Τόμας Χομπς. Επιθυμία και κράτος

Του Κώστα Δουζίνα*

Ο προνεωτερικός κόσμος πίστευε ότι ο άνθρωπος κοινωνικοποιείται και τελειοποιείται στην κοινότητα, στην ελληνική πόλη ή τη ρωμαϊκή και μεσαιωνική civitas. Η ενάρετη ζωή μπορεί να επιτευχθεί μόνο μαζί με άλλους σε μια δίκαιη πόλη, δηλαδή πολιτικά. Τα καθήκοντα και τα δικαιώματα του πολίτη και το καλό της πόλης είναι επομένως ταυτόσημα. Ολα αυτά, όμως, άλλαξαν ριζικά στη νεωτερικότητα. Θεμέλιο και αρχή της κοινωνικής και πολιτικής οργάνωσης γίνεται πλέον το άτομο, απαλλαγμένο από την παράδοση, την ιστορία, την ένταξη σε κοινότητες. Η φυσική ιεραρχία του κλασικού κόσμου αντικαταστάθηκε από μια ευμετάβλητη και δυναμική κοινωνική ευταξία, στην οποία, για να χρησιμοποιήσουμε την εύστοχη φράση του Μαρξ, «καθετί σταθερό εξανεμίζεται»....
περισσότερα