ΤΕΤΑΡΤΗ 2 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ: ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΥΓΡΟΤΟΠΩΝ

ΣΕ ΠΟΛΥ ΧΕΙΡΟΤΕΡΗ ΘΕΣΗ ΒΡΙΣΚΕΙ ΤΗ ΧΩΡΑ ΜΑΣ Η ΦΕΤΙΝΗ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ!

Η Παγκόσμια Ημέρα Υγροτόπων είναι μια ευκαιρία να στοχαστούμε σχετικά με τις αξίες των υγροτοπικών οικοσυστημάτων και να δράσουμε για να περιορίσουμε τα πλήγματα που δέχονται (ρυπάνσεις, αποξηράνσεις, καταπατήσεις). Ακόμη και σε στενά οικονομικούς όρους η προστασία των υγροτόπων κοστίζει λίγο και αποδίδει πολλαπλάσια, διαφυλάσσοντας αποθέματα πόσιμου νερού, προστατεύοντας από πλημμύρες, στηρίζοντας πολύτιμα για την γεωργία είδη. Σε άλλες χώρες εκτιμούν σε πολλά δισεκατομμύρια τις υπηρεσίες που μας προσφέρουν οι υγρότοποι: εκτιμήσεις για 63 εκ. εκτάρια υγροτόπων παγκοσμίως υπολογίζουν συνεισφορά φυσικών πόρων αξίας 3,4 δις δολαρίων σε ετήσια βάση - http://www.earthscan.co.uk/tabid/102729/Default.aspx.
Η αποκατάσταση ενός έλους για παράδειγμα θα ήταν σημαντικότερη από την αποκατάσταση ενός φυλλοβόλου δάσους ίδιας έκτασης, γιατί θα μπορούσε να απορροφήσει διπλάσια ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα από την ατμόσφαιρα, όπου και περισσεύει και δημιουργεί το τεχνικό φαινόμενο του θερμοκηπίου στον πλανήτη. Γενικά αν αποκαταστούσαμε τα έλη, θα κόστιζε πολύ λιγότερο από ότι κοστίζει η αντιρυπαντική τεχνολογία των αυτοκινήτων για το παραγωγικό σύστημα. Ακόμα γενικότερα: έχουν γίνει εκτιμήσεις ότι θα αποφεύγαμε τη κλιματική αλλαγή, αν επιστρέφαμε το 15% μόνο των χρησιμοποιούμενων με διάφορους τρόπους εκτάσεων στην άγρια φύση.
Στην Ελλάδα, αν κάτι σφραγίζει συμβολικά την κατάσταση των υγροτόπων ενόψει της φετινής Παγκόσμιας Ημέρας τους, είναι οι απογοητευτικές εξελίξεις για τη λίμνη Κορώνεια με αποκορύφωμα την παραπομπή της χώρας μας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Πολλά από τα μέτρα του Σχεδίου Αποκατάστασης της λίμνης, για το οποίο η χώρα μας είχε ζητήσει ενίσχυση από το Ταμείο Συνοχής, εξακολουθούν να μην έχουν τεθεί σε εφαρμογή, ενώ οι περισσότεροι από τους όρους που τέθηκαν για τη χρηματοδότηση δεν έχουν τηρηθεί. Έτσι, η Επιτροπή αποφάσισε να μην ανανεώσει, προς το παρόν, τη συγχρηματοδότηση για το σχέδιο δράσης στη λίμνη και τονίζει πως «λόγω ασήμαντης προόδου μέχρι τώρα», αποφάσισε την προσαγωγή της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.

Δυστυχώς δεν πρόκειται για το μόνο κακό νέο για τους ελληνικούς υγροτόπους, που συνεχίζουν να δέχονται έντονες πιέσεις από ρύπανση, αμμοληψίες, οικιστικές επεκτάσεις, υπεράντληση και γενικότερα κακοδιαχείριση των υδάτινων πόρων, στις οποίες η πολιτεία μένει απαθής. Ίσως είναι όμως το χειρότερο, καθώς γκρεμίζονται οι όποιες ελπίδες είχαν επενδυθεί σε μια νέα καλύτερη αντιμετώπιση του ζητήματος από το νέο Υπουργείο Ενέργειας, Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής, με τον βαρύγδουπο τίτλο του. Έντονα σημάδια αποσύνθεσης δείχνει ωστόσο συνολικότερα το σύστημα προστασίας των ελληνικών υγροτόπων και των περιοχών του δικτύου Natura2000. Πέρυσι, για την ανανέωση των συμβάσεων των εργαζομένων στους Φορείς Διαχείρισης, έγινε εφικτό να διασφαλιστεί τουλάχιστον η συνέχιση της λειτουργίας τους, όπου αυτοί έχουν ιδρυθεί. Ελάχιστα άλλα μέτρα συνόδευσαν όμως αυτή την υποτυπώδη και εξαιρετικά επείγουσα κίνηση, με αποτέλεσμα η αποσύνθεση να συνεχίζεται. Και σαν να μην έφτανε αυτό, οι αλλαγές που έφερε ο νέος χάρτης της αυτοδιοίκησης, κατά τις οποίες πολλά μέλη των ΔΣ των Φορέων μένουν πλέον χωρίς κάποια θεσμική ιδιότητα και κάλυψη, έδωσαν ένα ακόμη κτύπημα στην ούτως ή άλλως προβληματική λειτουργία, καθώς δεν είχαν γίνει έγκαιρες προβλέψεις, ούτε υπήρξε και κατάλληλος προγραμματισμός.
Η κατάσταση αυτή καθίσταται τραγική υπό το φως και των συζητήσεων στη Βουλή για το νομοσχέδιο σχετικά με την προστασία της βιοποικιλότητας της χώρας. Οι Φορείς Διαχείρισης θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως αντίβαρο στις μικρόνοες αντιδράσεις που εγείρονται σε κάθε έννοια προστασίας, ακόμη και από σοβαρά – υποτίθεται – μέλη του ελληνικού κοινοβουλίου. Το ότι εν έτη 2011 συζητάμε ακόμη για το «αν τα αυγά του Πελεκάνου εμποδίζουν την ανάπτυξη», είναι δείγμα του εξαιρετικά χαμηλού επιπέδου ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης μεγάλου μέρους της ελληνικής κοινωνίας και των εκπροσώπων της, το οποίο δεν μπορεί να εξηγηθεί αποκλειστικά και μόνο από τις συνθήκες της οικονομικής κρίσης.
Τα τελευταία χρόνια αναδύεται πάντως και στη χώρα μας μια νέα γενιά συμπολιτών μας, προβληματισμένη, με νέες ευαισθησίες και ωριμότατη αίσθηση ευθύνης, που μέσα στην όλη κρίση αγωνιά και για το περιβάλλον στο οποίο καλείται να ζήσει. Η γενιά αυτή ασφυκτιά αναζητώντας διεξόδους και φωνές λογικής, και διαπιστώνει να υπονομεύεται το μέλλον της από απίστευτα οπισθοδρομικές νοοτροπίες. Εάν δεν μπορεί αυτό το μέλλον να το διασφαλίσει το σημερινό πολιτικό σύστημα, τότε θα πρέπει να δείξει ότι ωριμάζει μια νέα δυναμική που θα το παραμερίσει.