Το ζήτημα της εργασίας

Από το βιβλίο της Τοπικοποίησης:

Όσον αφορά στο ζήτημα της εργασίας θα πρέπει να ξεφύγουμε από τα στενά πλαίσια της μισθωτής εργασίας και της απασχόλησης. Πρέπει να επιδιώξουμε την έννοια της εργασίας συνδεδεμένη με την έννοια της αυτοπραγμάτωσης. Αυτό που σε ένα βαθμό μέχρι σήμερα ήταν προνόμιο των καλλιτεχνών και των διανοουμένων να γίνει γενικό χαρακτηριστικό της. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι η αυτοπραγμάτωση θα επιτυγχάνεται μόνο μέσω της επαγγελματικής εργασίας. Η εργασία, η κάθε μορφής επαγγελματική εργασία, παραμένει βασικά στο «βασίλειο της ανάγκης». Η αυτοπραγμάτωση θα επιτυγχάνεται μάλλον περισσότερο στον ελεύθερο χρόνο και έτσι και από αυτή την άποψη θα πρέπει να επιδιωχθεί η μείωση του χρόνου, ιδιαίτερα της μισθωτής εργασίας. Αυτό θα έχει και σαν συνέπεια τη μείωση της ζήτησης της μερικής απασχόλησης. Η δυνατότητα που υπάρχει σήμερα να παράγονται περισσότερα πράγματα με λιγότερη εργασία σε διάφορες παραγωγικές δραστηριότητες, όπου θα θεωρηθούν απαραίτητες και από τη σκοπιά της τοπικοποίησης, πρέπει να οδηγήσει από τη μια σε όφελος του εργαζόμενου πληθυσμού και από την άλλη σε μείωση του εργάσιμου χρόνου. Δημιουργώντας θέσεις εργασίας σε χώρους που δεν κυριαρχεί ο διεθνής ανταγωνισμός, αλλά σε χώρους που προωθούν την τοπική κοινωνία, επιμορφώνοντας τους εργαζόμενους στις νέες απαιτήσεις και μειώνοντας το χρόνο της εργασίας, επιδιώκουμε την μεγαλύτερη δυνατή αυτοπραγμάτωση του ανθρώπου στην εργασία. Τα απαραίτητα για την κοινωνία επαγγέλματα θα πρέπει να αντιμετωπίζονται σαν ισοδύναμης σπουδαιότητας από αυτήν, να προσφέρουν την ίδια ποιότητα ζωής και να ασκούν ισοδύναμη επιρροή. Επίσης κάθε επάγγελμα να περιλαμβάνει ένα σύνολο καθηκόντων και ευθυνών (και μονότονων και με ενδιαφέρον και διευθυντικών), ώστε κάθε επαγγελματίας να είναι «πολυλειτουργικός». Η αυτοαπασχόληση, η μερική απασχόληση, το ευέλικτο ωράριο, η δυνατότητα ευρύτητας στην εργασιακή πράξη, η μικρή προσανατολισμένη στη τοπική αγορά επιχείρηση κ.λ.π. μπορούν να συνεισφέρουν προς αυτή τη κατεύθυνση. Μια καλύτερη εικόνα για το που πρέπει να στραφούμε αύριο, μπορούμε να πάρουμε, αν αναλύσουμε λίγο περισσότερο το ρόλο που θα μπορούσε να παίζει από σήμερα η υπάρχουσα τοπική αυτοδιοίκηση.

Η εργασία σήμερα και η τοπική αυτοδιοίκηση:
Για τους «μη έχοντες και μη κατέχοντες» η ανάγκη για δράση και εισόδημα ταυτιζόταν μέχρι τώρα, με την κατοχή μιας θέσης «μισθωτής εργασίας». Ακόμα και για τους αγρότες της Χώρας η ανάγκη αυτή ταυτιζόταν με την παραγωγή προϊόντων, όχι και για τον εαυτό τους, αλλά σχεδόν αποκλειστικά για τον έμπορο, την εταιρεία και την απρόσωπη αγορά.
Το τελευταίο όμως διάστημα και όσο ολοκληρώνεται η διαμόρφωση των οικονομικών και κοινωνικών σχέσεων από την Παγκοσμιοποίηση, όλο και περισσότεροι άνθρωποι δεν μπορούν να ικανοποιήσουν την πιο πάνω ανάγκη. Είναι οι άνεργοι, οι «απόκληροι» και οι «αποκλεισμένοι» των πόλεων, οι μετανάστες, είναι οι «γερασμένοι» αγρότες μας που δεν μπορούν να «αναδιαρθρωθούν» και να μετατραπούν σε επιχειρηματίες του αγροτικού τομέα της παγκοσμιοποιημένης αγοράς.
Για να μπορέσουν να επιβιώσουν όλοι αυτοί οι άνθρωποι και να διατηρήσουν, ιδίως οι νέοι, την ελπίδα για δημιουργικότητα και ποιότητα στη ζωή τους ,θα προσπαθήσουν να βρουν διέξοδο έξω από τα μεγασυστήματα που διαμορφώνουν μέχρι τώρα τη ζωή τους και τους δημιουργούν το φόβο και το αίσθημα της αδυναμίας απέναντί τους(ιδίως τώρα που το κράτος έχει πάψει να είναι «κοινωνικό» και να ικανοποιεί «σοσιαλδημοκρατικά»αιτήματα). Θα στραφούν σε αυτοδημιουργούμενες και αυτοελεγχόμενες δομές εργασίας, που θα παράγουν αξίες χρήσης για τις ανάγκες, τις ατομικές και της τοπικής κοινωνίας(τις οποίες γνωρίζουν λίγο πολύ, χωρίς να χρειάζεται κάποια έρευνα αγοράς).
Η Τ.Α μπορεί να βοηθήσει, ώστε όλες αυτές οι μορφές να ενταχθούν σε ένα σχέδιο που θα καταρτισθεί από ειδικό για αυτό το σκοπό γραφείο του δήμου, και να δημιουργήσουν ένα δίκτυο μεταξύ τους καθώς και αν είναι δυνατό συστέγασή τους σε χώρους του δήμου.
Τα βασικά χαρακτηριστικά τους, στην πρώτη φάση:
α) Πρώτα –πρώτα αποτελούν ριζοσπαστική απάντηση στις ανάγκες των ανθρώπων για εργασία και εισόδημα. Απάντηση στην αδυναμία των ανέργων να πουλήσουν την εργατική τους δύναμη, σε όσους εργάζονται «επ αμοιβή», αλλά δεν τους εκφράζει η «εργασία» τους. Για όσους έχουν ανάγκη από υγιεινή διατροφή καλή υγεία και επανασύνδεση με τη φύση, για συντροφικότητα αλληλεγγύη κοινωνική επαφή και πολιτική δραστηριότητα ενάντια στην Παγκοσμιοποίηση
β) Χαρακτηρίζονται από δημιουργική πολυδραστηριότητα των μελών τους, που έχουν στόχο όχι μόνο τη βιωσιμότητά τους, αλλά και την απελευθέρωση της σκέψης και της φαντασίας των μελών τους, την ενοποίηση της γνώσης και της πράξης, τη σύνδεση των δραστηριοτήτων με την ατομική και συλλογική διαχείριση του χρόνου. Την ανάπτυξη μη ιεραρχικών και εξουσιαστικών δομών, στη βάση της άμεσης δημοκρατίας, που θα οδηγούν στην αυτοανάπτυξη των δεξιοτήτων των ατόμων με αυτομόρφωση και συλλογική έρευνα.
γ) Στηρίζονται στην ανάπτυξη παραγωγικών τεχνικών που θα σέβονται το περιβάλλον, τις φυσικές ισορροπίες και τις άλλες μορφές ζωής. Στη χρήση ήπιων μορφών ενέργειας και τεχνολογίας προσιτής σε όλους, που θα έχει στόχο την αυτοδυναμία και την όσο το δυνατό μεγαλύτερη αυτάρκεια. Στην ανάπτυξη συλλογικών εξοπλισμών, συνεργατικών μορφών παραγωγής, μη χρηματικών ανταλλαγών (μπορούν να δημιουργήσουν «εσωτερικό» νόμισμα μεταξύ τους).
δ) Στις σχέσεις τους με την υπόλοιπη κοινωνία λειτουργούν από τη μία ως παράδειγμα από την άλλη σαν ενεργή συλλογικότητα στα συμβαίνοντα και στα δρώμενα της αντίστοιχης περιοχής. Θα πρέπει να δίνουν απαντήσεις στα ερωτήματα του τύπου: 1)τι κάνουν, 2) πώς το κάνουν και 3)γιατί το κάνουν.
Να δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στο γεγονός ότι: ό,τι είναι δυνατό σε μικρή κλίμακα είναι δυνατό και σε μεγάλη, αρκεί να υπάρξουν οι αντίστοιχες κοινωνικές δυνάμεις που θα αναλάβουν το εγχείρημα.
Οι δήμοι από τη μεριά τους μπορούν να βοηθήσουν στο ζήτημα της εργασίας προσλαμβάνοντας ειδικούς «εμψυχωτές», που θα βοηθήσουν να στηθούν τέτοιες δομές. Επίσης με τη δημιουργία δημοτικών μονάδων παραγωγής και κατανάλωσης.