Διακήρυξη των δικαιωμάτων των γεωργών, σε σχέση με το είδος και την προέλευση των σπόρων που καλλιεργούν

Οι σπόροι είναι δώρο της φύσης, περασμένων γενεών ή διαφορετικών πολιτισμών. Είναι ευθύνη μας να τους προστατέψουμε και να τους κληρονομήσουμε στις μελλοντικές γενιές. Είναι ο πρώτος κρίκος στην αλυσίδα της τροφής, η ενσάρκωση της βιολογικής και πολιτιστικής ποικιλότητας και η αποθήκη της μελλοντικής εξέλιξης της ζωής.
Η εμπορευματοποίηση κι εντατικοποίηση της γεωργίας μέσα από τον έλεγχο λίγων πολυεθνικών συντέλεσε στην μεγάλου εύρους εξαφάνιση ντόπιων σπόρων, ποικιλιών φυτών κι ρατσών ζώων. Στην αντικατάστασή τους από ποικιλίες υβριδίων και Γ.Τ.Ο. υψηλών αποδόσεων.
Σήμερα το μεγαλύτερο μέρος των σπόρων έχει υποστεί επεξεργασία, έχει κατοχυρωθεί ως πατέντα των πολυεθνικών εταιρειών με τη μορφή πνευματικής ιδιοκτησίας.
Οι αγρότες που θέλουν να καλλιεργήσουν ή να εκθρέψουν για να παράγουν προϊόντα διατροφής μια, είναι σε μεγάλο βαθμό εξαρτημένοι από τις ίδιες τις εταιρείες, στις οποίες πρέπει να πληρώσουν ένα αντίτιμο για να χρησιμοποιήσουν αυτό που αποτελούσε κοινό πλούτο πριν από λίγες μόνο δεκαετίες.
Ειδικά οι βιοκαλλιεργητές στην Ελλάδα, για τους οποίους το πρώτο καθήκον και δικαίωμα είναι να διατηρούν το σπόρο τους, δεν μπορούν στην ουσία να το κάνουν στην πράξη, γιατί χρειάζεται άδεια παρέκκλισης από το υπουργείο αγροτικής ανάπτυξης και τροφίμων
και αυτό μόνο για κάποια ποικιλία που δεν υπάρχει στο εμπόριο.
Υπάρχουν πολύ γνωστές ποικιλίες όπως το πιπεράκι, τουρσί Αλμωπίας, λάχανο Μαγνησίας, πράσο, καλέμι κ.α. για τις οποίες απαγορεύτηκε στους παραγωγούς να τις καλλιεργήσουν και να τις πωλήσουν σαν πιστοποιημένο βιολογικό προϊόν ,επειδή δεν ήταν γραμμένες στον κατάλογο συμβατικών ποικιλιών του Υπουργείου ή επειδή δε διέκριναν την ονομασία τους.
Είναι σαφές ότι εμείς που χρησιμοποιούμε κι αναπαράγουμε το δικό μας σπόρο χαρακτηριζόμαστε παραβάτες με περίοδο χάριτος.
Επίσης οι μόνοι νόμιμα χρησιμοποιούμενοι και διακινούμενοι σπόροι (χωρίς άδεια παρέκκλισης), είναι όσοι έχουν πιστοποιητικό ή σήμανση περί της βιολογικής σποροπαραγωγής τους. Δηλαδή των εταιρειών που ελέγχουν το γενετικό υλικό.
Είναι απόλυτα σαφές ότι θέλουν και τους βιοκαλλιεργητές να γίνουν όπως κι οι υπόλοιποι αγρότες, εξαρτημένοι κι ελεγχόμενοι χρήστες του περιορισμένου κι αδύναμου γενετικού υλικού των εταιρειών και των διαπλεκομένων συμφερόντων
Επειδή γνωρίζουμε ότι οι δοκιμασμένες τοπικές παραδοσιακές ποικιλίες και ράτσες συντελούν στη βιώσιμη γεωργία, η οποία παράγει μοναδικά μορφολογικά ποιοτικά και γευστικά χαρακτηριστικά και θεμελιώνει κι επιτρέπει την επανασύνδεση του αγρότη με τον πολιτισμό του, την ιστορία του, τη γη του και την κοινότητα που ζει.
Υποστηρίζουμε και απαιτούμε τα παρακάτω αναφαίρετα δικαιώματα των αγροτών και των συλλογικοτήτων τους:
 Να επιλέγουμε ελεύθερα κι αβίαστα (ή ν’ αφήνουμε στη φύση να το κάνει για εμάς) τα είδη και τις ποικιλίες (ή μη ποικιλίες, πληθυσμούς μίγματα ποικιλιών, ή άγρια είδη) που θα καλλιεργήσουμε σύμφωνα με τα δικά μας κριτήρια και ανάγκες, καθώς και το σπόρο που θα χρησιμοποιήσουμε.
 Να χρησιμοποιήσουμε το δικό μας σπόρο που έχουμε κρατήσει από προηγούμενες χρονιές εφ’ όσον το επιθυμούμε, για οποιαδήποτε καλλιέργεια χωρίς να επεμβαίνει κανείς και χωρίς την οικονομική ή άλλη υποχρέωση σε οποιονδήποτε (το γενετικό υλικό στη φύση είναι κοινό αγαθό και ο κόπος της παραγωγής του σπόρου δικό μας ή της ίδιας της φύσης).
 Να ανταλλάσσουμε ελεύθερα μεταξύ μας σπόρους, όπως αυτό γίνεται από την απαρχή της γεωργίας, εκτός της μεταπρατικής οδού, για όσα είδη επιθυμούμε ή δεν μπορούμε να παράγουμε οι ίδιοι.
 Να αρνούμαστε και επιπλέον να καταργούμε εμπράκτως κάθε προσπάθεια καλλιέργειας Γ.Τ.Ο. που απειλεί εμάς τους ίδιους, τις καλλιέργειές μας και το περιβάλλον στο οποίο ζούμε εφόσον η χώρα μας έχει κηρυχτεί και επίσημα από τους πολίτες της ελεύθερη από Γ.Τ.Ο.
 Να απαιτούμε από το κράτος και την πολιτεία να διαφυλάττει και να προστατεύει τα παραπάνω δικαιώματά μας κι επιπλέον να προστατεύει τους φυτογενετικούς πόρους (συμπεριλαμβανομένων των ντόπιων ποικιλιών και των άγριων συγγενών ειδών) και τη βιοποικιλότητα της χώρας.
 Να στηριχθούν πραγματικά κι ισότιμα οι αγρότες που καλλιεργούν ντόπιες σπάνιες κι αρχαίες ποικιλίες και να εξαιρεθούν από τη διαδικασία της ποιοτικής παρακράτησης.

(Το κείμενο κυκλοφόρησε από το Δίκτυου «Οικοκοινότητα», σαν κάλεσμα για τη δημιουργία συντονιστικού οργάνου για την προώθηση των παραπάνω στόχων. Ένα τέτοιο όργανο βρίσκεται ήδη στη διαδικασία δημιουργίας του.)