Υπάρχει διέξοδος για την Ελληνική Γεωργία;

Αναβίωση της Κάρλας



Η Ελλάδα ήταν γεωργική χώρα. Σήμερα έχει χάσει την αυτάρκεια σε πολλά γεωργικά προϊόντα και έχει έλλειμμα στο ισοζύγιο αγροτικών προϊόντων γύρω στα 4,5 δις Ευρώ το χρόνο. Αυτό είναι και μια από τις αιτίες για τη δημοσιονομική κρίση της χώρας. Για να υπάρξει γενικότερη διέξοδος θα πρέπει να υπάρξει και διέξοδος για τη γεωργία της. Χρειάζεται να γίνει στροφή, να απορριφθεί το παγκόσμιο εμπορικό μοντέλο των πολυεθνικών και να επιλέξουμε τη λεγόμενη «αγροτική» γεωργία και το τελικό επακόλουθό της την οικολογική γεωργία.
Τι σημαίνει αυτό;
Σημαίνει στροφή στη γεωργία που θα στοχεύει στην όλο και μεγαλύτερη αυτοδυναμία της αλυσίδας: αγρότης - κοινότητα - περιοχή - χώρα. Για τους αγρότες σημαίνει ότι θα παράγουν πρώτα για τις ανάγκες τις δικές τους (τουλάχιστον να παράγουν ένα μέρος της τροφής τους) και στη συνέχεια να παράγουν για τις ανάγκες της περιοχής τους και της χώρας. Από ανάγκη πρέπει να εφαρμόσουν αυτό που λέγεται «πολυλειτουργικότητα». Η δραστηριότητά τους να έχει πολλές πλευρές: οικονομική, κοινωνική, περιβαλλοντική. Η δουλειά τους θα έχει και κάποια πλευρά μη άμεσα κερδοφόρα, όπως π.χ. για την αποκατάσταση της ισορροπίας στην περιοχή. Θα παράγουν, θα μεταποιούν οι ίδιοι το προϊόν τους και θα το διακινούν δημιουργώντας θέσεις εργασίας. Θα προστατεύουν το περιβάλλον, θα αποκτούν σχέσεις με την τοπική κοινωνία και θα γίνονται παράγοντες ζωής της κοινότητας, προωθώντας την κοινοτίστικη αντίληψη και βοηθώντας να κρατηθεί ζωντανή η περιοχή τους και γενικότερα η επαρχιώτικη αγροτική κοινωνία.
Ξεφεύγοντας απ’ τη νοοτροπία της απλής εμπορευματικής διαδικασίας, όπου ο αγρότης παράγει για να παραδώσει στον έμπορο ή το βιομήχανο και στη συνέχεια να εισπράξει και να τρέφεται ο ίδιος και η οικογένειά του απ’ το σούπερ μάρκετ, θα εμπλουτίσει με τέτοια στοιχεία τη ζωή του, που θα την κάνει επιθυμητή και για τα παιδιά του, ώστε να μη φεύγουν απ’ τον τόπο τους.
Αποφεύγοντας σε μεγάλο βαθμό τους μεσάζοντες, θα παίρνει σωστές και δίκαιες τιμές. Απ’ την άλλη, τη στιγμή που ο πολυλειτουργικός αγρότης θα παράγει και για τον εαυτό του, είναι φανερό ότι θα μπει πιο εύκολα στη λογική της υγιεινής τροφής, γιατί δεν θα θέλει να τρώει τα δηλητήρια, που πριν με ελαφριά καρδιά χρησιμοποιούσε, επειδή παρήγαγε για την απρόσωπη αγορά. Έτσι θα στραφεί πιο εύκολα προς την Οικολογική γεωργία (με τη μορφή των βιοκαλλιεργειών, της βιοδυναμικής καλλιέργειας ή της φυσικής) . Επίσης πιο εύκολα θα αναδιαρθρώσει τις ανάγκες του και θα ξεφύγει απ’ τον καταναλωτισμό και τις εξωτερικές εισροές. Θα αναγκασθεί να επανέλθει σε είδη και ποικιλίες που δεν θα χρειάζονται χημική υποστήριξη, αλλά θα είναι δοκιμασμένες στην περιοχή, δηλ. στις ξεχασμένες ντόπιες ποικιλίες και ράτσες και θα ξεφύγει απ’ τα υβρίδια και απ’ τα γ.τ. στο μέλλον. Αρκετά στοιχεία αυτής της κατεύθυνσης υπάρχουν ήδη. Κύρια από αγρότες των «φθινουσών περιοχών». Έχουν διαφοροποιήσει τις δραστηριότητές τους: γίνονται ταυτόχρονα «ξενοδόχοι», «μάγειρες» («αγροτοτουρισμός»), έμποροι τοπικών προϊόντων ή πουλάνε σε άμεση σχέση με τον καταναλωτή ή σε μικρούς κύκλους πελατών. Προσπαθούν να οργανωθούν σε ενώσεις παραγωγοαναλωτών, να δημιουργήσουν ομάδες παραγωγών και εναλλακτικά δίκτυα διανομής. Είναι οι αγρότες που ασχολούνται με τα ποιοτικά προϊόντα ονομασίας προέλευσης (Π.Ο.Π.) ή γεωγραφικής ένδειξης (Π.Γ.Ε.), με τα προϊόντα ολοκληρωμένης διαχείρισης και βασικά και κύρια με την παραγωγή βιολογικών προϊόντων.
Όταν στη χώρα μας ξεκινούσαν οι πρώτοι βιοκαλλιεργητές, οι γεωπόνοι και οι περισσότεροι καθηγητές των γεωπονικών σχολών έλεγαν στα σεμινάρια ότι η βιοκαλλιέργεια δεν είναι δυνατή. Έχουμε δει πολλούς απ’ αυτούς στα 10-15 χρόνια να αλλάζουν στάση (π.χ. Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας). Να προτείνουν μάλιστα όλη η χώρα, όχι μόνο να κηρυχθεί «ζώνη ελεύθερη από μεταλλαγμένα», αλλά και «ζώνη βιοκαλλιέργειας». Έτσι η χώρα θα αποκτήσει «συγκριτικό πλεονέκτημα» σε διεθνές επίπεδο, λένε τώρα.
Επειδή βέβαια το βιολογικό προϊόν εξ ορισμού πρέπει να είναι απαλλαγμένο από γ.τ.ο., είναι φανερό ότι η «συνύπαρξη» γ.τ. καλλιεργειών με βιολογικές, βιοδυναμικές ή φυσικές είναι αδύνατη, αφού ό,τι μέτρα και να παρθούν η επιμόλυνση και μάλιστα η «μηδενική» είναι αδύνατο να αποτραπεί.
Μ’ αυτή την έννοια, η οικολογική γεωργία είναι η απάντηση όχι μόνο στη συμβατική γεωργία, αλλά και στα μεταλλαγμένα, γιατί όχι μόνο εξασφαλίζει πλήρη, υγιεινά και ασφαλή προϊόντα, αλλά και γιατί η επιλογή της σημαίνει άρνηση των μεταλλαγμένων στην πράξη.

Αρχές της οικολογικής Γεωργίας:

Καλλιέργεια της γης χωρίς τη χρήση χημικών λιπασμάτων-φυτοφαρμάκων με εναλλαγή καλλιεργειών.
Αντιμετώπιση του αγροκτήματος σαν οικοσύστημα (και με ζώα) όπου πρέπει να υπάρχει ισορροπία και ανακύκλωση των υλικών.
Ήπια παρέμβαση για αποκατάσταση ισορροπίας όταν διαταράσσεται.
Μέσα:
Γνώση συνθηκών-βιορυθμών (π.χ. Ριγολέτης). Πολυκαλλιέργεια-εναλλαγή καλλιεργειών-αμειψισπορά. Χλωρή-οργανική λίπανση, ανακύκλωση υλικών-κομποστοποίηση (ζώα)
Φυτοπροστασία: ωφέλιμα-παρασκευάσματα με φυσικά συστατικά
Ντόπιες ανθεκτικές ποικιλίες (αποφυγή υβριδίων-απαγόρευση μεταλλαγμένων).
Ήπια χρήση νερού και ενέργειας(ανανεώσιμες πηγές επιθυμητές-έντασης εργασίας-ελαφρός εξοπλισμός)
Υποστήριξη από ένα σύστημα ρυθμίσεων που ελέγχεται από τους Οργανισμούς Ελέγχου και Πιστοποίησης και βρίσκεται κάτω από την κρατική εποπτεία. Βέβαια το καλύτερο εχέγγυο είναι η ίδια η συνείδηση του αγρότη καλλιεργητή, που θα περάσει σε αυτό- τον μόνο βιώσιμο πια- τρόπο καλλιέργειας όχι μόνο για λόγους πρόσκαιρα οικονομικούς, αλλά και έχοντας συνείδηση του ρόλου του για την επιβίωση της χώρας και του πλανήτη.
Στόχοι:
Δημιουργία ενός σταθερά γόνιμου-υγιούς εδάφους (η συμβολή εδώ των ενεργών μικροοργανισμών-ΕΜ είναι παραπάνω από σημαντική, δες και το αντίστοιχο παράρτημα). Υγιή φυτά-ζώα που αντιστέκονται μόνα τους στα «βλαβερά». Καταπολέμηση αιτιών και όχι συμπτωμάτων. Παραγωγή υγιεινών και μεγάλης θρεπτικής αξίας προϊόντων. Πολυδραστηριότητα. Αποφυγή των αρνητικών επιπτώσεων της συμβατικής-χημικής γεωργίας (ρύπανση-μόλυνση-υπεράντληση-αποκατάσταση οικολογικής ισορροπίας). Διατήρηση βοποικιλότητας-σταμάτημα της ερήμωσης. Σωστή σχέση αγρότη-φύσης. Διατήρηση των μικρών κοινοτήτων-όχι «φθίνουσες περιοχές». Σχέσεις αλληλοβοήθειας- «κοινοτισμός» στις οικονομικές-κοινωνικές-πολιτικές σχέσεις. Ομάδες παραγωγών -συνεταιρισμοί παραγωγο-αναλωτών.