Το νέο είδος πολιτικής και οργάνωσης που απαιτείται σήμερα

Σε ένα πρόσφατο κείμενο σε αυτό το μπλόκ, γράφαμε:
«Οι Έλληνες ναυαγοί της ανάπτυξης, βιώνοντας με μεγαλύτερη ένταση αντιφάσεις που αφορούν όλες τις ευρωπαϊκές και τις «αναπτυγμένες» κοινωνίες, θα μπορούσαν να γυρίσουν την πλάτη τους στις απατηλές υποσχέσεις μιας ανάπτυξης αδύνατης πλέον γι’ αυτούς και να επιλέξουν δρόμους, οι οποίοι θα είχαν μια τεράστια σπουδαιότητα για όλους τους ευρωπαϊκούς πληθυσμούς και όχι μόνο. Να αντιστρέψουν τα μειονεκτήματα που έχει η χώρα σαν «αδύνατος κρίκος», σε αντίστοιχα πλεονεκτήματα». (ΟΙ ΜΕΡΕΣ ΤΗΣ ΑΦΘΟΝΙΑΣ ΕΙΝΑΙ ΜΕΤΡΗΜΕΝΕΣ, ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ:http://topikopoiisi.blogspot.com/2010/11/blog-post_09.html)

Όπως έδειξε και η παρούσα κρίση, επιστροφή στο εθνικό κοινωνικό κράτος πρόνοιας είναι αδύνατη. Και αυτό όχι μόνο στην Ελλάδα. Οι στενές και πολύμορφες οικονομικές σχέσεις κρατών και περιοχών στα πλαίσια της ΕΕ και της παγκοσμιοποίησης καθιστούν κυριολεκτικά αδύνατον για οποιαδήποτε εθνική κυβέρνηση να διαχειριστεί ανεξάρτητα την οικονομία και το περιβάλλον της επικράτειάς της. Οι οικονομικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις ξεπερνούν τα στενά εθνικά όρια και τα σύνορα.
Από την άλλη, οι αποφάσεις των κομμάτων εξουσίας για οποιεσδήποτε αλλαγές καθορίζονται από τα συμφέροντα της παγκόσμιας-τοπικής χρηματοπιστωτικής ελίτ και των πολυεθνικών και έχουν να κάνουν περισσότερο με τη διαχείριση αυτών των συμφερόντων. Οι πολίτες παντού και πολύ περισσότερο στην Ελλάδα, έχουν ελάχιστη δύναμη να επηρεάσουν τις πολιτικές και οικονομικές διαδικασίες, που καθορίζουν τη ζωή τους. Βλέπουν ότι αποκλείονται καθημερινά από το σημερινό «δημόσιο» χώρο. Η «αντιπροσωπευτική δημοκρατία» των σύγχρονων επαγγελματιών πολιτικών και των κομμάτων εξουσίας, προάγοντας τα συμφέροντα των ολίγων ισχυρών, έχει απογοητεύσει σε μεγάλο βαθμό τους ανθρώπους.
Τα άλλα κόμματα(είτε αριστερά, είτε περιβαλλοντικά), από τη στιγμή που επιδιώκουν την κατάληψη της εξουσίας στο κράτος οδηγούνται σε μορφές οργάνωσης, που εκ των πραγμάτων διαχωρίζουν τους πολίτες σε μέλη και μη μέλη τους. Πέρα από το γεγονός ότι και στα πλαίσιά τους δεν εφαρμόζεται η δημοκρατία πρόσωπο με πρόσωπο και τις αποφάσεις τις παίρνουν ουσιαστικά οι ηγεσίες τους, δεν έχουν τη δυνατότητα να την υλοποιούν και στις παρεμβάσεις στα κοινωνικά δρώμενα, στα πλαίσια της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Τέτοια συγκεντρωτικά κόμματα, απέτυχαν να εφαρμόσουν την άμεση δημοκρατία και τον κοινωνικό έλεγχο και στα κράτη του πρώην «υπαρκτού σοσιαλισμού».
Εξάλλου από τη στιγμή που ένα κόμμα δημιουργείται σε εθνικό επίπεδο κεντρικά, αποκτά αμέσως τον χαρακτήρα μιας μεγα-δομής. Κάθε πολίτης -μέλος ή μη μέλος- νοιώθει αδύναμος να ελέγξει τις εξελίξεις στο κόμμα αυτό, και έτσι εύκολα αποφασίζει ότι δεν τον αφορά. Αν όμως δημιουργείται μια Ριζοσπαστική Κίνηση Πολιτών (με το χαρακτηριστικό της «δημοκρατίας εν δράσει») από πολίτες-που ο καθένας ξέρει τον άλλο και υπάρχει εμπιστοσύνη ότι η συμμετοχή συνδέεται με την κοινωνική προσφορά και όχι με την ατομική κοινωνική και πολιτική ανέλιξη-και αν η Κίνηση θέλει να παρέμβει με αμεσοδημοκρατικό τρόπο σε τοπικό επίπεδο για να αλλάξει την ζοφερή πραγματικότητα της καθημερινής ζωής, τότε ο απλός -και όχι μόνο ο ενεργός πολίτης -θεωρεί ότι κάτι τέτοιο είναι στα μέτρα του. Πείθεται πιο εύκολα ότι το ζήτημα τον αφορά και θα θέλει να συμμετάσχει, ανεξάρτητα από ποιόν κοινωνικό ή πολιτικό χώρο επηρεάζεται. Φυσικά τέτοιες Κινήσεις δεν ενδιαφέρουν μέλη υπαρχόντων κομμάτων, που η ενασχόλησή τους με τα κοινά καθορίζεται από την πελατειακή σχέση με το κόμμα τους ή από τον αριβισμό τους. Θα ενδιαφέρει όμως ανιδιοτελή τους μέλη-πρέπει να υπάρχουν και τέτοια-που η τοπική Κίνηση μπορεί να είναι σε θέση να διακρίνει κάθε φορά.
Τη πρώτη «μαγιά» μιας τέτοιας Κίνησης μπορούν να αποτελέσουν πολίτες της τοπικής κοινωνίας, που ήδη συμμετέχουν σε διάφορα κοινωνικά, οικολογικά και πολιτικά κινήματα και που συνήθως δεν έχουν κομματικές εξαρτήσεις. Είναι αυτοί που έχουν ονομασθεί γενικά «ενεργοί πολίτες» ή «ακτιβιστές» για την επίλυση διάφορων θεματικών προβλημάτων καθώς και μέλη του αντιπαγκοσμιοποιητικού κινήματος των τελευταίων χρόνων, είναι αξιόλογοι άνθρωποι-μέχρι τώρα αποστασιοποιημένοι- αλλά προερχόμενοι από τους ιστορικούς ιδεολογικούς χώρους του σοσιαλιστικού, αναρχικού, κομμουνιστικού και οικολογικού προτάγματος. Αυτή η πρώτη «μαγιά» που αναλαμβάνει τη πρωτοβουλία, δεν περιχαρακώνεται. Φροντίζει να πλαισιωθεί, όπως αναφέρθηκε πιο πάνω, από απλούς πολίτες που θα αποφασίσουν ότι δεν πάει άλλο και δεν έχουν να περιμένουν τίποτα από κανένα μηχανισμό ή «πεφωτισμένη» προσωπικότητα. Από πολίτες που σε μια σειρά τελευταίων εκλογικών αναμετρήσεων ψήφισαν με τον τρόπο τους τον «κανένα». Στη συνέχεια φροντίζουν όλοι μαζί να πετύχουν μεταξύ τους καταρχήν μια συναίνεση σε ένα πρόγραμμα τοπικής παρέμβασης στα καθημερινά κοινωνικά, οικονομικά, περιβαλλοντικά προβλήματα. Η παρέμβαση αυτή δεν θα χαρακτηρίζεται μόνο από την αντίσταση στις πρακτικές διακυβέρνησης του κεντρικού και περιφερειακού κράτους, αλλά και από εναλλακτικές προτάσεις. Από προτάσεις για άμεσα υλοποιήσιμες δομές, που θα δίνουν λύσεις «εδώ και τώρα» και που μπορούν να λειτουργούν σαν παράδειγμα για εκτεταμένους κοινωνικούς πειραματισμούς, στους οποίους μπορεί να εμπλέκεται όλη η κοινωνία, γιατί θα αφορούν στο παρόν της καθώς και στο μέλλον των επερχόμενων γενιών. Αυτοί οι εκτεταμένοι κοινωνικοί πειραματισμοί(όπως π.χ. ο συμμετοχικός προϋπολογισμός-προγραμματισμός) θα μπορέσουν να πάρουν την τελική τους μορφή, όταν μια τέτοια Κίνηση ψηφισθεί και αναλάβει τον δήμο ή την περιφέρεια.
Αν τώρα πολλές τέτοιες πολιτικές κινήσεις, που έχουν σαν βασικό γνώρισμα την άμεση δημοκρατία και λίγο ως πολύ το ίδιο πρόγραμμα παρέμβασης για την κοινωνία και το περιβάλλον, βρεθούν και συνδεθούν στη συνέχεια με ομοσπονδιακή μορφή(καλό θα είναι να πάρουν και κοινή ονομασία, για να δίνουν κοινό μήνυμα), μπορούν να δημιουργήσουν στην ουσία, σε περιφερειακό ή και εθνικό επίπεδο, μια καινούργια κοινωνική και πολιτική δομή. Πολλοί μπορεί να την ονομάσουν νέας μορφής «κόμμα», αλλά θα είναι διαφορετική από τις δομές των κομμάτων που ξέρουμε μέχρι τώρα . Ο στόχος μιας τέτοιας κοινωνικής και πολιτικής οργάνωσης θα είναι η συμμετοχή των πολιτών σε όλα τα επίπεδα της δημοτικής, περιφερειακής και εθνικής δημόσιας σφαίρας, ώστε και μέσα από αυτή τη συμμετοχή να είναι δυνατή η μετατροπή του πολίτη-καταναλωτή υπαρχουσών κομματικών προγραμμάτων- σε πολίτη διαμορφωτή οικονομικού, κοινωνικού, περιβαλλοντικού και πολιτικού προγράμματος ικανού να εξασφαλίσει πλειοψηφίες. Πρώτα στους δήμους και τις κοινότητες, μετά στις περιφέρειες(1) και στη συνέχεια σε εθνική επικράτεια. Ώστε να εφευρεθούν και να δημιουργηθούν με συμμετοχή όσο γίνεται μεγαλύτερου μέρους της κοινωνίας οι καινούργιοι κοινωνικοί- οικονομικοί Θεμοί. Με αυτό τον τρόπο μπορεί να αυτοθεσμισθεί(2) καλύτερα η αποκεντρωμένη, αυτοδιαχειριζόμενη, οικολογική κοινωνία της ισοκατανομής της εξουσίας σε όλα τα επίπεδα.
Αυτή η διαδικασία δεν αποκλείει λοιπόν και τη παρέμβαση σε εθνικό και ακόμα παραπέρα επίπεδο-ίσα ίσα πρέπει να επιδιωχθεί-, αλλά ο στόχος αυτής της παρέμβασης θα είναι η συρρίκνωση του κράτους και των δομών της παγκοσμιοποίησης και η δημιουργία μέσω των θεσμών της κοινοτητοποίησης-δημοτικοποίησης της παγκόσμιας κοινότητας των κοινοτήτων. Η στρατηγική της Τοπικοποίησης (όπως προτείνεται και στο βιβλίο) για τον καινούργιο πολιτικό πολιτισμό που απαιτείται σήμερα, είναι πιο ευνοϊκή και για τακτικούς και για ουσιαστικούς λόγους και δεν οδηγεί στον «τοπικισμό», γιατί από την αρχή ο στόχος είναι η παγκόσμια συνειδητοποιημένη κοινότητα και όχι η παγκόσμια κυβέρνηση, που προωθούν οι θεσμοί της παγκοσμιοποίησης.
Η σημερινή κρίση του κομματικού συστήματος και η «αποστράτευση» των πολιτών δεν μπορεί να ξεπερασθεί με τη δημιουργία κομμάτων της «παλιάς κοπής». Στη χώρα, η αποχή στις πρόσφατες εκλογές-που σημειωτέον μαζί με τα λευκά και άκυρα ήταν τελικά ο νικητής-δείχνει ότι έφθασε επιτέλους η ώρα να προχωρήσουμε σε μια τέτοια κατεύθυνση. Δεν χρειάζεται να καθορισθούν από την αρχή όλα τα βήματα για να ξεκινήσουμε!

Δέστε και το κείμενο της ανάρτησης:http://topikopoiisi.blogspot.com/2010/06/blog-post_1196.html

(1)Οι περιφέρειες μπορεί να μην είναι τελικά αυτές του Καλλικράτη. Θα πρέπει οι περιφέρειες να πάρουν τη μορφή της "Βιοπεριφέρειας". Δηλαδή μιας περιφέρειας που εξασφαλίζει την αρμονική ενότητα ενός τόπου (φυσικού οικοσυστήματος), της κοινότητας των ανθρώπων που τον κατοικούν και του συνόλου των παραγωγικών τους δραστηριοτήτων. Η εγγύτητα θα είναι καθοριστική στην διαχείρηση των εισροών και των εκροών των παραγωγικών μονάδων, των ανταλλαγών μεταξύ τους, όπως και με τους καταναλωτές. Όσον αφορά στην οικονομία της θα πρόκειται για μια οικονομία εγγύτητας.
(2)Δεν αγνοούμε την αδυναμία να προβλέψουμε από πριν τις μορφές και τους θεσμούς τους οποίους μπορεί να γεννήσει η εκπληκτική θεσμίζουσα δραστηριότητα μιας κοινωνίας σε αναβρασμό και σε στάδιο μετάβασης.