Κανονικά η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (ΠΟΥ) του ΟΗΕ θα έπρεπε
να είναι υπεύθυνη για να δώσει τον τόνο και τον ρυθμό στον παγκόσμιο συντονισμό
για την αντιμετώπιση της παρούσας πανδημίας. Και επειδή ο ΟΗΕ είχε τονίσει
αρκετές φορές ότι περίμενε ένα τέτοιο ξέσπασμα από κάποια μετάλλαξη της
οικογένειας των κορονοϊών, θα έπρεπε ήδη το προηγούμενο διάστημα, να έχει
συμβουλεύσει τα κράτη και τις κυβερνήσεις να κάνουν κατάλληλες αντίστοιχες επενδύσεις
στα δημόσια συστήματα υγείας τους.
Αλλά ο ΠΟΥ κάθε άλλο παρά είναι εκείνη η οργάνωση που μπορεί
να συμπεριφερθεί «ουδέτερα» και να ανταποκριθεί στο ύψος των απαιτήσεων της
επιστημονικής κατάστασης και του «κοινού καλού» της παγκόσμιας κοινότητας. Αυτό
οφείλεται –μεταξύ των άλλων- και στο γεγονός ότι το 75% των πόρων της
προέρχονται από εθελοντικές συνεισφορές των δυτικών βιομηχανικών κρατών, από χορηγίες
διάφορων ιδρυμάτων, όπως του Bill & Melinda Gates,
από δωρεές Μ.Κ.Ο και ιδιωτικών επιχειρήσεων. Αυτοί οι χορηγοί ακολουθούν κατά
κανόνα τις δικές τους ιδιαίτερες νεοφιλελεύθερες ατζέντες, οι οποίες στοχεύουν
στην ιδιωτικοποίηση της δημόσιας υγείας.
Στις σημερινές συνηθισμένες αναλύσεις για την υγειονομική
κρίση παίζουν ακόμα αποφασιστικό ρόλο τα οικονομικά. Ο κόσμος φαίνεται να είναι
σε κίνδυνο γιατί έχουν ανασταλεί το μεγαλύτερο μέρος των κοντινών ή μακρινών
αεροπορικών πτήσεων ή γιατί η Κίνα σταμάτησε την παραγωγή και τον εφοδιασμό των
υπόλοιπων με προϊόντα, ενώ έσπασαν οι παγκόσμιες αλυσίδες εμπορίου και
εφοδιασμού και ταυτόχρονα «έπεσαν» τα χρηματιστήρια. Ενώ υπάρχει υπερφόρτωση των δημόσιων υγειονομικών
συστημάτων, τα οποία όλα τα προηγούμενα χρόνια αποδυναμώθηκαν και
συρρικνώθηκαν, οι πολιτικοί που βρίσκονται στη εξουσία αντί να στραφούν στην
αναβάθμισή τους ώστε να είναι δυνατή η περίθαλψη των πληθυσμών, διαθέτουν τα
οικονομικά «μπαζούκας» τους για τη σωτηρία των ιδιωτικών επιχειρήσεων και
εταιρειών. Και όλα αυτά σε μια περίοδο όπου εκατομμύρια πολίτες από όλο τον
κόσμο απαιτούσαν και μέτρα για την κλιματική προστασία από τις κυβερνήσεις.
Ό,τι πολλοί από μας απαιτούσαμε να γίνει –χωρίς ανταπόκριση από τις
κυβερνήσεις-φαίνεται ότι τώρα μέσω του κορονοϊού γίνονται πραγματικότητα σε μια
νύχτα: η παγκόσμια καπιταλιστική οικονομία με το παγκόσμιο εμπόριο και την
παγκόσμια κινητικότητα(για κάποιους)-που προώθησαν την διασπορά του ιού και
επίσης την αποσταθεροποίηση του κλίματος-έχουν δραματικά περιορισθεί, με
αποτέλεσμα να μειωθούν δραστικά και οι εκπομπές διοξειδίου και τα απόβλητα.
Μέτρα χωρίς
προηγούμενο
Από τις πρώτες ανακοινώσεις της Κίνας τον Γενάρη του `20, ο
ΠΟΥ εξήρε τα εκεί μέτρα σαν αποτελεσματικά και τα κατάλληλα για την περίσταση.
Ξαφνικά η στάση της Κίνας στην αντιμετώπιση της επιδημίας έγινε πρότυπο όχι
μόνο για την Ασία, αλλά και τα δυτικά κράτη. Δεν έγινε γνωστή από τα δυτικά ΜΜΕ
καμία κριτική από τους-τις Κινέζους-ζες πολίτες, που έχουν σταθεί επικριτικά
στον τρόπο αντιμετώπισης της κυβέρνησής τους. Ο αποκλεισμός 50 εκατομ. ανθρώπων
στη μητροπολιτική περιοχή της Βουχάν, αντιμετωπίσθηκε με κάποιο θαυμασμό στην
Ευρώπη. Ένας τέτοιος δρακόντειος περιορισμός της κυκλοφορίας και κινητικότητας,
αλλά και της ελευθερίας στην πληροφορία, δεν έχει υπάρξει ξανά στην ιστορία των
επιδημιών.
Δεν είναι τυχαίο βέβαια ότι η Βόρεια Ιταλία έγινε και η
γέφυρα για τη μετάδοση του ιού στην Ευρώπη. Η Λομβαρδία και η Τοσκάνη, από τη
δεκαετία του 1990, έγιναν οι περιοχές όπου επεκτάθηκε η παγκοσμιοποιημένη «κινεζοποίηση»
των σχέσεων εργασίας και η επαφή με την κινέζικη βιομηχανία κλωστοϋφαντουργίας
και επεξεργασίας δέρματος με τα περίφημα προϊόντα made in Italy- ρούχα και παπούτσια,
που κατασκευάζονταν στην Κίνα , με μισθούς πείνας από τις εταιρείες, και
πωλούνταν με μεγάλο κέρδος, κυρίως στις εκθέσεις του Μιλάνου ή της Φλωρεντίας[1].
Έτσι η περιοχή μεταξύ αυτών των δύο πόλεων έγινε και ο προπομπός της πρακτικής
της καραντίνας και του αποκλεισμού κατοικημένων ζωνών στη Ευρώπη.
Δεν υπάρχει
εναλλακτική στον περιορισμό της κινητικότητας και της ελευθερίας;
Ο ΠΟΥ, δια στόματος
του σχετικού διευθυντή του προγράμματος έκτακτης ανάγκης για την υγεία[2],
απαντά ότι δεν είναι κατάλληλη και δίκαιη η κριτική που γίνεται από πολλές
μεριές για την αυταρχική στάση της Κίνας με τους αποκλεισμούς-εγκλεισμούς: «δεν
μπορεί κανείς να μεταφέρει δυτικές οπτικές ηθικής σε μια 5.000 ετών παλιά
κουλτούρα». Με αυτό το επιχείρημα δικαιολόγησε και την «αναδιαμόρφωση»
εκατοντάδων χιλιάδων Ουιγούρων, που κρατιούνται συστηματικά σε «κέντρα
ενσωμάτωσης» στη Βορειοδυτική Κίνα. Το επιχείρημα της κουλτούρας και της
οικονομίας υπερτερεί έναντι των ανθρώπινων δικαιωμάτων κατά τον ΠΟΥ. Αυτό δίνει
το δικαίωμα στην κυβέρνηση της Κίνας να βάλει καινούργια στάνταρς –και με την
ευκαιρία της επιδημίας-όσον αφορά τον έλεγχο και την παρακολούθηση των πολιτών,
στάνταρς τα οποία είχε προετοιμάσει και πριν την εμφάνισή της: γενικευμένη
εγκατάσταση καμερών υψηλής τεχνολογίας με ψηφιακή αναγνώριση κάθε προσώπου, για
ολοκληρωτική παρακολούθηση των κινήσεών του. Λογοκρισία σε όλα τα μέσα
επικοινωνίας και το ίντερνετ, καθώς και στο σύστημα κοινωνικής πίστωσης.
Αυτή η λογοκρισία και ο έλεγχος των μέσων επικοινωνίας και
πολιτών, είναι και σοβαρότερη αιτία για την τόσο γρήγορη μετάδοση και διασπορά
του ιού. Αποσιώπησαν π.χ. την έκκληση του πρώτου κινέζου γιατρού Dr. Li Wenliang που απομόνωσε τον νέο ιό στη Βουχάν-κατοπινό θύμα και ο ίδιος - για την αντιμετώπιση της επερχόμενης
πανδημίας-τις αναρτήσεις του στα κοινωνικά δίκτυα τις διαγράφανε συστηματικά οι
κινεζικές αρχές. Οι τοπικές επιτροπές
του κόμματος( Κ.Κ.Κ) που εξουσιάζει και που πέτυχε την τερατο-γέννηση και
επικράτηση του κρατικού καπιταλισμού στην αχανή χώρα, είχαν και έχουν εφαρμόσει
την πρακτική της ενδελεχούς παρακολούθησης της καθημερινότητας των
υπηκόων-πολιτών της. Τώρα μάλιστα το κόμμα επιδιώκει –μέσω μιας νέας app που βραβεύει με πιστωτικά
μπόνους την φιλικά προς την κυβέρνηση στάση-να ελέγξει και την κοινωνική
συμπεριφορά. Μια «λαμπρή ιδέα», όπως την χαρακτήρισε και Ιταλός πρωθυπουργός Giuseppe Conte, η οποία μπορεί να εφαρμοσθεί
παντού σε σχέση με την πανδημία του κορονοϊού, ώστε «να ξανασκεφθούμε τη
συμπεριφορά μας»!
Εάν υπάρχει μια χώρα στον κόσμο που θα καταφέρει να
εφαρμόσει τα όνειρα των απανταχού «μηχανικών της υγείας», τότε αυτή είναι η
Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας, της οποίας ο σημερινός πρόεδρος Xi Jinping έχει
περισσότερη εξουσία από ό,τι είχε ο ίδιος ο Μάο Τσετούνγκ. Αν καταφέρει να
περιορίσει τον ιό στην Κίνα, αυτό θα αλλάξει πολλά πράγματα σε παγκόσμιο
επίπεδο: ο «καπιταλισμός κινεζικού χαρακτήρα» θα βιώσει μια παραπέρα νίκη, πράγμα που θα επιταχύνει την
εδραίωση της Κίνας σαν γεωπολιτική υπερδύναμη. Και αυτό δεν θα είναι καθόλου
καλή είδηση για τα σημερινά κινήματα της άμεσης δημοκρατίας, της
αυτοδιαχείρισης και της αυτονομίας στη Δύση και στο Βορρά.
Ποια είναι τα
μαθήματα που μπορούμε να πάρουμε από τις κοινωνικές εξελίξεις με βάση την
πανδημία;
-
Ο περιορισμός και ο έλεγχος των πληροφοριών και των
μετακινήσεων από την πλευρά της κάθε εξουσίας είναι μια μεγάλη πρόβα για την
διευκόλυνση του ολοκληρωτισμού
και της επιβολής τεχνοφασιστικών μελλοντικών καθεστώτων.
-
Ο έλεγχος της κοινωνικής δραστηριότητας των
πολιτών για κοινωνική αποστασιοποίηση και συρρίκνωση των σχεσιακών
μας αγαθών , επιτυγχάνεται όχι μόνο μέσω των κατασταλτικών κρατικών
μηχανισμών, αλλά και της επίκλησης της ηθικής της ατομικής ευθύνης.
-
Η προώθηση της ψηφιοποίησης-αυτοματοποίησης-ρομποτοποίησης
της παραγωγής στους χώρους εργασίας και της απαιτούμενης ακόμα εξειδικευμένης
πνευματικής εργασίας των στελεχών από το σπίτι, δεν θα είναι πια μόνο στα
πλαίσια της αντιμετώπισης της παρούσας πανδημίας, αλλά και μελλοντική τάση για
τον παγκοσμιοποιημένο καπιταλισμό.
-
Την αποδοχή της νέας τεχνολογίας επικοινωνιών
με τη μορφή 5G που
προσπαθούν να επιβάλλουν οι ελίτ για λόγους ευκολίας τάχα της επικοινωνίας των πολιτών με
το υπεργρήγορο ίντερνετ (με τις αρνητικές για την υγεία και το ανθρώπινο
ανοσιοποιητικό σύστημα συνέπειες, λόγω της μεγάλης πυκνότητας των δορυφόρων και
των κεριών που απαιτούνται), την επιβάλλουν στην ουσία για την επιδίωξη του
πλήρους ελέγχου της ατομικής και συλλογικής συνείδησης, αλλά και της «διασύνδεσης κατά 360 μοίρες» των
βιομηχανικών κλάδων της παραγωγής με την διακίνηση και μεταφορά προϊόντων.
-
Η μετάλλαξη των ήδη γνωστών κορονοϊών σε νέα όλο
και πιο επικίνδυνα για τον άνθρωπο στελέχη λόγω προσαρμογής
στις αλλαγές του περιβάλλοντος από το υπάρχον κυρίαρχο δυτικό
παραγωγικό-καταναλωτικό μοντέλο ανάπτυξης , θα έχει σαν αποτέλεσμα να ξεσπούν
πιο συχνά και στο μέλλον πανδημίες της σημερινής μορφής, αν επανέλθουμε και
συνεχίσουμε την ίδια πορεία προς την παγκοσμιοποίηση των εμπορικών σχέσεων και
των διηπειρωτικών μετακινήσεων κεφαλαίων, ανθρώπων και προϊόντων.
-
Και αυτήν την πανδημία, αλλά και τις πιθανές
επερχόμενες, καθώς και την δομική κρίση
του σημερινού «καταστροφικού καπιταλισμού», η ανθρωπότητα θα μπορέσει να τις
αντιμετωπίσει καλύτερα, αν πάρει τα μαθήματά της από το σοκ που βρίσκεται σήμερα, σταματήσει την
πορεία της προς την κατάρρευση και τον ολοκληρωτισμό και αντί αυτού
επιλέξει να στραφεί προς την κατεύθυνση της Τοπικοποίησης-Αποανάπτυξης-Άμεσης
Δημοκρατίας.
Γιώργος Κολέμπας
[1] Σε αυτές
τις εκθέσεις –εκτός των άλλων επισκεπτών-συμμετέχουν και πολλά στελέχη και
υπάλληλοι-κινέζοι ή ευρωπαίοι-των εταιρικών κινεζο-ιταλικών δικτύων που είτε
προέρχονταν είτε επισκέφθηκαν την Κίνα το προηγούμενο του Φεβρουαρίου διάστημα.
Μη ξεχνάμε ότι και τα πρώτα κρούσματα στην Ελλάδα είχαν επισκεφθεί αυτή την
περιοχή της Ιταλίας.
[2] Στη
Γενεύη, τέλος Ιανουαρίου 2020, σε
εκδήλωση-συνάντηση του παγκόσμιου ιατρικού δικτύου Geneva Global Health Hub.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου