Ανθεί η βιομηχανία της βιολογικής γεωργίας

Πολυεθνικές με... πράσινη κάλυψη
Ενας εμπορικός πόλεμος με «οικολογικές» ρίζες

Του PHILIPPE BAQUE*
Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, Κυριακή 3 Απριλίου 2011 Le Monde diplomatique
http://www.enet.gr/?i=issue.el.home&date=03/04/2011&id=264738
Το κείμενο είναι μεγάλο και παραθέτω το αρχικό μέρος του. Μπορείτε να το διαβάσετε όλο στη παραπάνω διεύθυνση. Είναι πολύ καλό και είναι σίγουρα
από τα σπάνια κείμενα που έχουν κυκλοφορήσει στον ελληνικό τύπο.
Καλύπτει μια μεγάλη γκάμα ζητημάτων και βγάζει -επιτέλους- και έναν πολιτικό λόγο "εκ των έσω" για το όλο ζήτημα των βιολογικών προϊόντων ο οποίος δεν στερείται και κριτικής εκεί που πρέπει.

Κοτόπουλα που εκτρέφονται με βιομηχανικές μεθόδους μέσα σε κλωβοστοιχίες, ντομάτες που παράγονται εκτός εποχής, οπωρώνες όπου οι ιδιοκτήτες εκμεταλλεύονται τις μετανάστριες εργάτριές τους... Ναι, αλλά τα προϊόντα είναι «βιολογικά»! Με άλλα λόγια, ένα κίνημα στο οποίο αρχικά πρωταγωνιστούσαν ακτιβιστές οι οποίοι ενδιαφέρονταν για την προστασία των συμφερόντων των μικρών αγροτών και απέρριπταν την παραγωγικίστικη λογική, κινδυνεύει τώρα να εξοκείλει στα ράφια των σουπερμάρκετ με τα πλέον προβεβλημένα προϊόντα.
«Οι οικολόγοι και η γενιά του Μάη του '68 έδωσαν τη θέση τους σε επαγγελματίες!»: Με αυτά τα λόγια συνόψισε την κατάσταση, τον Ιούνιο του 2009, ένας τεχνικός του συνεταιρισμού Terres du Sud που οργάνωσε στον νομό Λοτ-ε-Γκαρόν ημερίδα για την «ανακάλυψη» και την προώθηση των εντατικών μονάδων εκτροφής... βιολογικών κοτόπουλων. Υποτίθεται ότι οι προσκεκλημένοι αγρότες θα πείθονταν από τις επιδόσεις των μονάδων που παραδίδει «με το κλειδί στο χέρι» ο συνεταιρισμός, όπως επίσης και από τις πιστώσεις και τις κρατικές ενισχύσεις που υπόσχεται ότι θα τους εξασφαλίσει. Πράγματι, για να είναι σε θέση να τροφοδοτούν τα δίκτυα των σουπερμάρκετ και της μαζικής εστίασης(1), οι ισχυροί αγροτικοί συνεταιρισμοί που έχουν αναπτύξει στενούς δεσμούς με τη βιομηχανία τροφίμων, επιδίδονται πλέον σε έναν ανελέητο ανταγωνισμό για την παραγωγή βιολογικών κοτόπουλων, προϊόντων «υπεράνω υποψίας». Επωφελούνται δε από τους καινούριους κανονισμούς της Ευρωπαϊκής Ενωσης, οι οποίοι επιτρέπουν σε έναν πτηνοτρόφο να παράγει έως και 75.000 βιολογικά κοτόπουλα κρεατοπαραγωγής το χρόνο και καταργούν τους περιορισμούς όσον αφορά το μέγεθος των πτηνοτροφικών εγκαταστάσεων για τις βιολογικές κότες ωοπαραγωγής.
Οι συνεταιρισμοί αυτοί κατάλαβαν ότι μπορούν να κερδίσουν πολλά χρήματα από έναν τύπο γεωργίας τον οποίο έως τώρα προσπαθούσαν με κάθε τρόπο να δυσφημήσουν. Για να το επιτύχουν, αρκούσε να εφαρμόσουν και σε αυτόν τον κλάδο τις δικές τους μεθόδους. Οπως εξηγεί ο Ντανιέλ Φλοραντέν, μέλος της Αγροτικής Συνομοσπονδίας(2), πρώην ιδιοκτήτης βιολογικού πτηνοτροφείου, ο οποίος συνεργαζόταν με τον συνεταιρισμό της νοτιοδυτικής Γαλλίας Maisadour, «οι παραγωγοί δεσμεύονται από εξαιρετικά αυστηρά συμβόλαια και χάνουν κάθε περιθώριο αυτονομίας. Χρεώνονται βαρύτατα, για διάστημα τουλάχιστον είκοσι ετών, και οφείλουν να παραδίδουν το σύνολο της παραγωγής τους στον συνεταιρισμό, ο οποίος δεσμεύεται να την απορροφά, χωρίς όμως και να τους προσφέρει μια τιμή καθορισμένη εκ των προτέρων. Πρόκειται για ένα σύστημα απόλυτης καθετοποίησης της παραγωγής, το οποίο είναι πολύ συνηθισμένο στα συμβατικά πτηνοτροφεία όπου πραγματοποιείται υπερεντατική εκτροφή».
Από το 1999, λόγω του ενδιαφέροντος των καταναλωτών για την υγεία τους αλλά και για το περιβάλλον, η κατανάλωση βιολογικών τροφίμων στη Γαλλία αυξάνεται με ετήσιο ρυθμό της τάξης του 10%. Το 2009, παρ' όλη την οικονομική κρίση, ο κύκλος εργασιών των βιολογικών προϊόντων αυξήθηκε κατά 19%(3). Η αγορά, η οποία για μεγάλο χρονικό διάστημα θεωρούνταν περιθωριακή, μετατράπηκε σε πολλά υποσχόμενο κλάδο, στον οποίο εισήλθαν οι μεγάλες αλυσίδες σουπερμάρκετ μέσω των οποίων πραγματοποιείται πλέον περισσότερο από το 45% των πωλήσεων των βιολογικών τροφίμων...

Σημείωση: όλο το κείμενο το έχω ανεβάσει επίσης στην ιστοσελίδα του Οικοδικτύου: http://oikodiktyo.espivblogs.net/