Αναγκαίο ένα Κοινωνικό Συμβόλαιο Εξόδου από την Κρίση με κοινωνικά δίκαιο και ισορροπημένο τρόπο που θα δεσμεύει την νέα κυβέρνηση

Του Νίκου Χρυσόγελου
Στελέχους των ΟΙΚΟΛΟΓΩΝ ΠΡΑΣΙΝΩΝ,
εκλεγμένου Περιφερειακού Συμβούλου Ν Αιγαίου

Κακώς η συζήτηση επικεντρώνεται σήμερα μόνο στα πρόσωπα, στο ποιος θα ηγηθεί μιας κυβέρνησης συνεργασίας, ποια θα είναι η σύνθεσή της καθώς και ο χρόνος ζωής της. Το πιο σημαντικό είναι το πρόγραμμα που θα (πρέπει να) προωθήσει αυτή η κυβέρνηση, όποιος κι αν αποφασιστεί ότι θα είναι ο χρόνος ζωής της. Και αυτή η συζήτηση δεν μπορεί να περιοριστεί μόνο στα δυο κόμματα εξουσίας ή έστω και μεταξύ κάποιων άλλων αλλά θα πρέπει να περιλάβει όλα τα κόμματα, και κυρίως να ανοίξει στην κοινωνία και στους φορείς της. Η ίδια η κοινωνία θα πρέπει να περάσει από τη φάση της οργής και της διαμαρτυρίας, στη φάση της συνειδητής διαμόρφωσης από τα κάτω ενός εναλλακτικού σχεδίου εξόδου από την κρίση.

Είναι σαφές ότι οι δραματικές εξελίξεις οφείλονται τόσο στην κατάρρευση του πολιτικού συστήματος όσο και στην γενικευμένη κρίση εμπιστοσύνης προς το πολιτικό σύστημα αλλά και στην αποτυχία του μεταπολιτευτικού μοντέλου ανάπτυξης. Μια κυβέρνηση συνεργασίας με την στήριξη δύο ή περισσοτέρων κομμάτων δεν θα καταφέρει να θέσει τις βάσεις για διέξοδο από την κρίση και να διασφαλίσει την ευρωπαϊκή μας πορεία αν στηριχθεί σε παλιές συνταγές και βασιστεί μόνο σε ένα απαξιωμένο πολιτικό προσωπικό, σε αυτούς που μας έφεραν σε αυτή την κατάσταση. Χρειαζόμαστε νέο τρόπο σκέψης, νέες πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις και νέες πρακτικές.

Μεταβατικά, το λιγότερο που έχει να κάνει μια κυβέρνηση συνεργασίας είναι, παράλληλα με την προσπάθεια να κρατήσει τη χώρα στην ευρωζώνη, να ανοίξει μια ειλικρινή συζήτηση με όλα τα πολιτικά κόμματα, την κοινωνία και τους κοινωνικούς φορείς με στόχο να διαμορφωθεί ένα Κοινωνικό Συμβόλαιο Εξόδου από την Κρίση με κοινωνικά δίκαιο και ισορροπημένο τρόπο με προτεραιότητες να:

- Γίνει η κοινωνία συμμέτοχος στη λύση για τα δημοσιονομικά, οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα, με ορατό στόχο τη βελτίωση της ποιότητας ζωής για όλους ανεξαρτήτως εισοδήματος

- Διαμορφωθεί από κοινού με τους εργαζόμενους και άλλους φορείς ένα σχέδιο αποτελεσματικής μεταρρύθμισης της διοίκησης, σε κάθε υπηρεσία, ώστε να λειτουργεί προς όφελος των πολιτών και του δημόσιου συμφέροντος, με περιβαλλοντικά υψηλές επιδόσεις και με ορθολογική χρήση των πόρων. Δεν υπάρχει διέξοδος από την κρίση με διάλυση της διοίκησης και μαζικές απολύσεις, χωρίς μάλιστα προοπτική απασχόλησης σε κάποια αξιοπρεπή θέση αντίστοιχη των προσόντων. Ζητούμενο είναι, λοιπόν, η μεταρρύθμιση της διοίκησης, μια μεταρρύθμιση που θα γίνει με τη συμμετοχή των υπαλλήλων, με αναβάθμιση των ικανοτήτων και δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού, αξιοποιώντας καλά παραδείγματα και πρακτικές από ευρωπαϊκές χώρες. Πρώτη προτεραιότητα της όποιας κυβέρνησης αλλά και των ζωντανών κοινωνικών δυνάμεων είναι η αναγέννηση της διοίκησης προς όφελος του δημόσιου συμφέροντος και των δημόσιων αγαθών, η ενθάρρυνση πρωτοβουλιών από τα κάτω που θα περιορίσουν την σπατάλη και θα εξαλείψουν την διαφθορά, τον κομματισμό, τις πελατειακές σχέσεις και την αναποτελεσματικότητα.
- Διασφαλιστεί άμεσα η εξισορρόπηση της απώλειας εισοδημάτων με αναβάθμιση των κοινωνικών και περιβαλλοντικών υποδομών (σε θέματα υγείας, παιδείας, κοινωνικής αλληλεγγύης, ποιότητας ζωής στις γειτονιές, συγκοινωνίες κα), ώστε να μπορούν να ζουν όλοι ανθρώπινα, ακόμα και αν έχει μειωθεί κατακόρυφα ο οικογενειακός προϋπολογισμός τους. Άμεση προτεραιότητά της νέας κυβέρνησης πρέπει να είναι η δημιουργία ενός διχτυού κοινωνικής προστασίας για ανθρώπους και ομάδες που σήμερα αντιμετωπίζουν την ανεργία καθώς και τον κίνδυνο κοινωνικού αποκλεισμού και περιθωριοποίησης. Κανένας δεν πρόκειται να ανεχθεί άλλες θυσίες που μαζί με το εισόδημά του συμπαρασύρουν και τον κοινωνικό ιστό και τις κοινωνικές υποδομές.

- Αναληφθούν αποτελεσματικές πρωτοβουλίες για απόδοση δικαιοσύνης, δημιουργία αισθήματος ισονομίας και τιμωρίας όσων καταχράστηκαν τα δημόσια αξιώματά τους για να πλουτίσουν.

- Αναπτυχθεί μια στοχευμένη προσπάθεια αντιμετώπισης της φοροδιαφυγής-φοροαπάτης, και ελέγχου όλων των περιουσιών στελεχών της διοίκησης και κομματικών-πολιτικών που συμμετείχαν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο σε αναθέσεις δημοσίων έργων και προμηθειών. Επιστροφή στα δημόσια ταμεία περιουσιών που αποκτήθηκαν με παράνομο τρόπο.

- Αναληφθεί πρωτοβουλία σε ευρωπαϊκό επίπεδο – από κοινού με άλλες κυβερνήσεις και πολιτικές δυνάμεις - για φορολόγηση της ιδιωτικής περιουσίας από ένα ύψος και πάνω, όπως προτείνει η σε εξέλιξη κοινή πρωτοβουλία των Ελλήνων και Γερμανών πρασίνων.

- Προσκληθούν ειδικοί, ανεξάρτητοι ερευνητές που θα στελεχώσουν – με εντολή της Βουλής - μια ανεξάρτητη επιτροπή λογιστικού ελέγχου του δημόσιου χρέους η οποία θα διερευνήσει σε βάθος το πώς φτάσαμε στη σημερινή κατάσταση και ποιο τμήμα του χρέους είναι τυχόν απεχθές με βάση το διεθνές δίκαιο.

- Ζητηθεί από την ΕΕ να εγγυηθεί τα σύνορα της χώρας (και εξωτερικά σύνορα της) ώστε να παγώσει είτε σε συμφωνία με τις γειτονικές χώρες είτε και μονομερώς κάθε εξοπλιστικό πρόγραμμα για τα επόμενα 5 χρόνια.

- Διαμορφωθεί, μέσα από διάλογο, ένα σχέδιο μεταρρύθμισης της οικονομίας σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο και να δημιουργηθούν οι όρους και οι συνθήκες για πράσινη καινοτομία και προσέλκυση κοινωνικά υπεύθυνων, πράσινων επενδύσεων κυρίως από μικρομεσαίες και κοινωνικές επιχειρήσεις. Η επιστροφή σε αντιλήψεις της δεκαετίας του ‘50 και του ’60 στα θέματα περιβάλλοντος, θα έχουν ως μόνο αποτέλεσμα να προστεθεί στο δημοσιονομικό ένα ακόμα μεγαλύτερο περιβαλλοντικό χρέος.

Δεν θα βγούμε από την σημερινή κρίση αν η σύγχυση και η απουσία πολιτικού σχεδίου γίνει συστατικό στοιχείο και του νέου κυβερνητικού σχήματος, έστω και αν η κυβέρνηση αυτή είναι κυβέρνηση συνεργασίας. Αν η κυβέρνηση κινείται μόνο με ορίζοντα την επόμενη δόση, η χρεοκοπία και η έξοδός μας από την ευρωζώνη απλώς θα καθυστερήσουν λίγο περισσότερο.