Γιατί είναι απαραίτητο να διακρίνουμε τα ΚΟΙΝΑ από τα δημόσια αγαθά

 

Σήμερα ο καθένας και η καθεμιά σχεδόν καταλαβαίνει τη διαφορά μεταξύ της οικονομίας στην υπηρεσία του ΚΟΙΝΟΥ ΚΑΛΟΥ και της ιδιωτικής οικονομίας. Αυτό που πολλοί δεν καταλαβαίνουν ακόμα είναι η διαφορά μεταξύ των κοινών συλλογικών αγαθών και των δημοσίων ή κρατικών τέτοιων.

Αυτή η διαφορά έχει να κάνει και με τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων και με την πραγματικότητα του διαχωρισμού μας ως πολίτες στις κατηγορίες των παραγωγών και των καταναλωτών. Ενώ είμαστε μια ενιαία φυσική οντότητα, εντούτοις υπάρχει και μέσα μας αυτός ο διαχωρισμός. Διαφορετικά συμπεριφερόμαστε σαν παραγωγοί και έχουμε διαφορετική συμπεριφορά σαν καταναλωτές, συχνά πολύ αντιφατική με την πρώτη. Αυτό συμβαίνει π.χ. με τους εργαζόμενους στις ιδιωτικές ή κρατικές ή δημοτικές επιχειρήσεις Κοινής Ωφέλειας ΔΕΥΑ(ύδρευσης) ή παλιάς δημόσιας ΔΕΗ.
Στο σημερινό καπιταλιστικό σύστημα ο διαχωρισμός που παράγει ο καταμερισμός της εργασίας σε παραγωγούς και καταναλωτές ιδιωτικών και δημόσιων αγαθών-προϊόντων, βασίζεται σε μια δομική ιεραρχική δομή «από τα πάνω προς τα κάτω». Αυτή η ιεραρχική δομή δεν ισχύει στα πλαίσια των δομών των ΚΟΙΝΩΝ. Τα περισσότερα κοινοτικά εγχειρήματα βασίζονται σε δικούς τους κανόνες και ρυθμίσεις, με την βοήθεια των οποίων μπορούν να κάνουν οριζόντια χρήση των πόρων με βιώσιμο και δίκαιο τρόπο, έξω από τις επιταγές των όρων κέρδους-ζημίας.
Είτε πρόκειται για παραδοσιακές κοινότητες που διαχειρίζονται τα κοινά τους δάση, ποτάμια ή λίμνες, είτε πρόκειται για νέα δημιουργούμενα κοινοτικά εγχειρήματα όπως είναι οι ενεργειακές κοινότητες ή οι ψηφιακές κοινότητες ομότιμης καινοτόμας παραγωγής γνώσης και τεχνολογίας, ο διαχωρισμός σε παραγωγούς και καταναλωτές –χρήστες των πόρων και προϊόντων τους δεν ισχύει.
Δεν ισχύει επίσης η αντίληψη που επικρατεί στο σώμα των πολιτών της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, ότι δηλαδή η αλλαγή των νόμων, των δομών και των κοινωνικών σχέσεων μπορεί να γίνεται μόνο από τα πάνω προς τα κάτω, από την κυβέρνηση και το κοινοβούλιο προς την τοπική αυτοδιοίκηση και τους θεσμούς του περιφερειακού κράτους.
Όταν οι παθητικοί πολίτες της ανάθεσης των αποφάσεων στους ειδικούς και τους πολιτικούς εκπροσώπους τους όμως, από χρήστες πόρων και προϊόντων της εταιρικής παραγωγής και από καταναλωτές πολιτικών προγραμμάτων των κομμάτων εξουσίας, μετατρέπονται στα πλαίσια αυτών των κοινοτήτων σε παραγωγούς αξιών χρήσης και σε πολιτικά υποκείμενα που αποφασίζουν τα ίδια για τις συνθήκες ύπαρξής τους, τότε αποκομίζουν την αντίληψη, τη γνώση και την εμπειρία του πως τα δικά τους όνειρα, οι δικές τους ιδέες και  δεξιότητες, τα ταλέντα τους και οι ιδιαίτερες προσωπικές στάσεις καθώς και οι αυτοβελτιωμένες υπεύθυνες συμπεριφορές, μπορούν να ταιριάξουν άμεσα με το αποκαλούμενο «κοινό καλό», που υποτίθεται είναι και το κοινωνικό συμβόλαιο στο οποίο στήθηκαν οι «αντιπροσωπευτικές δημοκρατίες».
Διαφορετικά από ό,τι συμβαίνει με τις εμπορικές αλυσίδες διανομής αγαθών ή τις γραφειοκρατικές διαδικασίες παραγωγής δημόσιων υπηρεσιών, παραμένει στη συλλογική, συνεργατική ή συνεταιριστική παραγωγή, διαχείριση και διανομή των αντίστοιχων αγαθών, η ελευθερία της απόφασης στα πρόσωπα μέλη-χρήστες. Τα τοπικά οργανωμένα στη βάση της άμεσης δημοκρατίας commons, όπως είναι το νερό, ο ενεργειακός εφοδιασμός, η στέγη, η διατροφή, η υγεία, η παιδεία κλπ. είναι επομένως παραγωγικά και διαχειριστικά συστήματα αυτοδιαχείρισης και αυτοκυβέρνησης, πέρα από τον μοντέρνο καπιταλιστικό καταμερισμό τους σε ιδιωτικά ή κρατικά-δημόσια.
Οι υπάρχουσες -με καπιταλιστικά κριτήρια- σήμερα "δημόσιες" επιχειρήσεις και οι απρόσωπες από την άλλη χρηματιστηριακές η άλλες αγορές,  δεν μπορούν να εξελιχθούν σε Κοινά. Αυτά μπορούν να δημιουργηθούν, να διαμορφωθούν και να υπάρξουν έξω από τη λογική των αγορών και οι κανόνες τους θεσμίζονται από όσους ανθρώπους συμμετέχουν σε αυτά.
Υπάρχουν σήμερα, σύλλογοι κοινής ωφέλειας, κοινωφελή ιδρύματα, κοινωνικά κινήματα, εργατικά συνδικάτα και δίκτυα πολιτών τοπικά και διεθνή, μη κυβερνητικές οργανώσεις κ.λπ., που έχουν ως πρακτική τη στήριξη και εκπροσώπηση των δικαιωμάτων και των συμφερόντων των μειονεκτικών ομάδων πολιτών , την προστασία του περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας κ.λπ, και που έχουν αναδειχθεί σε δυνατή αυθεντική φωνή η οποία λαμβάνεται σοβαρά υπόψη και από τους πολίτες κάθε χώρας και από αυτούς που έχουν την εξουσία σε αυτές.
​Τα θέματα που απασχολούν όλα αυτά τα προαναφερθέντα κινήματα πολιτών, όπως π.χ. διατροφή, νερό, καθαρός αέρας, προστασία οικοτόπων και περιβάλλοντος, εναλλακτικές πηγές ενέργειας, ελευθερία στην έκφραση και πληροφορία, κοινωνικά δίκτυα, ανθρώπινα δικαιώματα, δικαιώματα μειονοτήτων και ιθαγενικών κοινοτήτων, θα μπορούσαν να τα αναλύσουν και να τα αντιμετωπίσουν καλύτερα έχοντας την οπτική των ΚΟΙΝΩΝ και όχι των κρατικών ή δημόσιων αγαθών.