Το "βιοκεφάλαιο"-έχουμε γράψει σε άλλη ανάρτηση: http://topikopoiisi.blogspot.de/2010/01/blog-post_8329.html -είναι το πιο έξυπνο μέρος του κεφαλαίου, γιατί επενδύοντας στη "πράσινη ανάπτυξη", έχει περισσότερες πιθανότητες να κερδίζει μακροπρόθεσμα.
Το τραπεζιτικό όμως κεφάλαιο, συνεχίζοντας να επενδύει στο "χρήμα σαν εμπορικό προϊόν" και ελπίζοντας σε μικροπρόθεσμα-γρήγορα κέρδη από τις πωλήσεις του με τη μορφή δανείων-πράγμα που μέχρι πριν τη παρούσα κρίση πετύχαινε εύκολα-δεν νομίζω ότι συμπεριφέρεται έξυπνα.
Ας τον δικαιολογήσουμε αυτόν τον ισχυρισμό:
Οι κεντρικοί τραπεζίτες δεν παίρνουν σοβαρά υπόψη τους το γεγονός ότι τα επιτόκια με τα οποία δανείζουν είναι ουσιαστικά τιμές του "προϊόντος χρήματος". Ο χειρισμός των τιμών μέσω του "εύκολου" ή "δύσκολου" χρήματος-δηλαδή της πιστωτικής επέκτασης ή συρρίκνωσης έχει πραγματικές και αρνητικές επιπτώσεις στην πραγματική οικονομία. Οι οικονομολόγοι της "ελεύθερης αγοράς", ενώ υποστηρίζουν ότι τις τιμές των προϊόντων και της εργασίας πρέπει να τις καθορίζει η εκάστοτε αγορά και όχι κάποιο "κεντρικό πλάνο" όποιας κυβέρνησης ή κεντρικές συμβάσεις εργασίας, στην περίπτωση του χρήματος δεν απαιτούν το ίδιο. Δέχονται ότι οι κεντρικές τράπεζες πρέπει να καθορίζουν όχι μόνο την παραγωγή του χρήματος, αλλά και το κόστος του μέσω του καθορισμού των επιτοκίων. Και όχι μόνο αυτό. Δέχονται να "σώζονται" οι ιδιωτικές τράπεζες από τις κυβερνήσεις, μέσω της χρηματοδότησής τους από την αγοραστική δύναμη των φορολογουμένων καταναλωτών, την οποία αφαιρούν στην ουσία από την πραγματική οικονομία, η οποία περιμένει από την κατανάλωση να πργματοποιήσει πλεονάσματα, ώστε να μπορεί να επιστρέφει στους πιστωτές-τράπεζες τα δάνεια μαζί με τους τόκους έγκαιρα.
Νομίζουν βέβαια ότι η εκτύπωση ή η δημιουργία διάφορων μορφών χρήματος θα οδηγήσει σε απεριόριστη ευημερία. Αυτό φαίνεται από τη νομισματική πολιτική της αμερικάνικης κεντρικής τράπεζας Fed τις τελευταίες δεκαετίες. Έχει "ρίξει" στη χρηματική οικονομία-σε τράπεζες- τρισεκατομμύρια δολάρια με την ελπίδα ότι αυτό το νέο χρήμα θα τονώσει το δανεισμό στη πραγματική οικονομία και την κατανάλωση. Ελπίζει στην αύξηση των τιμών των μετοχών, στο χαμηλότερο κόστος δανεισμού για επιχειρήσεις και ιδιώτες, και στη διατήρηση των υψηλών τιμών των κατοικιών.
Αλλά σήμερα αυτή η συμπεριφορά οδήγησε και οδηγεί στη συνέχεια σε καταστάσεις πιστωτικής φούσκας. Προωθεί την ιδέα ότι η ευημερία πηγάζει από τις υψηλές τιμές, τα μεγάλα χρηματικά ποσά και τις πιστώσεις. Ταυτίζει την αύξηση του όγκου του χρήματος-άρα και την αύξηση του ΑΕΠ- με τον κοινωνικό πλούτο. Η ώθηση προς το εύκολο χρήμα δεν είναι κάτι καινούργιο και ο θεσμός των κεντρικών τραπεζών που είχε σκοπό να εξαλείψει τις περιοδικές οικονομικές κρίσεις, αντίθετα τις επιδείνωσε.
Κάθε μία από αυτές τις κρίσεις ξεκινούσε με μια πληθωριστική νομισματική πολιτική, που οδηγούσε σε φούσκες. Η λύση που δινόταν στη συνέχεια ήταν η εκ νέου δημιουργία της ίδιας φούσκας, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για την επόμενη κρίση. Η μείωση π.χ. των επιτοκίων από τη Fed-σε μια προσπάθεια να προλάβει μια ύφεση, λόγω της κρίσης της "νέας οικονομίας" των dotcom τη περίοδο του 2000- οδήγησε στη φούσκα των ακινήτων, το "σπάσιμο" της οποίας (2008) επηρεάζει ακόμα και σήμερα. Μην έχοντας μάθει τίποτα από το φιάσκο της "νέας οικονομίας" και τη φούσκα των ακινήτων, η Fed ξαναέριξε τελευταία τρισεκατομμύρια δολάρια στην οικονομία και έχει υποσχεθεί να διατηρήσει τα επιτόκια στο μηδέν μέχρι τουλάχιστον το 2014. Αυτό εξασφαλίζει μαθηματικά ότι η επόμενη κρίση θα είναι ακόμη πιο καταστροφική από τη σημερινή για τον παγκόσμιο καπιταλισμό.
Η Fed τώρα -αφού "έσωσε" την οικονομία στις ΗΠΑ-εστιάζει και στη διάσωση της Ευρώπης. Έχει δεσμευτεί να προσφέρει εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια στην ΕΚΤ (Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα), η οποία ακολούθησε τελεταία την ίδια συνταγή προς τις ευρωπαϊκές τράπεζες-παρόλο που η Γερμανία αντιστέκεται σε αυτό. Και αυτή δανείζει στις άλλες ευρωπαϊκές τράπεζες π.χ. με 1%, για να δανείζουν στη συνέχεια αυτές στις "στριμωγμένες" κυβερνήσεις της Ν. Ευρώπης- μαζί με της Ελλάδας-με αυξημένο μέχρι και 6% επιτόκιο αυτή την περίοδο(π.χ. Ισπανία). Δείχνουν να πιστεύουν πως η τρέχουσα κρίση είναι μάλλον πρόβλημα ρευστότητας, αλλά στην πραγματικότητα πρόκειται για ένα πρόβλημα "κακών" επενδύσεων σε "τοξικά" χρηματικά, αλλά και πραγματικά "προϊόντα", που βασίστηκαν σε ακατάλληλα επιτόκια και στις τιμές που διαταράσσονται από τις πληθωριστικές ενέργειές τους. Επενδύσεις σε προϊόντα τέτοια, που στην ουσία δεν αυξάνουν την κοινωνική ευημερία, παρόλο που μπορούν να αυξάνουν το ΑΕΠ.
Οι πληθωριστικές ενέργειες των κεντρικών τραπεζών κάνει τις άλλες τράπεζες και τις επιχειρήσεις να εξαρτώνται από το φθηνό χρήμα. Αντί να ψάχνουν για επενδύσεις σε πραγματικά και μακροπρόθεσμα βιώσιμα προϊόντα και κοινωνικά αγαθά, καθώς και στην εξυγίανση της βιόσφαιρας και του περιβάλλοντος για καλύτερη ποιοτικά ζωή-πράγμα που προσπαθεί να κάνει το "εξυπνο βιοκεφάλαιο", όπως αναφερθήκαμε στην αρχή- η Wall Street και οι κάθε είδους χρηματιστές και "επενδυτές" περιμένουν ασθμαίνοντας τα πρακτικά κάθε συνεδρίασης της Fed ή της ΕΚΤ, ελπίζοντας ότι νέες πρωτοβουλίες διάσωσης βρίσκονται προ των πυλών και νέες ευκαιρίες εύκολου "πλουτισμού", μέσω προγραμμάτων διάσωσης εθνικών οικονομιών, μέσω επενδύσεων fast truck, μέσω ιδιωτικοποιήσεων κοινωνικών και συλλογικών αγαθών(π.χ. νερό), μέσω χρηματιστικών επενδύσεων στους τομείς της ενέργειας και των γεωργικών προϊόντων(ιδίως των δημητριακών, όπου χρησιμοποιώντας και τα αποτελέσματα των κλιματικών αλλαγών που οδηγεί στη μείωση της παραγωγής) προκαλώντας και περιμένοντας συνεχή αύξηση τιμών σε αυτούς τους τομείς.
Δεν είναι τυχαίο βέβαια ότι οι μακροπρόθεσμες επενδύσεις και o επιχειρηματικός σχεδιασμός στην πραγματική οικονομία έχουν μείνει στάσιμα σχεδόν παντού. Ζούμε σε έναν παγκοσμιοποιημένο καπιταλιστικό κόσμο, που φαίνεται όχι μόνο να έχει εγκαταλείψει την ιδέα της αποταμίευσης και των επενδύσεων για παραγωγή πραγματικού πλούτου, αλλά που το έχει πάρει απόφαση ότι "πραγματική οικονομική ανάπτυξη" δε μπορεί να υπάρξει πλέον, γιατί αρχίζουν και σπανίζουν οι φυσικοί πλουτοπαραγωγικοί πόροι και οι φθηνές πηγές ενέργειας, λόγω της μέχρι τώρα αλόγιστης χρήσης τους. Οι κάθε είδους "επενδυτές"-και όχι πραγματικοί επιχειρηματίες πια-στο επόμενο χρονικό διάστημα ελπίζουν να μεγιστοποιήσουν μικροπρόθεσμα τα κέρδη τους ιδιωτικοποιώντας τα κοινωνικά και συλλογικά αγαθά -που ήδη υπάρχουν- καθώς και τα φυσικά αγαθά όπως το νερό, ο αέρας και το φυσικό περιβάλλον.
Ο έλεγχος της παγκόσμιας οικονομίας από το χρηματοπιστωτικό -τραπεζικό κεφάλαιο ενέχει μεγάλους κινδύνους για όλους μας, και για το ίδιο. Οδηγεί στη "πτώχευση"-μια και πλούτος θεωρείται η κατοχή μεγάλης χρηματικής ποσότητας-επιχειρήσεων, κρατών, της μεσαίας τάξης στον "αναπτυγμένο" κόσμο, στη "φτωχοποίηση" γενικά των "από κάτω". Μπορεί να οδηγήσει μάλιστα και την "Α.Ε. Γη" σε ολοκληρωτική πτώχευση και όχι μόνο τους "απο κάτω".
Με αυτή την έννοια λοιπόν δεν είναι και τόσο "έξυπνο", γιατί θέτει σε αμφισβήτηση το καπιταλιστικό μοντέλο "ανάπτυξης" και τα δικά του μακροπρόθεσμα συμφέροντα. Αυτή την "κουτουράδα" και τη βουλιμία του ηγέτη -αυτή την περίοδο- του κεφαλαίου, θα πρέπει να αποκαλύψουν όλοι εκείνοι που ενδιαφέρονται και για το ξεπέρασμα του ίδιου του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής και κατανάλωσης, των τρόπων ζωής που το συνοδεύουν, των τρόπων κοινωνικής οργάνωσης και πολιτικής διακυβέρνησης. Θα χρειασθεί να εκμεταλλευθούν τη συγκυρία της σημερινής, αλλά και των μελλοντικών επερχόμενων κρίσεων που όλο και θα οξύνουν την αμφισβήτηση στη ύπαρξη συναίνεσης από τους "από κάτω" στη εξελισσόμενη "φτωχοποίησή" τους.
Το τραπεζιτικό όμως κεφάλαιο, συνεχίζοντας να επενδύει στο "χρήμα σαν εμπορικό προϊόν" και ελπίζοντας σε μικροπρόθεσμα-γρήγορα κέρδη από τις πωλήσεις του με τη μορφή δανείων-πράγμα που μέχρι πριν τη παρούσα κρίση πετύχαινε εύκολα-δεν νομίζω ότι συμπεριφέρεται έξυπνα.
Ας τον δικαιολογήσουμε αυτόν τον ισχυρισμό:
Οι κεντρικοί τραπεζίτες δεν παίρνουν σοβαρά υπόψη τους το γεγονός ότι τα επιτόκια με τα οποία δανείζουν είναι ουσιαστικά τιμές του "προϊόντος χρήματος". Ο χειρισμός των τιμών μέσω του "εύκολου" ή "δύσκολου" χρήματος-δηλαδή της πιστωτικής επέκτασης ή συρρίκνωσης έχει πραγματικές και αρνητικές επιπτώσεις στην πραγματική οικονομία. Οι οικονομολόγοι της "ελεύθερης αγοράς", ενώ υποστηρίζουν ότι τις τιμές των προϊόντων και της εργασίας πρέπει να τις καθορίζει η εκάστοτε αγορά και όχι κάποιο "κεντρικό πλάνο" όποιας κυβέρνησης ή κεντρικές συμβάσεις εργασίας, στην περίπτωση του χρήματος δεν απαιτούν το ίδιο. Δέχονται ότι οι κεντρικές τράπεζες πρέπει να καθορίζουν όχι μόνο την παραγωγή του χρήματος, αλλά και το κόστος του μέσω του καθορισμού των επιτοκίων. Και όχι μόνο αυτό. Δέχονται να "σώζονται" οι ιδιωτικές τράπεζες από τις κυβερνήσεις, μέσω της χρηματοδότησής τους από την αγοραστική δύναμη των φορολογουμένων καταναλωτών, την οποία αφαιρούν στην ουσία από την πραγματική οικονομία, η οποία περιμένει από την κατανάλωση να πργματοποιήσει πλεονάσματα, ώστε να μπορεί να επιστρέφει στους πιστωτές-τράπεζες τα δάνεια μαζί με τους τόκους έγκαιρα.
Νομίζουν βέβαια ότι η εκτύπωση ή η δημιουργία διάφορων μορφών χρήματος θα οδηγήσει σε απεριόριστη ευημερία. Αυτό φαίνεται από τη νομισματική πολιτική της αμερικάνικης κεντρικής τράπεζας Fed τις τελευταίες δεκαετίες. Έχει "ρίξει" στη χρηματική οικονομία-σε τράπεζες- τρισεκατομμύρια δολάρια με την ελπίδα ότι αυτό το νέο χρήμα θα τονώσει το δανεισμό στη πραγματική οικονομία και την κατανάλωση. Ελπίζει στην αύξηση των τιμών των μετοχών, στο χαμηλότερο κόστος δανεισμού για επιχειρήσεις και ιδιώτες, και στη διατήρηση των υψηλών τιμών των κατοικιών.
Αλλά σήμερα αυτή η συμπεριφορά οδήγησε και οδηγεί στη συνέχεια σε καταστάσεις πιστωτικής φούσκας. Προωθεί την ιδέα ότι η ευημερία πηγάζει από τις υψηλές τιμές, τα μεγάλα χρηματικά ποσά και τις πιστώσεις. Ταυτίζει την αύξηση του όγκου του χρήματος-άρα και την αύξηση του ΑΕΠ- με τον κοινωνικό πλούτο. Η ώθηση προς το εύκολο χρήμα δεν είναι κάτι καινούργιο και ο θεσμός των κεντρικών τραπεζών που είχε σκοπό να εξαλείψει τις περιοδικές οικονομικές κρίσεις, αντίθετα τις επιδείνωσε.
Κάθε μία από αυτές τις κρίσεις ξεκινούσε με μια πληθωριστική νομισματική πολιτική, που οδηγούσε σε φούσκες. Η λύση που δινόταν στη συνέχεια ήταν η εκ νέου δημιουργία της ίδιας φούσκας, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για την επόμενη κρίση. Η μείωση π.χ. των επιτοκίων από τη Fed-σε μια προσπάθεια να προλάβει μια ύφεση, λόγω της κρίσης της "νέας οικονομίας" των dotcom τη περίοδο του 2000- οδήγησε στη φούσκα των ακινήτων, το "σπάσιμο" της οποίας (2008) επηρεάζει ακόμα και σήμερα. Μην έχοντας μάθει τίποτα από το φιάσκο της "νέας οικονομίας" και τη φούσκα των ακινήτων, η Fed ξαναέριξε τελευταία τρισεκατομμύρια δολάρια στην οικονομία και έχει υποσχεθεί να διατηρήσει τα επιτόκια στο μηδέν μέχρι τουλάχιστον το 2014. Αυτό εξασφαλίζει μαθηματικά ότι η επόμενη κρίση θα είναι ακόμη πιο καταστροφική από τη σημερινή για τον παγκόσμιο καπιταλισμό.
Η Fed τώρα -αφού "έσωσε" την οικονομία στις ΗΠΑ-εστιάζει και στη διάσωση της Ευρώπης. Έχει δεσμευτεί να προσφέρει εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια στην ΕΚΤ (Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα), η οποία ακολούθησε τελεταία την ίδια συνταγή προς τις ευρωπαϊκές τράπεζες-παρόλο που η Γερμανία αντιστέκεται σε αυτό. Και αυτή δανείζει στις άλλες ευρωπαϊκές τράπεζες π.χ. με 1%, για να δανείζουν στη συνέχεια αυτές στις "στριμωγμένες" κυβερνήσεις της Ν. Ευρώπης- μαζί με της Ελλάδας-με αυξημένο μέχρι και 6% επιτόκιο αυτή την περίοδο(π.χ. Ισπανία). Δείχνουν να πιστεύουν πως η τρέχουσα κρίση είναι μάλλον πρόβλημα ρευστότητας, αλλά στην πραγματικότητα πρόκειται για ένα πρόβλημα "κακών" επενδύσεων σε "τοξικά" χρηματικά, αλλά και πραγματικά "προϊόντα", που βασίστηκαν σε ακατάλληλα επιτόκια και στις τιμές που διαταράσσονται από τις πληθωριστικές ενέργειές τους. Επενδύσεις σε προϊόντα τέτοια, που στην ουσία δεν αυξάνουν την κοινωνική ευημερία, παρόλο που μπορούν να αυξάνουν το ΑΕΠ.
Οι πληθωριστικές ενέργειες των κεντρικών τραπεζών κάνει τις άλλες τράπεζες και τις επιχειρήσεις να εξαρτώνται από το φθηνό χρήμα. Αντί να ψάχνουν για επενδύσεις σε πραγματικά και μακροπρόθεσμα βιώσιμα προϊόντα και κοινωνικά αγαθά, καθώς και στην εξυγίανση της βιόσφαιρας και του περιβάλλοντος για καλύτερη ποιοτικά ζωή-πράγμα που προσπαθεί να κάνει το "εξυπνο βιοκεφάλαιο", όπως αναφερθήκαμε στην αρχή- η Wall Street και οι κάθε είδους χρηματιστές και "επενδυτές" περιμένουν ασθμαίνοντας τα πρακτικά κάθε συνεδρίασης της Fed ή της ΕΚΤ, ελπίζοντας ότι νέες πρωτοβουλίες διάσωσης βρίσκονται προ των πυλών και νέες ευκαιρίες εύκολου "πλουτισμού", μέσω προγραμμάτων διάσωσης εθνικών οικονομιών, μέσω επενδύσεων fast truck, μέσω ιδιωτικοποιήσεων κοινωνικών και συλλογικών αγαθών(π.χ. νερό), μέσω χρηματιστικών επενδύσεων στους τομείς της ενέργειας και των γεωργικών προϊόντων(ιδίως των δημητριακών, όπου χρησιμοποιώντας και τα αποτελέσματα των κλιματικών αλλαγών που οδηγεί στη μείωση της παραγωγής) προκαλώντας και περιμένοντας συνεχή αύξηση τιμών σε αυτούς τους τομείς.
Δεν είναι τυχαίο βέβαια ότι οι μακροπρόθεσμες επενδύσεις και o επιχειρηματικός σχεδιασμός στην πραγματική οικονομία έχουν μείνει στάσιμα σχεδόν παντού. Ζούμε σε έναν παγκοσμιοποιημένο καπιταλιστικό κόσμο, που φαίνεται όχι μόνο να έχει εγκαταλείψει την ιδέα της αποταμίευσης και των επενδύσεων για παραγωγή πραγματικού πλούτου, αλλά που το έχει πάρει απόφαση ότι "πραγματική οικονομική ανάπτυξη" δε μπορεί να υπάρξει πλέον, γιατί αρχίζουν και σπανίζουν οι φυσικοί πλουτοπαραγωγικοί πόροι και οι φθηνές πηγές ενέργειας, λόγω της μέχρι τώρα αλόγιστης χρήσης τους. Οι κάθε είδους "επενδυτές"-και όχι πραγματικοί επιχειρηματίες πια-στο επόμενο χρονικό διάστημα ελπίζουν να μεγιστοποιήσουν μικροπρόθεσμα τα κέρδη τους ιδιωτικοποιώντας τα κοινωνικά και συλλογικά αγαθά -που ήδη υπάρχουν- καθώς και τα φυσικά αγαθά όπως το νερό, ο αέρας και το φυσικό περιβάλλον.
Ο έλεγχος της παγκόσμιας οικονομίας από το χρηματοπιστωτικό -τραπεζικό κεφάλαιο ενέχει μεγάλους κινδύνους για όλους μας, και για το ίδιο. Οδηγεί στη "πτώχευση"-μια και πλούτος θεωρείται η κατοχή μεγάλης χρηματικής ποσότητας-επιχειρήσεων, κρατών, της μεσαίας τάξης στον "αναπτυγμένο" κόσμο, στη "φτωχοποίηση" γενικά των "από κάτω". Μπορεί να οδηγήσει μάλιστα και την "Α.Ε. Γη" σε ολοκληρωτική πτώχευση και όχι μόνο τους "απο κάτω".
Με αυτή την έννοια λοιπόν δεν είναι και τόσο "έξυπνο", γιατί θέτει σε αμφισβήτηση το καπιταλιστικό μοντέλο "ανάπτυξης" και τα δικά του μακροπρόθεσμα συμφέροντα. Αυτή την "κουτουράδα" και τη βουλιμία του ηγέτη -αυτή την περίοδο- του κεφαλαίου, θα πρέπει να αποκαλύψουν όλοι εκείνοι που ενδιαφέρονται και για το ξεπέρασμα του ίδιου του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής και κατανάλωσης, των τρόπων ζωής που το συνοδεύουν, των τρόπων κοινωνικής οργάνωσης και πολιτικής διακυβέρνησης. Θα χρειασθεί να εκμεταλλευθούν τη συγκυρία της σημερινής, αλλά και των μελλοντικών επερχόμενων κρίσεων που όλο και θα οξύνουν την αμφισβήτηση στη ύπαρξη συναίνεσης από τους "από κάτω" στη εξελισσόμενη "φτωχοποίησή" τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου