απέναντι του ή μειώνοντας το πόσο του δίνει για το έργο, είτε τέλος αυξάνοντας τον όγκο του έργου και άρα ο εργολάβος για να αντεπεξέλθει μεταφέρει το αυξημένο κόστος που του επιβάλει η Αυγή στις πλάτες των εργαζομένων.
Ή ο εργολάβος για να αυξήσει το κέρδος του ή να ρεφάρει χασούρα από άλλες δουλειές, προσπαθεί να αυξήσει το κέρδος του μειώνοντας το εργατικό κόστος των εργαζομένων που απασχολεί στην Αυγή.
Και στις δυο περιπτώσεις τόσο η διεύθυνση της Αυγής όσο και οι εργαζόμενοι πρέπει να πάρουν θέση και να σταματήσουν να σφυρίζουν αδιάφορα. Ειδικά στην πρώτη περίπτωση οι ευθύνες της Αυγής ως έμμεσου εργοδότη είναι εξίσου σημαντικές, και μάλλον μεγαλύτερες από του άμεσου εργοδότη.
Στην ιστορία που λέγεται επινοικίαση εργαζομένων και υπεργολαβίες, δυστυχώς οι ευθύνες της Αριστεράς δεν περιορίζονται στο ρόλο της ως εργοδότης, αλλά και επεκτείνονται και στην συνδικαλιστική της δράσης. Δυστυχώς πολλοί Αριστεροί συνδικαλιστές του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα έκλειναν τα μάτια τους και αδιαφορούσαν πλήρως για το τη συμβαίνει στους φορείς τους με αυτούς τους εργαζόμενους, με την δικαιολογία ότι εργάζονται σε άλλο εργοδότη.
Κώστας Σ.