Κ. Λαπαβίτσας: «Θα ανακάµψουµε µε στάση πληρωµών και µε το οικονοµικό σοκ από τη δραχµή»

Ο οικονομολόγος και καθηγητής του Πανεπιστημίου του Λονδίνου εξηγεί γιατί θεωρεί επιβεβλημένη τη συντεταγμένη έξοδο από το ευρώ

Παναγιώτα Μπίτσικα

Την ώρα που εντός και εκτός Ελλάδας φουντώνουν πλέον η ....συζήτηση και τα σενάρια περί διάσπασης της ευρωζώνης, προκάλεσε αίσθηση µια 90σέλιδη µελέτη µε τίτλο «Breaking Up? A route out of Eurozone Crisis» («Ρήξη; Η διέξοδος από την κρίση της ευρωζώνης») που πραγµατοποιήθηκε στο ερευνητικό κέντρο Research on Money and Finance (RMF) του Πανεπιστηµίου του Λονδίνου.
Επικεφαλής της ερευνητικής οµάδας είναι ο καθηγητής στη Σχολή Ανατολικών και Αφρικανικών Μελετών (SOAS) του Πανεπιστηµίου του Λονδίνου κ. Κ. Λαπαβίτσας.
Οικονοµολόγος, από τον χώρο της ριζοσπαστικής Αριστεράς, ο κ. Λαπαβίτσας µιλά στο «Βήµα» µε αφορµή τη µελέτη αυτή και προτάσσει ως διέξοδο την αθέτηση πληρωµών προς τους δανειστές και την έξοδο από το ευρώ µε πρωτοβουλία της χώρας µας.

Γιατί, όπως λέτε, η έξοδος από το ευρώ και η αθέτηση πληρωμών με πρωτοβουλία του οφειλέτη δεν είναι καταστροφή αλλά λύση;
«Απολύτως καταστροφική είναι η τρέχουσα πολιτική. Το ΑΕΠ θα συρρικνωθεί σηµαντικά και το 2012, οδηγώντας σε σωρευτική απώλεια ίσως και 17% από το 2008. Θα ακολουθήσει χαµηλή ανάπτυξη για πολλά χρόνια. Η Ελλάδα θα βρεθεί µε µόνιµη υψηλή ανεργία, τη νεολαία να µεταναστεύει, χωρίς δυναµικούς κλάδους παραγωγής και µε τεράστιο χρέος.
Η αθέτηση πληρωµών µε λογιστικό έλεγχο και επιβολή όρων στους δανειστές µπορεί να απαλλάξει τη χώρα από τον βραχνά του χρέους. Βεβαίως θα έχει κόστος, αλλά µικρότερο από την καταστροφή που φέρνει η τρέχουσα πολιτική. Η έξοδος από το ευρώ θα µας βγάλει από την παγίδα της ΟΝΕ, θα τονώσει την εγχώρια παραγωγή και τις εξαγωγές, θα επιτρέψει την ανάκτηση ελέγχου στα εργαλεία οικονοµικής πολιτικής. Βραχυπρόθεσµα θα είναι οικονοµικό σοκ, αλλά προσφέρει την προοπτική ταχείας ανάκαµψης».

Επιμένετε ότι αυτά πρέπει να γίνουν με πρωτοβουλία της χώρας.
Γιατί; «Ολοι αναγνωρίζουν πια ότι η ΟΝΕ κλυδωνίζεται συθέµελα. Αλλά είναι λογικό σφάλµα να περιµένουµε το τέλος του ευρώ για να φύγουµε µαζί µε άλλους. Το πλήθος δεν παρέχει καµία προστασία. Οποιος φύγει συντεταγµένα και µε κινητοποίηση ευρέων κοινωνικών δυνάµεων θα έχει πλεονέκτηµα χρόνου για να ανατάξει την οικονοµία του. Στις νέες συνθήκες που θα προκύψουν στην Ευρώπη η Ελλάδα θα επαναδιαπραγµατευτεί τις σχέσεις της σε άλλη βάση».

Πώς φαντάζεστε ότι θα είναι εκείνη η ημέρα – Παρασκευή, όπως προτείνετε – που θα ανακοινωθεί η μετάβαση σε εθνικό νόμισμα;
«Θα πρέπει αµέσως να τεθούν οι τράπεζες υπό δηµόσια ιδιοκτησία µε εγγύηση των καταθέσεων. Παράλληλα θα ανασταλούν οι δραστηριότητές τους για µερικές ηµέρες. Οταν θα ξανανοίξουν, θα έχουν ήδη µετατρέψει καταθέσεις αλλά και δάνεια που υπόκεινται στην ελληνική νοµοθεσία από ευρώ σε νέα δραχµή. Θα χρειαστεί χρόνος για να αλλάξουν οι λογιστικές διαδικασίες, να προγραµµατιστούν τα ΑΤΜ και να εκτυπωθεί επαρκές νέο νόµισµα. Στην πράξη θα έχουµε παράλληλη κυκλοφορία ευρώ και νέας δραχµής για ένα διάστηµα. Αν το κράτος δείξει αποφασιστικότητα, συλλέγει φόρους και κάνει πληρωµές στη νέα δραχµή, το ευρώ θα εξαλειφθεί σύντοµα από την κυκλοφορία».
Μισθοί, συντάξεις, κοινωνικά αναγκαίες δαπάνες πώς θα πληρώνονται; «Το πρωτογενές έλλειµµα το 2012 θα είναι σχετικά περιορισµένο. Το έλλειµµα µπορεί να καλυφθεί για ένα σύντοµο διάστηµα µέσω νοµισµατικής πολιτικής, πληρώνοντας έτσι µισθούς και συντάξεις. Μεσοπρόθεσµα θα πρέπει να γίνει ανάταξη του φορολογικού συστήµατος και να υπάρξει ανάπτυξη. Αυτή είναι η πραγµατική εγγύηση για την κανονική πληρωµή µισθών και συντάξεων και όχι ο δανεισµός».

Τι θα γίνει με την επάρκεια αγαθών – καύσιμα, φάρμακα κ.ά.;
«Τους πρώτους µήνες θα υπάρξουν προβλήµατα στο πετρέλαιο, στα φάρµακα και στα τρόφιµα. Η παραγωγή ενέργειας µπορεί να καλυφθεί από εγχώριες πηγές. Για τα άλλα αγαθά θα χρειαστεί να γίνουν διµερείς συµφωνίες µε χώρες παραγωγούς. Θα πρέπει επίσης να ληφθούν διοικητικά µέτρα προσαρµογής της κατανάλωσης για να στηριχτούν τα λαϊκά στρώµατα. Η κατάσταση θα βελτιωθεί σύντοµα καθώς θα τονώνεται η εγχώρια παραγωγή και θα µειώνεται το εξωτερικό έλλειµµα».

Η έξοδος από την ευρωζώνη συνεπάγεται και έξοδο από την ΕΕ;
«Πρόκειται για ιδεολογική τροµοκρατία. Στην κρίση που βρίσκεται η ΕΕ δύσκολα θα θελήσει να ανοίξει τους ασκούς του Αιόλου επιδιώκοντας την αποβολή χώρας. Από την άλλη, η αναζωογόνηση της ελληνικής οικονοµίας θα απαιτήσει επιβολή ελέγχων στις κεφαλαιακές ροές και εκτεταµένη δηµόσια παρέµβαση στην παραγωγή. Θα υπάρξει ευθεία σύγκρουση µε τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές της ΕΕ. Εναπόκειται στον ελληνικό λαό να αποφασίσει αν θα αποχωρήσει και από την ΕΕ. Βέβαια η αθέτηση πληρωµών και η έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ θα λειτουργήσουν ως καταλύτης ριζικών αλλαγών στην ΕΕ».

ΒΗΜΑ