"Τι να κάνουμε;"

Με την οικονομική κρίση, που έχει οξυνθεί ιδιαίτερα στη χώρα μας, αλλά και την οικολογική κρίση να κρύβεται στην ουσία από πίσω της, τι θα έπρεπε να κάνουμε για να βρούμε διέξοδο; Δεν διεκδικούμε τη διατύπωση ενός μανιφέστου, αλλά κάποιες σκέψεις με τη μορφή προτάσεων για μια άλλη κοινωνική, οικονομική, πολιτική και οικολογική εξέλιξη στη χώρα μας μπορούμε να κάνουμε:

Η ελληνική κοινωνία, για να βρει διέξοδο στην κρίση της, πρέπει να αλλάξει ρότα. Να σταματήσει τη μέχρι τώρα πορεία της, επιστρέφοντας όχι στο παρελθόν, αλλά στο σημείο όπου πρόοδος θα είναι η απόρριψη, η υπέρβαση και η ανασυγκρότηση του άσχημου παρόντος της. Η διόρθωση του σημερινού αδιεξόδου χρησιμοποιώντας τις γνώσεις και εμπειρίες που έχουν παραχθεί από αυτό το αδιέξοδο και υοθετώντας ένα άλλο τρόπο ζωής και αξιών. Ένα τρόπο ζωής που θα βασίζεται στην αυτάρκεια, στη συντροφικότητα, στην ανταλλαγή, στο μοίρασμα και στο σεβασμό προς όλα τα πλάσματα και τα είδη αυτού του κόσμου. Στην ενδυνάμωση και στη στήριξη στις ιδέες της συνεργασίας και αλληλεγγύης, της άμεσης σχέσης παραγωγού-καταναλωτή, της οργανικής σχέσης των ανθρώπων με τον τρόπο ικανοποίησης των βιοτικών αναγκών τους , της καθαρής ποιοτικής τροφής για όλους,της τοπικότητας των προϊόντων. Στην επανασύνδεση φύσης-κοινωνίας και στην αποσύνδεση από τη σκληρή εμπορευματοποίηση των πάντων. Επιδιώκοντας συγχρόνως την αυτοοργάνωση μέσα από συμμετοχικές, αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες.
Όλα αυτά σημαίνουν:
o Ο τουρισμός, η οικοδομή και η ναυτιλία, που ήταν οι βασικοί τομείς της ελληνικής οικονομίας, με τη παρούσα κρίση έχουν κτυπηθεί άσχημα. Ταυτόχρονα αυτοί οι τομείς κατέστρεψαν στον υπέρτατο βαθμό το περιβάλλον μας και τις ίδιες τις συνθήκες επιβίωσής μας και μας οδήγησαν σε αδιέξοδο. Δεν θα πρέπει να συνεχίσουμε να στηριζόμαστε πλέον σε αυτούς.
o Θα πρέπει να ξαναγίνουμε αγροτική κοινωνία και κοινωνία των κάθε είδους μικροπαραγωγών, όχι των 10ετιών του 50-60, αλλά των πολυλειτουργικών οικο-αγροτών , οικο-παραγωγών-χειροτεχνών και να απορρίψουμε το ρόλο του παραγωγού πρώτων υλών για τη βιομηχανία διατροφής και των καταναλωτικών αγαθών.
o Να αναβλαστήσουμε τα δάση, να σταματήσουμε την ερημοποίηση, να αποκαταστήσουμε την άγρια φύση, τα ποτάμια τις λίμνες και τις παραλίες, να αναζωογονήσουμε τα εδάφη αποκαθιστώντας την οργανική ύλη και τον εδαφολογικό άνθρακα, ώστε να απορροφήσουμε τα επόμενα χρόνια τη περίσσια του διοξειδίου του άνθρακα της ατμόσφαιρας(αιτία για τη κλιματική αλλαγή-καταστροφή που έρχεται αν δεν το κάνουμε).
o Να μετατρέψουμε τη χώρα σε ζώνη ελεύθερη από μεταλλαγμένα και ζώνη οικο-βιο-γεωργίας με ποιοτικά προϊόντα που θα έχουν και συγκριτικό πλεονέκτημα. Να πετύχουμε και πάλι την αυτάρκεια σε όσο γίνεται περισσότερες γεωργικές παραγωγές, με ολοκληρωμένα αγροκτήματα, όπου τα ζώα και τα ζωικά προϊόντα θα είναι συμπληρωματικά των φυτικών και θα έχουμε ανακύκλωση των υλικών και ισορροπία με φυσικά λιπάσματα και μικροοργανισμούς του εδάφους(προώθηση των παραδοσιακών ανθεκτικών ντόπιων ποικιλιών και ρατσών ζώων, των τοπικών ποιοτικών προϊόντων, ΠΟΠ, οικοτεχνίας, βιολογικά κ.λ.π. με όσο το δυνατόν μικρότερο οικολογικό αποτύπωμα και κάθετη ολοκλήρωση των παραγωγικών δραστηριοτήτων)
o Να αναπτύξουμε μοντέλα πολυκαλλιέργειας-πολυδραστηριότητας που θα μειώσει τον οικονομικό κίνδυνο για τις παραγωγές και θα ενισχύσει τη διασύνδεση των παραγωγικών δραστηριοτήτων. Να στηρίξουμε τους κάθε είδους τοπικούς παραγωγούς στη μετατροπή των χώρων παραγωγής τους σε επισκέψιμους από καταναλωτές και ενδιαφερόμενους με απευθείας διάθεση των προϊόντων τους.
o Να αποκαταστήσουμε στη διατροφή μας το μεσογειακό διατροφικό μοντέλο με μείωση της κατανάλωσης κρέατος(Αν κάποιος ακολουθήσει τη μεσογειακή δίαιτα και τρώει μια φορά τη βδομάδα κρέας τότε εξοικονομεί 1020 κιλά/έτος=2/3 των εκπομπών ενός νέας τεχνολογίας αυτοκινήτου (150γρ/χιλ x10.000χιλ=1500 κιλ/έτος)
o Το τοπικό εισόδημα μπορεί να βελτιωθεί σημαντικά μέσα από την προώθηση ομάδων παραγωγών, συνεταιρισμών παραγωγών-καταναλωτών για απευθείας διακίνηση τροφίμων, χωρίς μεσάζοντες, με συνεταιριστικά μικρά μαγαζιά, με δίκτυα διανομής και τοπικά συστήματα ανταλλαγών με δικό τους νόμισμα κ.λ.π
o Με εναλλακτικούς πιστωτικούς συνεταιρισμούς, που διαχειρίζονται αποταμιεύσεις μελών και πελατών τους χωρίς κερδοσκοπικές πρακτικές, και χωρίς την συνήθη αδιαφορία των τραπεζών για τις περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιπτώσεις των δράσεων που χρηματοδοτούν
o Ο οικοτουρισμός μπορεί να παίξει το ρόλο από τη μια να στηρίζει οικονομικά τους μικρούς οικο-αγρότες, από την άλλη να επιδιώξει τη σύνδεση των ανθρώπων της πόλης με την περιφέρεια και τη φύση, ώστε να τους μετατρέψει-ιδίως τους νέους-από τουρίστες σε εγκαταστημένους με δημιουργικό τρόπο στην επαρχία κατοίκους. Η ζωή σε τερατουπόλεις, όπως η Αθήνα δεν είναι βιώσιμη και θα πρέπει να πετύχουμε την αποκέντρωση(με κίνητρα και οικονομικές διευκολύνσεις για εθελοντική μετεγκατάσταση στην ύπαιθρο και δημιουργία αγροτοτουριστικών εκμεταλλεύσεων και σε μειονεκτικές περιοχές).
o Να κάνουμε εξοικονόμηση ενέργειας και εισοδήματος αλλάζοντας νοοτροπία, χρησιμοποιώντας οικονομικές συσκευές και μετατρέποντας τις κατοικίες μας και τα κτίρια σε βιοκλιματικά χαμηλής ή μηδενικής ενέργειας.
o Να αναπτύξουμε τις εναλλακτικές μορφές ενέργειας( ΑΠΕ) εγκαθιστώντας φ/β συστήματα στις στέγες των σπιτιών και των αγροτικών υπόστεγων και αποθηκών, μικρές ανεμογεννήτριες σε μη παραγωγική γη καθώς και εγκαταστάσεις παραγωγής βιοαερίου σε συνδυασμό με βιολογικούς καθαρισμούς και ανακύκλωση στους δήμους. Δημιουργώντας μη κερδοσκοπικές εταιρείες λαϊκής βάσης στους τομείς των ΑΠΕ-και στη τεχνογνωσία και στις εγκαταστάσεις και στη παραγωγή ενέργειας- καθώς και στις μεταφορές. Να πετύχουμε ενεργειακή αυτονομία των δήμων κ.λ.π. Να σταματήσουμε να είμαστε η χώρα του ρυπογόνου λιγνίτη και να γίνουμε η χώρα του ήλιου και του αέρα, που έτσι και αλλιώς έχουμε άφθονα.
 H εργασία και φυσικοί πόροι θα πρέπει να διαδραματίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο στο συμβατό με τις τοπικές κοινωνικές και περιβαλλοντικές συνθήκες τοπικό παραγωγικό σύστημα Η οικονομική δραστηριότητα θα εξαρτάται κυρίως από το ανθρώπινο δυναμικό. Συνεπώς η Τοπική Αυτοδιοίκηση(Τ.Α), κύρια, μπορεί και οφείλει να αναλάβει πρωτοβουλίες αναστροφής της κατεύθυνσης της φθηνής εργασίας σε εκείνη που αναγνωρίζει την εργασία ως πρωταγωνιστή, με κύριο μοχλό την διάχυση ανοικτών διοικητικών μοντέλων συμμετοχής και αυτοδιαχείρισης και την ενδοεπιχειρησιακή κατάρτιση γι αυτό. Να ενισχύσει συνεταιριστικές πρωτοβουλίες. Να υλοποιήσει αυστηρό χωροθετικό σχεδιασμό, με ένταξη των οχληρών δραστηριοτήτων στις ΒΙΠΕ, οι οποίες θα πρέπει να μετασχηματισθούν σε Βιομηχανικά Οικοσυστήματα (όπου τα απόβλητα και απορρίμματα των επιχειρήσεων αξιοποιούνται από άλλες). Να γίνεται κάθετη ολοκλήρωση των παραγωγικών δραστηριοτήτων, από την πρωτογενή παραγωγή (αγροτική, κτηνοτροφία κλπ.) μέχρι τον τριτογενή τομέα (αγροτουρισμός, διακίνηση).
o Να στηρίξουμε τον κοινοτικό-δημοτικό τομέα οικονομίας: η Τ.Α. μπορεί να βοηθήσει προωθώντας και θέτοντας πόρους στη διάθεση συλλογικών δομών εργασίας, με τη μορφή κοινωνικών επιχειρήσεων (συνδυασμός αμειβόμενης εργασίας για ανέργους – εξειδικευμένης από υπαλλήλους του δήμου –εθελοντικής εργασίας από εθελοντές που μαζί με τους υπαλλήλους παίζουν το ρόλο του “εμψυχωτή”), για τη δημιουργία των αντίστοιχων χώρων παραγωγής και παροχής υπηρεσιών (π.χ. εργαστηρίων επαναχρησιμοποίησης ηλεκτρικών – ηλεκτρονικών ειδών, επίπλων, ρούχων, κομποστοποίησης–λιπασματοποίησης οργανικών αποβλήτων, μεταποιητηρίων γεωργικών προϊόντων, απασχόλησης παιδιών, ανταλλαγής ειδών από «δεύτερο χέρι», γραφείων «συνταξιδιωτών», οργάνωση γραφείου-συνεργείου από άνεργους αρχιτέκτονες-οικοδόμους για κατασκευή-μετατροπή βιοκλιματικών κτιρίων, συνεργείων για τη δημιουργία «πράσινων στεγών» και «ηλιακών στεγών», ομάδων «καλλιεργητών του Σαβατοκύριακου και του ελεύθερου χρόνου» με τη διάθεση περιαστικών δημοτικών κτημάτων προς καλλιέργεια ειδών διατροφής, καταρχήν για τα ίδια τα μέλη και στη συνέχεια για διάθεση στη τοπική αγορά, για εξασφάλιση και εισοδήματος κ.λ.π. Επίσης αστικούς κήπους με ατομικές ή συλλογικές καλλιέργειες ειδών διατροφής για αυτοκατανάλωση, σε ακάλυπτους πολυκατοικιών, ταράτσες, μπαλκόνια, αυλές, ή άκτιστα οικόπεδα. Ειδική περίπτωση: αυτοδιαχειριζόμενα συνεργεία και όχι ιδιώτες εργολάβοι να αναλαμβάνουν συγκεκριμένες εργασίες του δήμου).
o Τα κόμματα εξουσίας και η κυβέρνηση μας πήραν τα μέτρα. Ας πάρουμε και εμείς τα δικά μας μέτρα!
Ας μη θεωρούμε φτώχεια την έλλειψη του συμβατικού χρήματος, το να μη μπορούμε να αγοράζουμε τα προϊόντα των εταιρειών!
Ας μη δεχθούμε σαν ανεργία την έλλειψη μισθωτών θέσεων εργασίας στις επιχειρήσεις των εργοδοτών!
Ας απορρίψουμε την "ανάπτυξή τους" και το καταστροφικό μέλλον που ετοιμάζουν για τις μελλοντικές γενιές και τη φύση! Ας αρνηθούμε τη θέση που έχει σήμερα η χώρα στα πλαίσια του παγκοσμιοποιημένου καπιταλιστικού μοντέλου ανάπτυξης. Να συρρικνώσουμε το συγκεντρωτικό κράτος μεταφέροντας δικαιοδοσίες και πόρους προς μια όσο γίνεται πιο αποκεντρωμένη Τοπική Αυτοδιοίκηση και κοινωνία. Ας στραφούμε προς την αποκεντρωμένη, τοπικοποιημένη, οικολογική αμεσοδημοκρατική κοινωνία της ισοκατανομής των πόρων και της εξουσίας!
Ας αρχίσουμε να οργανωνόμαστε σε κοινότητες και δίκτυα συνεργασίας και αλληλεγύης, να ικανοποιούμε τις ανάγκες μας με αυτοπαραγωγή και αχρήματες ανταλλαγές! Χρειάζεται:
i. ενεργοποίηση, αυτοοργάνωση, αυτοπαραγωγή
ii. οι μικροκαταθέτες να αποσύρουν τις καταθέσεις τους απο τις τράπεζες. Να αγοράζουν, αν μπορούν παρατημένη γη, καλύτερα ομαδικά. Να τη μετατρέψουν (έστω και αργότερα, όταν θα υπάρχει πρόβλημα επιβίωσης) σε οικολογικά καλλιεργήσιμη γη. Είτε από τους ίδιους, είτε να τη δανείσουν σε άλλους, που θα μπορούν να το κάνουν γιατί θα έχουν ανάγκη.
iii. Απο τους νέους των πόλεων να παρατήσουν την ανεργία και τη μιζέρια της αναζήτησης τυχόν μισθωτής εργασίας και σε ομάδες και συλλογικότητες να εγκαθίστανται σε χώρους αυτοπαραγωγής και αυτοδιαχειριζόμενους στην περιφέρεια. Είτε εξσφαλίζοντάς τους συλλογικά, είτε απαιτώντας τους απο κρατικούς, δημοτικούς, εκκλησιαστικούς φορείς που τους κατέχουν.

Για να τα κάνουμε όλα αυτά καλύτερα πρέπει να στηριχθούμε στις κοινότητες και τους δήμους και να τους αναζωογονήσουμε μετατρέποντάς τους από δήμους της δημαρχίας και του δημοτικού συμβουλίου, σε δήμους των ενεργών πολιτών-προσώπων, με συνελεύσεις πολιτών, με την οργάνωση διαδικασιών συμμετοχικού προϋπολογισμού και προγραμματισμού, με αυτοοργάνωση των συνοικιών, των ομάδων ενδιαφερόντων κ.λ.π.