Εσπερίδα για την οικιακή παραγωγή και κατανάλωση βιομάζας για θέρμανση

Τη Δευτέρα το απόγευμα διοργανώθηκε μια εκδήλωση στον Αλμυρό Μαγνησίας με συντονιστή τον Δ. Γούσιο, Καθηγητή Ανάπτυξης Αγροτικού Χώρου του Πανεπιστήμιου Θεσσαλίας με θέμα:
«Οργάνωση παραγωγής και κατανάλωσης βιομάζας από κάθε νοικοκυριό για τη θέρμανσή του»
Η συγκεκριμένη δράση έγινε στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού προγράμματος «NOVAGRIMED: γεωργικές καινοτομίες σε μεσογειακές περιοχές», ενώ το τεχνικό κομμάτι της παραγωγής βιομάζας από αγριοαγγινάρα κάλυψε ο Ν. Δαναλάτος Καθηγητής Γεωργίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Η εκδήλωση έχει σαν αντικείμενο την παρουσίαση των απαιτούμενων διαδικασιών που μπορούν να υιοθετήσουν τα αγροτικά νοικοκυριά προκειμένου
α) να καλλιεργήσουν ενεργειακά φυτά για την παραγωγή βιομάζας,
β) να τη μεταποιούν οι ίδιοι και
γ) να την αξιοποιήσουν για τη θέρμανσή τους,
εξασφαλίζοντας πλήρη ενεργειακή αυτονομία και απεξάρτηση από το πετρέλαιο.

Ο κ Γούσιος μίλησε για την αγρο-ενέργεια και την αναγκαιότητα να επενδύσουμε στη βιομάζα στα πλαίσια ενός αειφορικού και ανταγωνιστικού ενεργειακού τομέα. Είναι απαραίτητο να ενσωματώσουμε αυτή την προσέγγιση σε ένα παραγωγικό σύστημα που δεν ελέγχουμε και που ο εμπορικός κλάδος έχει την κυριαρχία και εμείς είμαστε απλά καταναλωτές. Η κυριαρχία αυτού του τομέα μάλιστα φάνηκε καθώς σε ελάχιστο χρόνο εμφανίστηκαν στην αγορά λέβητες και μηχανήματα καύσης βιομάζας, ενώ αντίστοιχα αυξήθηκαν και οι προμηθευτές πέλλετ και η τιμή του άρχισε να πιέζεται προς τα πάνω. Ο μόνος τρόπος να αντισταθούμε στα παιχνίδια του εμπορίου είναι να γίνουμε εμείς παραγωγοί για να συμπιέσουμε τους όρους που πάνε να επιβάλλουν τα εμπορικά δίκτυα.
Στην συνέχεια η πρόταση εστιάστηκε στην στήριξη στους αγρότες να ενσωματώσουν 5-10 στρέμματα σε κάθε εκμετάλλευση. Θα πρέπει να σημειώσουμε πως 2 τόνοι αγριοαγγινάρας αντιστοιχούν σε ένα τόνο πετρέλαιο, ενώ η παραγωγή εξαρτάται από τις συνθήκες, ενώ μετρήσεις που έχουν γίνει στην Θεσσαλία δίνουν παραγωγές από 600 κιλά ως 4 τόνους/στρ ή αν μπορούσε να κάνουμε μια αντιστοιχία με το σιτάρι 4-5 φορές η απόδοση του σιταριού στην περιοχή.
Στη συνέχεια αναφέρθηκε πως θα μπορούσαν να επικρατήσουν 3 σενάρια και το πέλετ να παράγεται σε:
• ατομικό επίπεδο με pelletizer κόστους 1500 ευρώ
• γειτονιάς (10 οικογένειες) κόστους 4000
• μεγάλη επένδυση, όπου ο κάθε δημότης θα πάει τη βιομάζα και θα παίρνει πελλέτα.

Αναφέρθηκε η σημασία της παραγωγής πελλέτας σε τοπικό επίπεδο, γιατί δεν μπορεί πχ να έρχεται από άλλη χώρα, να κουβαλάει ένα μεγάλο ενεργειακό αποτύπωμα και να έχει κόστος μεταφοράς μεγαλύτερο από το κόστος παραγωγής.
Μελέτη που έγινε στον Δήμο Αλμυρού σχετικά με τα αποθέματα βιομάζας έδειξε πως θα μπορούσε να γίνει μια επένδυση τόσο για την παραγωγή πελέτας όσο και για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και μάλιστα αυτό έχει μια κοινωνική διάσταση με το Δήμο να κάνει την επένδυση και να τροφοδοτεί με ενέργεια – θέρμανση σχολεία, κοινωνικές επιχειρήσεις κλπ.
Σε ένα άλλο επίπεδο προτάθηκε η δημιουργία ενός ενεργειακού συνεταιρισμού στα πρότυπα της ενεργειακής συνεταιριστικής στην Καρδίτσα. Θα πρέπει να γίνει σαφές πως το τρόπος που θα γίνουν οι χειρισμοί θα πρέπει να εστιάζονται σε τοπικό επίπεδο, ώστε παράλληλα να ενισχύεται η τοπική οικονομία. Επίσης οι πολίτες δεν πρέπει μόνο να βλέπουν τι χρήματα θα πάρουν πχ από τη νέα ΚΑΠ αλλά πως θα μειώσουν αυτά που ξοδεύουν. Γιατί αν το κόστος αγοράς της πελλέτας είναι 250 -300 ευρώ ο τόνος, ενώ το κόστος αν ο γεωργός την παράγει είναι 50-60 ευρώ, αντιλαμβανόμαστε το όφελος. Επίσης σχολιάστηκε πως ένα μέρος της παραγομένης βιομάζας μπορεί να διοχετευθεί τοπικά στις τουριστικές επιχειρήσεις του Πηλίου, ή της λίμνης Πλαστήρα ενισχύοντας την τοπική οικονομία και αν αντίστοιχα οι κατασκευές των μηχανημάτων γίνονται από κάποιες τοπικές επιχειρήσεις καταλαβαίνουμε πως το όφελος είναι απείρως μεγαλύτερο.
Στη συνέχεια ο κ Δαναλάτος αναφέρθηκε στα ποσοστά των ΑΠΕ στην Ευρώπη και ακολούθως εστίασε σε τεχνικά ζητήματα της καλλιέργειας. Η συμβολή των ΑΠΕ στη παραγωγή ενέργειας είναι της τάξης του 8%, ενώ όταν μιλάμε για ΑΠΕ στην Ευρώπη μιλάμε κυρίως για βιομάζα (65%) ακολούθως για υδροηλεκτρικά (27%) μετά για γεωθερμία (4%) μετά για ανεμογεννήτριες (3%) και τέλος για φωτοβολταικά (1%). Στη συνέχεια παρουσιάστηκαν αποτελέσματα σχετικά με τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα για πετρέλαιο, φυσικό αέριο και βιομάζα καθώς επίσης και των αποδόσεων διαφόρων καλλιεργειών όπως η ελαιοκράμβη και το καλαμπόκι για την παραγωγή ενέργειας για να καταλήξουμε στην αγριοαγγινάρα.
Για την αγριοαγγινάρα λοιπόν η οποία είναι αναφέρεται στην Ηλιάδα σαν ενεργειακό μάλιστα φυτό (χρήση για καύση) η αφετηρία είναι πως παίρνουμε ένα ζιζάνιο, ένα φυτό που οι αγρότες έμαθαν να το πολεμούν και το κάνουμε φίλο της γεωργίας. Αναφορικά με τις συνθήκες καλλιέργειας είναι ένα φυτό που όταν καλλιεργείται για ενέργεια δεν απαιτεί εισροές, λιπάσματα και φυτοφάρμακα ενώ μπορεί να δώσει λύσεις σε περιοχές που έχουν μεγάλο πρόβλημα νιτρορύπανσης. Μάλιστα έγινε μια πιο συγκεκριμένη πρόταση για εκτεταμένη καλλιέργεια αγριοαγγκινάρας σε τέτοιες περιοχές φέρνοντας σε αντιπαραβολή το τεράστιο κόστος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας κυρίως στα νησιά όπου η παραγωγή στηρίζεται στο πετρέλαιο. Η πρόταση μάλιστα της χρήσης βιομάζας σύμφωνα με τον εισηγητή είναι πολλαπλά πιο συμφέρουσα από την επένδυση στην αιολική ενέργεια .
Τέλος αναφορικά με τον καλλιεργητικό κύκλο να πούμε πως μιλάμε για πολυετή καλλιέργεια, η οποία συγκομίζεται Ιούλιο – Αύγουστο και μπορούν να χρησιμοποιηθούν και μηχανήματα από άλλες καλλιέργειες για τη συλλογή της.