Μη πιθανό το ανεπαρκές ευρωομόλογο

Τη θεωρία του ευρωομόλογου ως ουσιαστικής απάντησης στην ελληνική κρίση αποδομεί στο tvxs.gr από το Λονδίνο ο Τάκης Φωτόπουλος σε τηλεφωνική συνομιλία:
Καταβάλλεται μία προσπάθεια από την ελληνική κυβέρνηση να πείσει τους εταίρους της στις Βρυξέλλες για την έκδοση ευρωομόλογου (σε αυτό το πλαίσιο προωθεί τη συλλογή υπογραφών). Υπάρχουν οι προϋποθέσεις για την εκπλήρωση του στόχου;
Όλη η «φασαρία» για το ευρωομόλογο γίνεται περισσότερο στην Ελλάδα, παρά στο εξωτερικό. Εκτός από τη Γερμανία -η οποία αντιδρά- και πολλές άλλες χώρες μέσα στην Ευρωζώνη δεν αρέσκονται καθόλου στην ιδέα να συμμετέχουν με εγγυήσεις τους σε δάνεια των περιφερειακών χωρών. Οπότε, δεν το βλέπω καθόλου πιθανό.
Αλλά και να γινόταν η έκδοση του ευρωομολόγου, δεν βλέπω αυτή να λύνει κάτι για την Ελλάδα. Καταρχήν, η δική μας περίπτωση δεν είναι μόνο ζήτημα χρέους. Είναι θέμα διαρθρωτικών αλλαγών, και δεν εννοώ βέβαια διαρθρωτικές αλλαγές όπως τις εννοεί η κυβέρνηση, δηλαδή νεοφιλελεύθερου χαρακτήρα, με περικοπή του Δημοσίου κλπ. Οι διαρθρωτικές αλλαγές αναφέρονται βασικά στο γεγονός ότι η Ελλάδα πάσχει από μεγάλη έλλειψη ανταγωνιστικότητας και παραγωγικότητας σε σχέση με τις ανταγωνιστικές χώρες.
Άρα, ο μόνος τρόπος για να λυθεί ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΑ το ελληνικό πρόβλημα είναι να γίνουν μεγάλες επενδύσεις στον παραγωγικό τομέα και να συνοδευτούν από μια ανάλογη μεταβολή του καταναλωτικού προτύπου, μέσα σε ένα νέο οικονομικό μοντέλο που θα εξελιχθεί όχι στην εξωστρέφεια που διαφημίζει η κυβέρνηση αλλά αντίθετα στην αυτοδυναμία: να ανανεωθούν οι εγχώριες παραγωγικές πηγές, η εγχώρια απασχόληση, η εγχώρια παραγωγή η οποία σήμερα είναι ανύπαρκτη, ώστε να μπορούν να καλυφθούν ανάγκες της χώρας. Και από εκεί και πέρα, να μπορούμε μετά να εξάγουμε. Αυτό ως προς το μακροπρόθεσμο πρόβλημα.
Τώρα, ως προς το βραχυπρόθεσμο πρόβλημα. Το θέμα του χρέους δεν είναι η αιτία της κρίσης αλλά ένα σύμπτωμα. Για το λόγο αυτό, το ευρωομόλογο δεν λύνει τίποτα. Το χρέος συνίσταται από δύο ουσιαστικά προβλήματα: τη ρευστότητα (πώς δηλαδή βρίσκεις άμεσα χρήματα για να πληρώσεις τους δανειστές) και την αξιοπιστία (δηλαδή το πρόβλημα της εμπιστοσύνης των αγορών στην ελληνική οικονομία το οποίο οδηγεί και στα τεράστια spreads ).
Ακόμη και να εισαγόταν η εγγύηση του ευρωομόλογου, αυτό θα βοηθούσε τη ρευστότητα για ένα διάστημα. Το ζήτημα, όμως, από εκεί και πέρα είναι αν μπορεί η Ελλάδα να ξεπληρώσει το συνολικό χρέος, το οποίο σύμφωνα με τις χειρότερες προβλέψεις ενδέχεται να φτάσει μέσα σε 2-3 χρόνια ακόμη και το 190% του ΑΕΠ. Με τέτοια δυναμική, λοιπόν, χρέους... ό,τι και αν μας εγγυηθούν δεν αρκεί. Με το ευρωομόλογο δεν λύνεις το πρόβλημα της αξιοπιστίας. Λύνεις το πρόβλημα της ρευστότητας για ένα μικρό χρονικό διάστημα.
Εκτιμάτε ότι η κυβέρνηση δεν αντιλαμβάνεται όσα περιγράφετε; Αποσκοπεί σε κάτι άλλο;
Η κυβέρνηση θεωρεί ότι το ευρωομόλογο είναι η μόνη άμεση λύση για να μπορέσει να συνεχίσει να αποπληρώνει τους δανειστές, να σταματήσει αυτή την άνοδο των spreads και να ξαναβάλει την Ελλάδα στις αγορές. Αυτές οι επιλογές αποτελούν βραχυπρόθεσμες λύσεις. Οι δομικές ανισορροπίες που υπάρχουν μεταξύ των περιφερειακών χωρών και της Γερμανίας δεν λύνονται μέσα στην Ευρωζώνη, ούτε πιστεύω μέσα στην ΕΕ. Αυτά είναι «ασπιρίνες».
Τι προβλέπετε, λοιπόν, για το επόμενο διάστημα;
Οι πάντες προεξοφλούν ότι θα ακολουθήσει ένα είδος χρεοκοπίας της ελληνικής οικονομίας. Δεν θα γίνει με την κλασική έννοια, αλλά θα αφορά μία υποχρεωτική αναδιαπραγμάτευση του χρέους. Αυτό που προσπαθούν να συμφωνήσουν αυτή τη στιγμή ΕΕ-ΔΝΤ-Ελλάδα είναι αρχικά κάποια επιμήκυνση αποπληρωμής του συνολικού δημόσιου χρέους (όχι μόνο τα 110 δις ευρώ) αλλά και κάποιο «κούρεμα», κάποια περικοπή του, η οποία κατά τη γνώμη μου δεν θα είναι μεγάλη, θα είναι περισσότερο «διακοσμητική». Το ζήτημα για τον ελληνικό λαό είναι αυτή η αναδιαπραγμάτευση του χρέους, η οποία σίγουρα θα επιβληθεί, με ποιους όρους θα γίνει. Το θέμα είναι να επιβάλουμε εμείς τους δικούς μας όρους.