Στο σκαμνί δύο πολυεθνικές: πούλησαν μεταλλαγμένο σπόρο εν αγνοία των αγροτών

Της ΝΤΙΝΑΣ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ/ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
Τους πούλησαν μεταλλαγμένο σπόρο καλαμποκιού εν αγνοία τους. Στη συνέχεια με ιδιωτικό συμφωνητικό τούς πίεσαν να μην προσφύγουν στη Δικαιοσύνη για να εγείρουν αξιώσεις. Εν μέρει κατάφεραν το σκοπό τους. Πόσοι αγρότες άλλωστε θα τα έβαζαν με δύο από τους έξι μεγαλύτερους πολυεθνικούς κολοσσούς, που ελέγχουν το 77% των φυτοφαρμάκων του πλανήτη και το 30% των σπόρων παγκοσμίως;
Με την παρότρυνση και υποστήριξη όμως της Γενικής Συνομοσπονδίας Αγροτικών Συλλόγων Ελλάδας (ΓΕΣΑΣΕ) βρέθηκαν κάποιοι πιο θαραλλέοι και η υπόθεση οδηγήθηκε στις δικαστικές αίθουσες.
Και κατά Δημοσίου
Η εκδίκαση των αγωγών που κατέθεσε η ΓΕΣΑΣΕ εξ ονόματος δέκα αγροτών, εναντίον των πολυεθνικών εταιρειών Syngenta Hellas και Pioneer Hi Bred Hellas, αλλά και του ελληνικού Δημοσίου, πήρανε αναβολή για τον ερχόμενο Σεπτέμβριο και Απρίλιο.
Για την υπόθεση έχει εκδηλωθεί έντονο διεθνές ενδιαφέρον από οργανώσεις και προσωπικότητες που μάχονται κατά της εδραίωσης των Γενετικά Τροποποιημένων Οργανισμών (ΓΤΟ). Σ’ αυτές συγκαταλέγεται και η Βαντάνα Σίβα. Η πολυβραβευμένη ινδή ακτιβίστρια που έχει επαφή με τα μέλη της ΓΕΣΑΣΕ για την έκβαση της υπόθεσης.
Η «Κ.Ε.» δημοσιεύει ένα από τα έγγραφα (ιδιωτικά συμφωνητικά) που οι εταιρείες προσπάθησαν και πέτυχαν να υπογράψουν οι αγρότες, «προκειμένου να αποφύγουν τις νομικές κυρώσεις. Γεγονός, που είναι παράνομο. Εκμεταλλεύτηκαν την απειρία των αγροτών και την ανάγκη τους να τροφοδοτούνται με σπόρο, αφού οι εν λόγω εταιρείες είναι οι βασικοί προμηθευτές τους. Ηταν ένας τρόπος να τους εκφοβίσουν. Δεν περίμεναν ότι μετά την υπογραφή του κάποιοι θα προσέφευγαν στη Δικαιοσύνη», εξηγεί ο δικηγόρος της υπόθεσης Γιώργος Μπάλιας.
Στο συμφωνητικό μεταξύ άλλων αναφέρεται: «Η εταιρεία δικαιούται να χρησιμοποιήσει το παρόν συμφωνητικό νομίμως και αρμοδίως προκειμένου να αποδείξει ότι από τη διάθεση της ανωτέρω σπορομερίδας ουδεμία ζημία προκλήθηκε. Στην περίπτωση κατά την οποία ο παραγωγός προσφύγει ενώπιον των δικαστηρίων και ζητήσει οποιοδήποτε ποσό ως αποζημίωση που αιτία θα έχει κάθε τι που ρυθμίζεται με το παρόν, τα εδώ συμβαλλόμενα μέρη, όπως παρίστανται και εκπροσωπούνται, δηλώνουν ότι κατ’ επιτρεπτή δικονομική σύμβαση η εταιρεία θα προσκομίσει το παρόν συμφωνητικό ενώπιον του δικαστηρίου και η σχετική αγωγή θα απορρίπτεται ως ουσία αβάσιμη. Αν, εντούτοις, επιδικαστεί οποιοδήποτε ποσό στον παραγωγό, τότε συμφωνείται από τούδε και διά του παρόντος ότι ο παραγωγός εκχωρεί το εν λόγω ποσό στην εταιρεία»…
Ολα ξεκίνησαν πριν από έξι χρόνια. Τα 1.100 στρέμματα σε Δράμα και Εβρο στα οποία είχε σπαρεί ο επιμολυσμένος σπόρος εντοπίστηκαν στο πλαίσιο ελέγχων που διενεργεί το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Οι συνδικαλιστές της ΓΕΣΑΣΕ προσπάθησαν μέσω των τοπικών στελεχών να έρθουν σε επαφή με τους αγρότες που έσπειραν τον μεταλλαγμένο σπόρο, μια που το υπουργείο δεν τους έδινε τα ονόματα.
Σκοπός τους, όπως μας λέει ο επιστημονικός εκπρόσωπος της ΓΕΣΑΣΕ Ν. Λάππας, «ήταν να μην μείνουν ατιμώρητες οι εταιρείες που πούλησαν τον σπόρο, καθώς στη χώρα μας δεν υπάρχει νομοθεσία ποινών γι’ αυτό το θέμα. Ο ευρωπαϊκός κανονισμός αναφέρει ότι οφείλει το κάθε κράτος-μέλος να θεσπίσει εθνική νομοθεσία αποτρεπτικών- αποτελεσματικών ποινών, για τις εταιρείες πολλαπλασιαστικού υλικού (σπόρων) που θα διαθέσουν επιμολυσμένο σπόρο στην αγορά. Στη χώρα μας όμως δυστυχώς κάτι τέτοιο δεν έχει γίνει ακόμη».
Για την περίπτωση των δύο εταιρειών ο Ν. Λάππας υποστηρίζει ότι «τίποτα δεν έγινε τυχαία. Η πώληση γενετικά τροποποιημένων σπόρων ως συμβατικών είναι ο τρόπος για να περάσουν από την πίσω πόρτα τα μεταλλαγμένα στη χώρα μας. Γιατί ακόμη κι αν καταστραφούν οι καλλιέργειες μεταλλαγμένων ο σπόρος τους μένει στη γη και μπορεί να φυτρώσει ακόμη και ύστερα από πέντε χρόνια. Εχει ακόμη τη δυνατότητα να επιμολύνει τα χωράφια σε ακτίνα δέκα χιλιομέτρων. Οι ίδιες εταιρείες πουλούσαν μεταλλαγμένους σπόρους ως συμβατικούς σε γειτονικές μας χώρες όπως είναι η Ρουμανία και προκάλεσαν ανεπανόρθωτες ζημιές στην ισορροπία των εκεί οικοσυστημάτων».
Στη χώρα μας με υπουργική απόφαση που υπογράφεται κάθε δύο χρόνια, απαγορεύεται η εμπορία και καλλιέργεια γενετικά τροποποιημένων (μεταλλαγμένων) σπόρων. Επιπροσθέτως διενεργούνται δειγματοληψίες από τις αρμόδιες περιφερειακές υπηρεσίες του υπουργείου (Κέντρα Ελέγχου και Πιστοποίησης Πολλαπλασιαστικού Υλικού και Ελέγχου Λιπασμάτων).
Στην Ελλάδα όμως ζούμε και δεν πρέπει να τρέφουμε μεγάλες προσδοκίες. Πολύ συχνά τα αποτελέσματα των ελέγχων βγαίνουν κατόπιν εορτής: Στο μεταξύ οι σπόροι μπορούν να έχουν πουληθεί στους παραγωγούς, αλλά να έχουν σπαρεί κιόλας. Αυτό συνέβη άλλωστε και με την υπό δικαστική διερεύνηση υπόθεση του μεταλλαγμένου καλαμποκιού.
Γι’ αυτό και η ΓΕΣΑΣΕ προσφεύγει και κατά του ελληνικού Δημοσίου, «διότι δεν έλαβε τα προσήκοντα μέτρα προκειμένου να ελέγχονται όλες οι σπορομερίδες», θα εξηγήσει ο Γ. Μπάλιας. Οι εταιρείες είχαν σπεύσει να αποζημιώσουν με… 750 ευρώ ανά σάκο σπόρων τους αγρότες, οι οποίοι ωστόσο ξόδεψαν πολλαπλάσια ποσά για να καταστρέψουν τις καλλιέργειές τους!
Σε κάθε περίπτωση, η ΓΕΣΑΣΕ σκοπεύει να συνεχίσει με ένταση τον αγώνα κατά των μεταλλαγμένων, μας εξηγεί ο πρόεδρός της, Γ. Γωνιωτάκης: «Είμαστε κατηγορηματικά αντίθετοι με μεθοδεύσεις που οδηγούν στο “πατεντάρισμα” της φύσης και του γενετικού κώδικα, αλλά και με την κεροδοφορία κάποιων πολυεθνικών οι οποίες επιδιώκουν την εμπορευματοποίηση φυσικών πόρων οι οποίοι ανήκουν σε ολόκληρη την ανθρωπότητα. Η Ελλάδα δεν έχει σοβαρούς λόγους να επιλέξει την καλλιέργεια των ΓΤΟ. Τόσο τα διαρθρωτικά όσο και τα εδαφοκλιματικά χαρακτηριστικά της ελληνικής γεωργίας ευνοούν περισσότερο τη βιολογική αλλά και την ολοκληρωμένη καλλιέργεια».

Σχόλιο: θυμάμαι τότε, πριν 6 χρόνια, που κάποια μέλη του Θεσσαλικού Δικτύου κατά των μεταλλαγμένων είχαμε πάει σε χωράφι αγρότη, έξω από τα Τρίκαλα, και είχαμε καταστρέψει συμβολικά τη σπορά του μεταλλαγμένου αυτού καλαμποκιού με συμφωνία του αγρότη και με την παρουσία των τοπικών ΜΜΕ.