Πολίτες ή ψηφοφόροι

Η θέση μας απέναντι στις εκλογές δεν είναι συγκυριακή

          Η θέση μας δεν μπορεί να είναι άλλη από την οριστική και αμετάκλητη ρήξη με την καθεστηκυία* πολιτική, που είναι αντιδημοκρατική στις διαδικασίες της και περιοριστική-αλλοτριωτική στο περιεχόμενό της.

          Τοποθετούμαστε κάθε μέρα υπέρ της διεκδίκησης της απόλυτης πολιτικής ισότητας των πολιτών, η οποία από την άποψη περιεχόμενου αντιστοιχεί στο άνοιγμα όλων των ζητημάτων της σημερινής κοινωνίας και της καθημερινής μας ζωής.                                                                         

Η θέση μας απέναντι στις εκλογές είναι θέση αρχής

            Η θέση μας απέναντι στις εκλογές δεν μπορεί να είναι άλλη από μια θέση αρχής : υποστηρίζουμε την (άμεση**) δημοκρατία εναντίον της αντιπροσώπευσης. Δεν συμμετέχουμε στις εκλογές, δεν νομιμοποιούμε το σημερινό πολιτικό καθεστώς σε οποιαδήποτε έκφρασή του.

Δεν είμαστε εναντίον της κατάκτησης του καθολικού δικαιώματος ψήφου, είμαστε εναντίον του γεγονότος ότι ο ψήφος αυτός, κυρίως σήμερα και στα πλαίσια του αντιπροσωπευτικού καθεστώτος, είναι ψήφος για να εκλεγεί ένας αντιπρόσωπος, που δεν μας αντιπροσωπεύει σε τίποτα.   

Σημείωση

Ο πυρήνας της λογικής μας και της επιχειρηματολογίας μας δεν πρέπει σε καμιά περίπτωση να είναι το εκλογικό αποτέλεσμα. Και στο βάθος, κατά τη γνώμη μου, οι άνθρωποι σήμερα, και στη Γαλλία και στην Ελλάδα, δεν ψηφίζουν για αυτό. Ψηφίζουν από συνήθεια ! Η βαθιά πηγή και ρίζα της ετερονομίας είναι η normalité, η κανονικότητα : να είμαι όπως οι άλλοι, και αυτό που ο Κορνήλιος Καστοριάδης αποκαλούσε βράχο της ψυχανάλυσης (που προσκρούει η ψυχανάλυση) και της ψυχής :  la répétition, η επανάληψη. 

Το ότι ο πυρήνας της λογικής μας δεν πρέπει σε καμιά περίπτωση να είναι το εκλογικό αποτέλεσμα, στη γενική περίπτωση της δημοκρατίας για λόγους αρχής, αντιστοιχεί στη θέση ότι η δημοκρατία δεν διασφαλίζει από χέρι την ορθότητα των αποφάσεων. Για τούτο και όλα τα επιχειρήματα που κριτικάρουν τη δημοκρατία για τα δήθεν κακά αποτελέσματά της, τις κακές αποφάσεις που πήρε ή μπορεί να πάρει ο δήμος, όλα αυτά τα επιχειρήματα είναι άκρως αντιδημοκρατικά. Αυτός που τα προφέρει τοποθετείται στη θέση του έσχατου κριτή, άρα είναι άκρως αντιδημοκρατικός.    

* καθεστηκυία πολιτική : αν ο όρος φαίνεται βαρύς ή διανοουμενίστικος ή εξεζητημένος (που δεν είναι), μπορούμε να λέμε θεσμισμένη ή καθεστωτική πολιτική. Δεν μου αρέσει το κατεστημένη, γιατί θυμίζει το κατεστημένο, που μερικοί θα θυμούνται ποιος το έχει λανσάρει. Θυμίζω την έκφραση καθεστηκυία τάξη πραγμάτων, που είναι πολύ γνωστή και χτυπητή. Σε αυτή παραπέμπει η έκφραση καθεστηκυία πολιτική. 

** (άμεση) δημοκρατία : για μένα, η λέξη δημοκρατία, σκέτη, τα λέει όλα. Δεν πρόκειται για στείρα επιμονή και πείσμα ιδεολογικής καθαρότητας. Η βασική μας θέση έναντι των εκλογών και γενικότερα είναι η δημοκρατία. Δεν υπάρχει αντιπροσωπευτική δημοκρατία για να της αντιτάσσουμε την άμεση. Υπάρχει αντιπροσωπευτικό καθεστώς (ή αντιπροσωπευτική διακυβέρνηση) που είναι βαθιά αντιδημοκρατικό. Νομίζω ότι, πέρα από την κατά κάποιο τρόπο ψυχολογική εξήγηση που έδωσα παραπάνω για την επιμονή των ανθρώπων να ψηφίζουν ή παράλληλα με αυτή την εξήγηση, αν έχουμε μια δυνατότητα να ξεκουνήσουμε τα πράγματα και τους ανθρώπους είναι να σφυροκοπούμε  σταθερά το αντιπροσωπευτικό καθεστώς με την ιδέα : δεν είναι δημοκρατικός άνθρωπος όποιος συμμετέχει στο σημερινό πολιτικό καθεστώς, είναι ολιγαρχικός. Ειλικρινά πιστεύω ότι οι άνθρωποι είναι (ακόμα) ευαίσθητοι σε αυτή την επίκριση.

Ένα νέο στοιχείο

Αυτοί που παρακολουθούν τα πράγματα καλύτερα από μένα ας με διορθώσουν. Νομίζω όμως ότι ένα νέο στοιχείο αναδύεται αυτή την περίοδο στη Γαλλία και την Ελλάδα. Είναι το γεγονός ότι συλλογικότητες, έστω μικρές, παίρνουν ανοικτά θέση υπέρ της αποχής από τη σκοπιά όμως ακριβώς της (άμεσης) δημοκρατίας.

Γαλλικά κείμενα δικά μου που υποστηρίζουν τις θέσεις τις οποίες συνοπτικά εξέθεσα παραπάνω, υπάρχουν στο Διαδίκτυο*** εδώ και καιρό. Η απήχησή τους ήταν ελάχιστη. Δεν είχα όμως επισημάνει ούτε στη Γαλλία ούτε στην Ελλάδα συλλογικότητες όπως αυτές που ανέφερα παραπάνω. Το κείμενο «Ψήφος και αποχή : μια προσπάθεια επαναπροσδιορισμού των πραγματικών διλημμάτων», είναι αξιόλογο και συμφωνώ σε πολλά από τα σημεία του. Στις αφετηριακές θέσεις που έγραψα στην αρχή, θα καταλάβει ο καθένας τι νομίζω ότι θα έπρεπε να τονιστεί περισσότερο σε αυτό το κείμενο. Υπάρχει επίσης ένα κάλεσμα σε αποχή μιας συλλογικότητας της Γαλλίας, μόνο που κατά τη δική μου τουλάχιστον αντίληψη κυκλοφόρησε την τελευταία στιγμή. 

Δεν θέλω, και δεν μπορώ, να επεκταθώ τώρα σε πληροφορίες που αφορούν γενικότερα τη γαλλική κοινωνία. Σημειώνω μόνο ότι στην ιστοσελίδα της γαλλικής εφημερίδας Le Monde (σας παρακαλώ μην πείτε ότι είναι αστική, έχουν πεθάνει εδώ και πάρα πολλά χρόνια αυτές οι χονδροειδείς διακρίσεις, εκτός όλων των άλλων, στον Monde έχουν δημοσιευτεί πολλά από τα καλύτερα κείμενα συγκυρίας του Καστοριάδη), υπήρξε πριν τον πρώτο γύρο των γαλλικών προεδρικών εκλογών μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση για την αποχή ή το λευκό, και σε αυτή τη συζήτηση εκφράστηκαν υπέροχες απόψεις υπέρ της αποχής με επιχειρήματα ίδια ακριβώς με τα δικά μας : σαφής απόρριψη του ισχύοντος πολιτικού καθεστώτος ως αντιδημοκρατικού.

Με βάση και το νέο αυτό στοιχείο, νομίζω ότι είναι επιτακτική η ανάγκη και έτοιμη η συγκυρία για τη διαμόρφωση ενός αυτόνομου πολιτικού ρεύματος, πολύχρωμου, πολυφωνικού και άτυπου, το οποίο, στα πλαίσια της γενικότερης προοπτικής για τη συλλογική και ατομική αυτονομία, να καλεί σε ρήξη με την καθεστηκυία πολιτική, να υποστηρίζει την (άμεση) δημοκρατία εναντίον της αντιπροσώπευσης, και να διεκδικεί σαφέστατα την απόλυτη πολιτική ισότητα όλων των πολιτών. Να τους εμπνεύσει και να τους παρακινήσει να πάψουν επιτέλους να είναι ψηφοφόροι και να γίνουν πραγματικοί πολίτες.

                                   

Με φιλικούς χαιρετισμούς
 νίκος ηλιόπουλος

Παρίσι, 29 Απριλίου 2012

*** Όποιος ενδιαφέρεται περισσότερο, θα βρει εύκολα τα κείμενα, αν πατήσει στη μηχανή έρευνας τις λέξεις :

nicos iliopoulos, pour une abstention active

nicos iliopoulos, pourquoi faut-il rompre

nicos iliopoulos, pourquoi nous ne votons pas

Ο Νίκος Ηλιόπουλος ειναι διδάκτωρ Κοινωνικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Paris x. Eχει εκδόσει το δοκίμιο ”Νέοι δρόμοι για τη δημοκρατική πολιτική σκέψη-Κριτική παρουσίαση του πολιτικού στοχαστή Κορνήλιου Καστοριάδη”-[Θεμέλιο 2005].