ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΦΙΛΩΝ ΤΟΥ ΠΗΝΕΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΑΡΑΠΟΤΑΜΙΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

11/2/2011

«Ποτάμι σε... κρίση τόσο ποσοτικά όσο και ποιοτικά» χαρακτήρισε τον Πηνειό ποταμό η διακομματική Επιτροπή Υδατικών Πόρων της Βουλής, όταν επισκέφτηκε ,πριν ένα χρόνο περίπου (15 Μαρτίου 2010) την περιοχή μας.

Στην πολύωρη και ενδιαφέρουσα σύσκεψη εκείνης της ημέρας, που έγινε στα γραφεία της Περιφέρειας Θεσσαλίας, υπό την προεδρία του βουλευτή Μαγνησίας Κώστα Καρτάλη, αφού για πολλοστή φορά, διαπιστώθηκε η ανυπαρξία νομικού πλαισίου και ελεγκτικών μηχανισμών προστασίας, καταγράφηκαν λάθη, παραλείψεις, επιβεβαιώθηκαν παραβατικές συμπεριφορές και διαγκωνίστηκαν οι βουλευτές, οι νομάρχες και οι δήμαρχοι να αποδείξουν την περιβαλλοντική τους ευαισθησία, εκδόθηκε και το απαραίτητο πόρισμα.

Στο πόρισμα καταγράφηκε η επίσκεψη, οι διαπιστώσεις , οι επισημάνσεις και οι προτάσεις των τοπικών φορέων και παραγόντων και διατυπώθηκε το ευχολόγιο για «την ανάγκη για έργα και δράσεις από την Πολιτεία και τις τοπικές αρχές, που έχουν επωμιστεί με την ευθύνη της διαχείρισης τόσο των εθνικών όσο και των τοπικών υποθέσεων».

Μετά η επιτροπή έφυγε και ενώ θα περίμενε κανείς να αναλάβει πρωτοβουλίες, τουλάχιστον σε θεσμικό επίπεδο, δεν ξανακούσαμε μέχρι σήμερα, τίποτε για τη δράση της. Ακούσαμε βέβαια αυτές τις σποραδικές ερωτοαπαντήσεις που συνηθίζονται στη βουλή και καταγράφονται στη δράση των βουλευτών.

Όπως είναι γνωστό ο Σύλλογός μας στη δεκαπενταετία δραστηριοποίησης του με επίκεντρο τον Πηνειό και το οικοσύστημά του, κρούει, εδώ και πολλά χρόνια, τον κώδωνα του κινδύνου για την ύπαρξη των πολλών προβλημάτων ρύπανσης στο ποτάμι. Έγκαιρα έβαζε τα ζητήματα και έχει λειτουργήσει με συνέπεια στο θέμα της ευαισθητοποίησης και της υπεύθυνης ενημέρωσης με ελάχιστους πόρους και μέσα ,βασιζόμενος στην συστηματική παρακολούθηση των θεμάτων, στη έρευνα και στο επιστημονικό δυναμικό που διαθέτει.

Να θυμήσουμε τις αλλεπάλληλες καταγγελίες μας για τη ρύπανση από βιομηχανικά και αστικά λήματα , την συστηματική επιτόπια έρευνα και καταγραφή ρύπανσης που συνεχίζουμε από το 2005 (φωτογράφηση, αρθρογραφία, μαρτυρία), τις έκτακτες Γενικές Συνελεύσεις από το 2007 και βεβαίως τις προτάσεις που διατυπώσαμε στο πλαίσιο της προδιαγραφής των μελετών ολοκληρωμένων σχεδίων διαχείρισης (Γ΄ΠΕΠΘ και GLOBAL GRANT), που ακόμη δεν έχουν βρει το δρόμο για εκπόνησή τους, πόσο μάλλον για την εφαρμογή και την υλοποίηση. Έτσι και στην Επιτροπή Υδατικών Πόρων της Βουλής καταθέσαμε όλο το τεκμηριωμένο υλικό που ενίσχυε την θέση μας για την προστασία του Πηνειού και επιπλέον καταθέσαμε τις επικαιροποιημένες προτάσεις μας για την απορύπανσή του.

Στην τελευταία Γενική Συνέλευση των μελών μας έγινε εμπεριστατωμένη ανάλυση της κατάστασης στην οποία βρίσκεται σήμερα ο Πηνειός και εκτενής καταγραφή των ευκαιριών μέσα από τις ευρωπαικές ενισχύσεις για έργα και ενέργειες που δεν έγιναν.

Από αυτά επισημαίνουμε τα εξής βασικά, που εμπίπτουν στη ευρωπαϊκή Οδηγία πλαίσιο για τα νερά 60/2000, της οποίας η εφαρμογή προέβλεπε χρονολογημένα στάδια.

1. Δεν υπάρχει ολοκληρωμένη μελέτη εγκατάστασης Συστήματος παρακολούθησης ρύπων στον Πηνειό (απαίτηση του 2006) .
2. Δεν εφαρμόζεται Σύστημα παρακολούθησης με λειτουργία μόνιμου δικτύου σταθμών μέτρησης ρύπων και έκδοση αποτελεσμάτων (απαίτηση του 2007-2009)
3. Δεν έχει γίνει διαχειριστικό σχέδιο για τον Πηνειό (απαίτηση του 2009)

Όμως γιατί απαιτείται και τί εξετάζεται μέσα από τη λειτουργία ενός Συστήματος παρακολούθησης;

Ένα ολοκληρωμένο σύστημα παρακολούθησης έχει τις εξής δυνατότητες:
● εποπτική (προλαμβάνει τον κίνδυνο)
● διερευνητική (ερευνά τον κίνδυνο)
● επιχειρησιακή (σχεδιάζει και εκτελεί έργα σύμφωνα με τις ανάγκες και τους κινδύνους)
Και εξετάζει το νερό ως προς τη:
● χημική κατάσταση
εξέταση για ρύπους προσωρινούς ή μόνιμους με ειδικές κλίμακες μετρήσεων
● οικολογική κατάσταση
έρευνα και αξιολόγηση για τη δομή και τη λειτουργία οικοσυστημάτων, όπου εξετάζονται τα βιολογικά στοιχεία (ψάρια ,ασπόνδυλα, φυτοπλαγκτόν) και εκτιμάται η επίδραση της ποιότητας των υδάτων στο τοπικό οικοσύστημα.

Στόχος του είναι η αρτιότερη προετοιμασία ολοκληρωμένων διαχειριστικών σχεδίων κατά λεκάνη απορροής των ποταμών και δημιουργία προϋποθέσεων εφαρμογής τους.

Απώτερος στόχος είναι η κάλυψη των περιβαλλοντικών απαιτήσεων για το διάστημα από 2009- 2015
1. Διατήρηση της καλής κατάστασης των νερών
2. Μη περαιτέρω υποβάθμιση
3. περιορισμός ρύπανσης

Ο προγραμματισμός δράσης μας για τη διετία 2010-2012 στηρίχτηκε κυρίως σε αυτές τις ολιγωρίες και τις χαμένες ευκαιρίες της Πολιτείας , όπου ο Σύλλογος καλείται, ως κοινωνικός φορέας, με τις πρωτοβουλίες του και τις ενέργειές του να καλύψει το έλλειμμα.

Έτσι θέσαμε ως πρώτο στόχο τη συστηματική καταγραφή πηγών ρύπανσης, τη διερεύνηση, τη συλλογή στοιχείων και τη χαρτογράφηση συνεχίζοντας με ποιο τεκμηριωμένο τρόπο τις προσπάθειές μας. Για το σκοπό αυτό αναλάβαμε την πρωτοβουλία να διενεργήσουμε συστηματική καταγραφή ρύπων με δικούς μας οικονομικούς πόρους, σε συνεργασία με το πιστοποιημένο εργαστήριο “Εργαστηριακή Θεσσαλίας”, με έδρα τη Λάρισα.

Έτσι οι μετρήσεις είναι μηνιαίες, από τρία σταθερά σημεία λήψης δειγμάτων, ενώ γίνεται χημική ανάλυση τον δειγμάτων και τα εργαστηριακά αποτελέσματα εκτιμώνται τόσο ποσοτικά όσο και ανάγωνται ποιοτικά σύμφωνα με τον δείκτη WQI (Water Quality Index - Δείκτης Ποιότητας Υδάτων). Με τα παραπάνω στοιχεία που συλλέγονται, προκύπτει τέλος μηνιαία κατηγοριοποίηση της ποιότητας ύδατος του Πηνειού από “Πολύ Κακή” μέχρι “Άριστη” (5 κατηγορίες).

Επιπλέον, στο τέλος κάθε τριμήνου συντάσσεται έκθεση αξιολόγησης των αποτελεσμάτων και καταγραφή των πιθανών πηγών ρύπανσης, από τον επιστημονικό υπεύθυνο της δράσης (“Εργαστηριακή Θεσσαλίας”).

Τα αποτελέσματα θα δημοσιεύονται μηνιαίως στην ιστοσελίδα μας (www.pineiosngo.org) και διατίθενται ελεύθερα και δωρεάν σε κάθε ιδιώτη ή φορέα για περαιτέρω χρήση, ανάλυση, επιστημονική έρευνα κ.α. με μοναδική προϋπόθεση την αναφορά της πηγής τους (Σ.Φ.Πηνειού.) Επίσης, οι τριμηνιαίες εκθέσεις ποιότητας υδάτων Πηνειού, θα δημοσιοποιούνται τακτικά μέσω των ΜΜΕ στους συμπολίτες μας.

Στόχος μας είναι να κάνουμε μια αρχή για τη συστηματική καταγραφή ρύπων με την ανάδειξη της αξίας αλλά και του τρόπου λειτουργίας ενός σταθερού Συστήματος παρακολούθησης και να δημιουργήσουμε μια επιστημονικά έγκυρη και ανοικτά προσβάσιμη βάση δεδομένων.

Η διάρκεια της δράσης έχει προς το παρόν οριστεί ως το 2012 λόγω της περιορισμένης οικονομική δυνατότητας του Συλλόγου ενώ η συνέχισή της είναι υψίστης σημασίας για την ποιοτική εξασφάλιση των επιστημονικών αποτελεσμάτων και αναλύσεων. Για το λόγο αυτό, καλούμε τόσο δημόσιους όσο και ιδιωτικούς φορείς και επιχειρήσεις, στα πλαίσια της εταιρικής κοινωνικής τους ευθύνης, να στηρίξουν οικονομικά τη δράση αυτή.

Δεν επαρκούν πλέον οι διαπιστώσεις για την ύπαρξη των πολλών προβλημάτων ρύπανσης στο ποτάμι.

Απαιτούμε άμεση άσκηση πολιτικών πρωτοβουλιών που θα φροντίζουν να θωρακίσουν το περιβάλλον του Πηνειού από τις μέχρι τώρα εγκληματικές ενέργειες εναντίον του και θα θα αντιστρέψουν τη δυσμενή κατάσταση του ποταμού, που συνεχίζει να δίνει ζωή στον θεσσαλικό κάμπο.

Ο Σύλλογος , για μια ακόμη φορά, αναλαμβάνοντας τις ευθύνες που του αναλογούν, με νέο τρόπο και φιλοσοφία δράσης τίθεται στη διάθεση των συμπολιτών και ζητά την έμπρακτη συμμετοχή και στήριξή τους για να αντιστραφεί το φαινόμενο της ρύπανσης στον Πηνειό.

Τέλος, περιμένει από τον νεοεκλεγέντα Γενικό Γραμματέα της Περιφέρειας Θεσσαλίας να αξιοποιήσει τις ενέργειές του Συλλόγου , θέτοντας από σήμερα στη διάθεσή του και στην διάθεση του πρώτου αιρετού Περιφερειακού Συμβουλίου τα αποτελέσματα της έρευνας, με στόχο την προστασία του Πηνειού πριν είναι πολύ αργά...