ΜΕ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟΝ ΜΑΣ-ΜΕ ΤΗ ΦΥΣΗ-ΜΕ “ΤΟΥΣ ΒΑΡΒΑΡΟΥΣ”
Β. Παπαδόπουλος*, Β. Γιόκαρης*, Γ. Κολέμπας*
--------------------------------------------------------
Ο πόλεμος στην Ουκρανία,
μια "βαθιά τομή"1 στην ιστορία ;
Ο πόλεμος μαίνεται ήδη ένα χρόνο και δεν έχει τελειωμό. Αντιθέτως, επεκτείνεται
όλο και περισσότερο. Όλο και πιο πολλά όπλα στέλνονται στην Ουκρανία, όλο και
περισσότερες δυτικές κυρώσεις επιβάλλονται κατά της Ρωσίας, μέχρι στιγμής χωρίς
κανένα αποτέλεσμα. Η σύγκρουση από ρωσοουκρανική έχει μετατραπεί σε
αντιπαράθεση Ρωσίαs-Δύσης με θύμα την Ουκρανία και ακολούθως τη Ρωσία, την
Ευρώπη και όλο τον κόσμο. Καμία πλευρά δεν θέλει να κάνει συμβιβασμούς
και υποχωρήσεις και τα θύματα είναι ο λαός της Ουκρανίας, αλλά και της Ρωσίας.
Εκατοντάδες Ουκρανοί και Ρώσοι στρατιώτες σκοτώνονται καθημερινά στις μάχες,
άμαχοι χάνουν την ζωή τους σε βομβαρδισμούς, περισσότεροι από 8 εκατομμύρια
Ουκρανοί είναι πρόσφυγες και εγκατέλειψαν την χώρα, οι πόλεις μετατρέπονται σε
ερείπια και το μέλλον του λαού καταστρέφεται για τις επόμενες δεκαετίες.
Ο πόλεμος είναι όμως και ένας πόλεμος ενάντια στη φύση, όπως καταγγέλλουν ο ΟΗΕ
και Ουκρανοί Οικολόγοι2. Η μετρήσιμη περιβαλλοντική ζημιά περιλαμβάνει άμεσες
ζημιές από τον πόλεμο στον αέρα, τα δάση, το έδαφος και το νερό, υπολείμματα
και ρύπανση από τη χρήση όπλων και στρατιωτικού εξοπλισμού και μόλυνση από τον
βομβαρδισμό χιλιάδων εγκαταστάσεων που περιέχουν τοξικά και επικίνδυνα υλικά.
Το πιο μακροπρόθεσμο κόστος για την Ουκρανία όσον αφορά τις χαμένες υπηρεσίες
του οικοσυστήματος είναι δύσκολο να ποσοτικοποιηθεί, αλλά υπερβαίνει κατά πολύ,
την άμεση φυσική βλάβη και τη μόλυνση των φυσικών οικοτόπων από πυρομαχικά,
υλικό και κινήσεις στρατευμάτων.
Η Δύση δικαιολογεί την υποστήριξή της προς την Ουκρανία με την εισβολή της
Ρωσίας, η οποία αντίκειται στο διεθνές δίκαιο, με την διασφάλιση της εδαφικής
ακεραιότητας της Ουκρανίας και με την υπεράσπιση των αξιών της Δύσης (ελεύθερη
οικονομία, φιλελεύθερη δημοκρατία). Η Ρωσία δικαιολογεί την εισβολή της
με την προστασία του ρωσικού πληθυσμού στα ανατολικά και νότια της Ουκρανίας,
το σταμάτημα της επέκτασης του ΝΑΤΟ στα ανατολικά, το οποίο βάζει σε κίνδυνο
την ρωσική ασφάλεια, και με την αποναζιστικοποίηση της Ουκρανίας. Τα άλλα
προβλήματα του κόσμου, ο κορωνοϊός, η κλιματική αλλαγή3, η προσφυγική κρίση, ο
πληθωρισμός έχουν περάσει σε δεύτερη μοίρα.
Παράλληλα, γινόμαστε μάρτυρες ενός άνευ προηγουμένου μηντιακού πολέμου στα μέσα
ενημέρωσης με βίαιες εικόνες και ηθικοποίηση του πολέμου (οι καλοί Ουκρανοί
εναντίον των κακών Ρώσων) και δαιμονοποίηση της ρωσικής κουλτούρας στη Δύση.
Ακόμη και οι κλασικοί Ρώσοι μουσικοί και συγγραφείς βγαίνουν από τα
προγράμματα. Τέτοια υστερία δεν την είδαμε ούτε κατά του γερμανικού πολιτισμού
μετά τον Β´ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Αυτός ο πόλεμος έχει ανατρέψει ιδεολογίες και βεβαιότητες. Ξαφνικά, η ειρήνη
δεν επιτυγχάνεται με λιγότερα, αλλά με ακόμη περισσότερα όπλα και ο πασιφισμός
έγινε βρισιά. Στόχος δεν είναι ο αφοπλισμός, αλλά ο εξοπλισμός. Τεράστια
κεφάλαια βρίσκονται ξαφνικά για τον πόλεμο και όλες οι χώρες της Ε.Ε.
εξοπλίζονται, παρόλο που είναι υπερχρεωμένες από την οικονομική κρίση και
τα ειδικά χρηματοδοτικά προγράμματα, δηλ. δάνεια, για την καταπολέμηση του
κορωνοϊού. Οι βιομηχανίες όπλων έγιναν ξαφνικά ηθικά καθαρές και κάνουν χρυσές
δουλειές. Πρώην φιλειρηνικά κόμματα (π.χ. οι συγκυβερνώντες γερμανοί Πράσινοι),
πρώην αντίπαλοι του ΝΑΤΟ υμνούν τώρα το ΝΑΤΟ και προπαγανδίζουν τις
εξοπλιστικές δαπάνες, αρχηγοί κρατών που μέχρι χθες αποκαλούσαν το ΝΑΤΟ
"εγκεφαλικά νεκρό" (Εμμανουέλ Μακρόν) ή "παρωχημένο" (Ντόναλντ
Τραμπ), τώρα το επαινούν. Ουδέτερες χώρες, όπως η Σουηδία και η Φιλανδία θέλουν
να γίνουν μέλη του ΝΑΤΟ, το οποίο ζει μια νεκρανάσταση.
Τα περιβαλλοντολογικά κόμματα των Πράσινων στην Ευρώπη προωθούν ξαφνικά την
χρήση του βρώμικου, περιβαλλοντικά καταστροφικού και τρεις φορές πιο ακριβού
υγροποιημένου αερίου (LNG) ή του ακόμη πιο επιβαρυμένου αερίου από
σχιστόλιθο (fracking gas). Παρατείνουν τη χρήση του άνθρακα και των πυρηνικών
εργοστασίων για την αντικατάσταση των ρωσικών ενεργειακών εισαγωγών.
Η Συμφωνία του Δουβλίνου, η οποία υποτίθεται ότι εμπόδιζε μέχρι τώρα την
κατανομή των προσφύγων εντός της Ε.Ε., δεν ισχύει πλέον για τους Ουκρανούς
πρόσφυγες. Αλλά μόνο για αυτούς. Έχουν πλέον δημιουργηθεί πρόσφυγες πρώτης και
δεύτερης κατηγορίας. Από αυτή την άποψη, ο πόλεμος είναι πραγματικά μια τομή.
Ένα αίσθημα ανησυχίας, ένας διάχυτος φόβος διακατέχει τους πολίτες. Οι κρίσεις
διαδέχονται η μία την άλλη χωρίς σταματημό (οικονομική κρίση, κορωνοϊός,
ενεργειακή κρίση, κλιματική αλλαγή, πληθωρισμός, πόλεμος στην Ουκρανία, ...).
Μόλις οι πολίτες και τα κράτη πάρουν μια ανάσα, έρχεται η επόμενη κρίση. Τα
χρέη αυξάνονται όλο και περισσότερο και όλοι αναρωτιούνται μέχρι πού θα πάει
αυτό. Όλοι διαισθάνονται ότι οι παλιές καλές εποχές τελείωσαν και ότι από τώρα
και στο εξής, και λόγω του πολέμου, όλοι θα γίνουμε φτωχότεροι4.Όλοι;
Πολλοί υποψιάζονται ότι σε αυτόν τον πόλεμο διακυβεύονται πολύ περισσότερα από
ό,τι μερικές περιοχές της Ανατολικής Ουκρανίας, ότι ο πόλεμος αυτός αποκάλυψε
πολλά κρυμμένα προβλήματα, ότι χρησιμοποιείται ως δικαιολογία για πολλές
εξελίξεις (αύξηση των τιμών της ενέργειας και των τροφίμων, πληθωρισμός, νέες
γεωπολιτικές συγκρούσεις, αύξηση των στρατιωτικών δαπανών), ότι είναι η
δικαιολογία, αλλά όχι η κύρια αιτία αυτών των προβλημάτων, διότι ο πληθωρισμός
και η αύξηση των τιμών της ενέργειας άρχισε ήδη πριν από τον πόλεμο. Νιώθουν
ότι η μαζική πίεση από τα μέσα ενημέρωσης και οι κυρώσεις της Δύσης κατά της
Ρωσίας, που σε τέτοιο μέγεθος δεν τις είδαμε ούτε στο Ψυχρό Πόλεμο, έχουν κάτι
βαθύτερο ως στόχο από την εκδίωξη των Ρώσων από την Ουκρανία. Η μονοπολική
παγκόσμια τάξη με επικεφαλής τις ΗΠΑ αμφισβητείται από όλο και περισσότερες
χώρες, και όχι μόνο από την Ρωσία (βλ. Κίνα, Ινδία, Λ. Αμερική), η
τράπουλα ξαναμοιράζεται και ορισμένοι φοβούνται ότι αυτός ο πόλεμος είναι
ο προάγγελος ενός ακόμη μεγαλύτερου πολέμου που ετοιμάζεται μεταξύ των ΗΠΑ και
της Κίνας.
Κάθε κριτική φωνή που ζητά να σταματήσει αυτός ο πόλεμος και αυτή η τρέλα, που
προτείνει μια γέφυρα διαλόγου με τη Ρωσία, αποκαλείται φιλορωσική, πουτινική,
αφελής κ.λπ. Όποιος δεν είναι με το mainstream (κύριο ρεύμα) και το αφήγημα της
Δύσης θεωρείται αυτομάτως εχθρός της, ακόμη και αν καταδικάζει έντονα την
επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Αν θέλουμε να υπερασπιστούμε την αξιοπρέπειά μας και την δημοκρατία, και να
συμβάλλουμε στο να σωθεί ο,τιδήποτε μπορεί να σώζεται, πρέπει να συζητάμε
ανοιχτά και χωρίς προκαταλήψεις όλες τις απόψεις - συμπεριλαμβανομένων και
εκείνων της αντίθετης πλευράς- και να παίρνουμε υπόψιν και τα δικά της
συμφέροντα. Μόνο έτσι μπορούμε να παραμείνουμε αξιόπιστοι και να πλησιάσουμε
την αλήθεια. Τα επιχειρήματα της Δύσης και της Ρωσίας σε αυτόν τον πόλεμο είναι
υποκριτικά, για να κρύψουν τα πραγματικά τους συμφέροντα και τους πραγματικούς
λόγους του πολέμου. Όπως όλοι οι πόλεμοι, έτσι και αυτός, γίνεται για
σφαίρες επιρροής και για σκληρά οικονομικά συμφέροντα.
Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία παραβιάζει το διεθνές δίκαιο!
Είναι αδιαμφισβήτητο ότι η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία,
συμπεριλαμβανομένης της προσάρτησης της Κριμαίας το 2014, είναι παράνομη
σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο. Είναι επίσης αδιαμφισβήτητο ότι η Ουκρανία έχει
το δικαίωμα να υπερασπιστεί τον εαυτό της. Αν η Ρωσία ήταν η πρώτη χώρα που το
έκανε, θα ήταν πραγματικά ένα σημείο καμπής στην ιστορία.
Όπως γνωρίζουμε, ο νόμος, το δίκαιο, αντλεί τη νομιμοποίησή του από το γεγονός
ότι ισχύει για όλους. Δεν υπάρχει νόμος "à la carte" (δηλ. με
επιλεκτική εφαρμογή του νόμου), και αν κάποιος τον εφαρμόζει με αυτόν το τρόπο,
όπως κάνουν πολλοί στη Δύση, επιδιώκει άλλους σκοπούς. Δυστυχώς, το διεθνές
δίκαιο έχει γίνει εδώ και χρόνια μια παράγραφος από καουτσούκ που πολλές χώρες,
ιδίως οι μεγάλες δυνάμεις, το καταπατούν κατά το δοκούν. Η εισβολή της
Σοβιετικής Ένωσης στο Αφγανιστάν το 1979, η επίθεση των ΗΠΑ και των
"προθύμων" το 2003 στο ΙΡΑΚ με αποδεδειγμένα ψέματα, η επίθεση του
ΝΑΤΟ κατά της Σερβίας το 1999, οι επιθέσεις των ΗΠΑ, της Αγγλίας και της
Γαλλίας στη Λιβύη το 2011, οι επιθέσεις της Σαουδικής Αραβίας στην Υεμένη, οι
εισβολές της Τουρκίας στην Κύπρο το 1974, στη Συρία και στο ΙΡΑΚ, η προσάρτηση
της Ανατολικής Ιερουσαλήμ και των Υψιπέδων του Γκολάν από το Ισραήλ, η 40ετής
κατοχή της Βόρειας Κύπρου από την Τουρκία (έδαφος της ΕΕ! ), είναι επίσης
παράνομες, για να αναφέρουμε μερικές μόνον περιπτώσεις μετά τον Β΄ Παγκόσμιο
Πόλεμο (Β΄Π.Π). Δυστυχώς, για αυτές δεν υπήρξε καμία αντίδραση, πόσο μάλλον
κυρώσεις, από την Δύση. Αυτές οι παράνομες επεμβάσεις δεν δικαιολογούν βέβαια
την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, αλλά καθιστούν αναξιόπιστες τις
αντιδράσεις και τις κυρώσεις της Δύσης και αυτός είναι ο λόγος, που πολλοί δεν
αποδέχονται το αφήγημα της Δύσης και την κατηγορούν για υποκρισία.
Στο διεθνές δίκαιο περιλαμβάνεται επίσης το δικαίωμα των λαών και των
μειονοτήτων στην αυτοδιάθεση, το δικαίωμα να ζουν τον πολιτισμό, τη γλώσσα και
τα έθιμά τους. Τη στιγμή που καταπιέζονται από την κρατική εξουσία, έχουν
επίσης το δικαίωμα να αντισταθούν, ακόμη και το δικαίωμα να εγκαταλείψουν το
εθνικό κράτος. Αυτό το δικαίωμα των Αλβανών χρησιμοποιήθηκε από τη Δύση για να
δικαιολογήσει την απόσχιση του Κοσσυφοπεδίου από την Σερβία με τη βία, αυτό το
δικαίωμα επικαλείται σήμερα η Ρωσία για τους Ρώσους που ζουν στο Ντονμπάς, αυτό
το δικαίωμα διεκδικούν οι Κούρδοι για τον εαυτούς τους στην
Τουρκία/Συρία/Ιράκ/Ιράν. Τις τελευταίες δεκαετίες υπήρξαν αρκετές χώρες που
διαλύθηκαν, δυστυχώς σπάνια ειρηνικά (π.χ. Τσεχοσλοβακία). Οι περισσότερες
χώρες διαλύθηκαν ή επανα-συγκροτήθηκαν ως κράτη μετά από αιματηρούς πολέμους,
όπως η Γιουγκοσλαβία ή οι σοσιαλιστικές δημοκρατίες της αυτοδιαλυθείσας το 1990
Σοβιετικής Ένωσης. Επομένως, η εδαφική ακεραιότητα μιας χώρας δεν είναι ιερή
αγελάδα, όπως συχνά υποστηρίζεται σήμερα στη Δύση, την οποία και η ίδια
συχνά την καταπάτησε.
Οι ισχυρές εθνικές μειονότητες αποτελούν την αχίλλειο πτέρνα κάθε εθνικού
κράτους και συχνά εργαλειοποιούνται από το μητρικό κράτος. Όλες οι χώρες του
κόσμου είναι εξαιρετικά ευαίσθητες στα δικαιώματα των συμπατριωτών τους στις
γειτονικές χώρες. Αν η μειονότητα καταπιέζεται πραγματικά ή απλώς το
αντιλαμβάνεται έτσι, είναι συχνά δευτερεύον. Αυτό που έχει σημασία είναι, αν η
μειονότητα αισθάνεται ότι δεν ανήκει σε αυτό το κράτος και επιθυμεί να
ανεξαρτητοποιηθεί ή να ενωθεί με τη μητέρα πατρίδα της. Ας αναλογισθούμε μόνο
εν συντομία, πώς δημιουργήθηκαν τα δικά μας εθνικά κράτη. Αν αυτή η διαδικασία οικοδόμησης
των εθνών στις δυτικές χώρες ολοκληρώθηκε σχεδόν μετά των Β΄Π.Π. (όχι πάντα
ειρηνικά!) και σήμερα βρίσκουμε τον εθνικισμό ακατάλληλο, για τα νέα έθνη-κράτη
της πρώην Γιουγκοσλαβίας και της Σοβιετικής Ένωσης μετά το 1990, καθώς και για
πολλούς λαούς (π.χ. τους Κούρδους, τους Παλαιστίνιους, τους Ιρλανδούς κ.ά.), η
διαδικασία αυτή βρίσκεται ακόμη σε πλήρη εξέλιξη. Αυτό που θέλουμε να πούμε
είναι, ότι για την ισχυρή ρωσική μειονότητα στα ανατολικά και νότια της
Ουκρανίας (πάνω από 7 εκατομμύρια) που στο Ντονμπάς αλλά και στην Κριμαία
αποτελούν την συντριπτική πλειοψηφία, πρέπει να βρεθεί μια λύση και δεν
μπορούμε να την αποσιωπούμε.
Πόλεμος μόνο για ηθικές αξίες;
Η Δύση και η Ουκρανία υποστηρίζουν ότι υπερασπίζονται την ελευθερία και τις
φιλελεύθερες αξίες της Δύσης έναντι της δικτατορίας του Πούτιν. Δεν θέλουμε να
εξετάσουμε εδώ αν όλες οι χώρες του ΝΑΤΟ είναι άψογες δημοκρατίες και
μοιράζονται κοινές αξίες (π.χ. Τουρκία). Οι δυτικοί πολιτικοί αποκαλούν επίσης
τον πόλεμο "πόλεμο του Πούτιν", λες και μόνο αυτός υποκίνησε τον
πόλεμο και συνεπώς αν φύγει θα σταματήσει ο πόλεμος. Αυτή η εξήγηση είναι
βολική και υποκριτική, διότι αγνοεί και αποκρύπτει τα αντίστοιχα συμφέροντα της
Δύσης στην Ουκρανία και είναι ιστορικά λανθασμένη. Δεν θέλουμε να υποβαθμίσουμε
τον ρόλο των πολιτικών ηγετών, αλλά η ιστορία μας έχει διδάξει ότι οι πόλεμοι
δεν υποκινούνται από ένα μόνο πρόσωπο, αλλά από ένα καθεστώς, μια ελίτ, μια
τάξη που έχει οικονομικά, πολιτικά και γεωπολιτικά συμφέροντα5.
Το ότι η Ρωσία δεν είναι δημοκρατία με τη δυτική έννοια είναι γνωστό, αλλά το
να την εξισώνουμε με μια σταλινική δικτατορία είναι καθαρή προπαγάνδα, όπως
ασφαλώς και το να αποκαλούμε την ουκρανική κυβέρνηση ναζιστική, κάτι που κάνει
η Ρωσία. Η πολιτική του Πούτιν δεν υποστηρίζεται μόνο από την πλειοψηφία των
Ρώσων , αλλά και από φιλελεύθερα κόμματα στο ρωσικό κοινοβούλιο, τη Δούμα, που
εκπροσωπούν δυτικές αξίες. Ακόμη και Ρώσοι πολιτικοί που χαίρουν μεγάλης
εκτίμησης στη Δύση, όπως ο Γκορμπατσώφ, δικαιολόγησαν την εισβολή στην Ουκρανία
ως αντίδραση της Ρωσίας στην επέκταση του ΝΑΤΟ προς τα ανατολικά, παρά τις
διακηρύξεις της Δύσης την δεκαετία του '90.
Οι αναφορές στο διεφθαρμένο σύστημα των ολιγαρχών στη Ρωσία είναι επίσης
γελοίες και υποκριτικές από την πλευρά της Δύσης. Η Ουκρανία έχει επίσης ένα
ολιγαρχικό σύστημα και όσον αφορά τη διαφθορά κατατάσσεται στις τελευταίες
θέσεις όπως και η Ρωσία (Ουκρανία 122η θέση, Ρωσία 136η) σύμφωνα με τη
Διεθνή Διαφάνεια 2021.
Η εξήγηση αυτού του πολέμου με ηθικούς όρους αποσκοπεί μόνο στον αποπροσανατολισμό
της συζήτησης από τα πραγματικά αίτια του πολέμου και τα συμφέροντα της Ρωσίας
και της Δύσης στην Ουκρανία. Τα κράτη δεν έχουν ηθική, δυστυχώς έχουν
συμφέροντα. "Τα στενά συμφέροντα των κρατών μετράνε και όχι οι αξίες. Όταν
ένας πολιτικός αρχίζει να κορδώνεται για αξίες, είναι καιρός να φύγεις από το
δωμάτιο“ είπε ο Έγκον Μπαρ (Egon Bahr), ο αρχιτέκτονας της Ostpolitik6 και δεξί
χέρι του Βίλλυ Μπραντ (Willy Brandt).
Γεωπολιτικά συμφέροντα της Ρωσίας και της Δύσης στην Ουκρανία
Ο Ψυχρός Πόλεμος έληξε επίσημα το 1990 και οι παλιές περιφέρειες της
Γιουγκοσλαβίας και της πρώην Σοβιετικής Ένωσης έγιναν ανεξάρτητα κράτη. Οι νέες
χώρες έπρεπε συχνά να δικαιολογήσουν το νέο τους κράτος με έναν έντονο
εθνικισμό. Οι ισχυρές μειονότητες στα εδάφη τους ήταν συχνά η αιτία για πολλούς
πολέμους μετά το 1990. Επιπλέον, εμφανίστηκε μια νέα διεθνής γεωπολιτική
σύγκρουση. Το Σύμφωνο της Βαρσοβίας διαλύθηκε, όχι όμως και το ΝΑΤΟ που είχε
ιδρυθεί δήθεν ενάντιά του, και δεν εγκαθιδρύθηκε μια νέα αρχιτεκτονική
ασφάλειας στην Ευρώπη που να περιλαμβάνει και τη Ρωσία. Το ΝΑΤΟ σε τρία κύματα
επεκτάθηκε προς ανατολάς, σε αντίθεση με ό,τι είχαν διακηρύξει και διαβεβαιώσει
οι ηγέτες της Δύσης το 1990. Από την αρχή μάλιστα ήξεραν ότι δεν θα
κρατήσουν τις διαβεβαιώσεις τους. Ο 41. πρόεδρος των ΗΠΑ George H.W. Bush
(Τζωρζ Μπούς ο πρεσβύτερος) μάλιστα έδωσε την εξής κυνική απάντηση, όταν ο τότε
καγκελάριος της Γερμανίας Χέλμουτ Κωλ τον επισκέφτηκε στο Camp David το 1990,
λίγο πριν την συμφωνία 4+2 για την ένωση της Γερμανίας και του υπενθύμισε τις
διαβεβαιώσεις της Δύσης προς την Σ. Ένωση για μη επέκταση του ΝΑΤΟ προς
Ανατολάς: " Στον διάβολο με αυτούς (τους Σοβιετικούς), εμείς νικήσαμε όχι
αυτοί"7. Η Ρωσία από το 1999 διαμαρτυρόταν σε κάθε επέκταση του
ΝΑΤΟ, αλλά κανείς στη Δύση δεν την έπαιρνε στα σοβαρά. Το 2008 οι ΗΠΑ, οι
οποίες κυριαρχούν στο ΝΑΤΟ και το χρησιμοποιούν ως μέσο ελέγχου της Ευρώπης,
έβαλαν θέμα εισόδου της Γεωργίας και της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, γνωρίζοντας πολύ
καλά, ότι αυτήν τη φορά η διεύρυνση δεν θα ήταν ειρηνική, διότι αυτή έθιγε
ζωτικά ρωσικά συμφέροντα. Στόχος τους ήταν, να επεκταθεί η επιρροή του ΝΑΤΟ
μέχρι τις πύλες της Μόσχας και στην Μαύρη Θάλασσα και να γίνει η Κριμαία
νατοϊκή βάση.
Ο πρώην πολιτικός, υπουργός της SPD (το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα Γερμανίας), στενός
συνεργάτης του Βίλλυ Μπραντ και για χρόνια κυβερνήτης του κρατιδίου του
Αμβούργου, Κλάους φον Ντονάνι (Klaus von Dohnanyi), περιέγραψε αυτή την εξέλιξη
και κλιμάκωση πολύ παραστατικά στο βιβλίο του "Εθνικά συμφέροντα "8.
Το βιβλίο εκδόθηκε στα τέλη του καλοκαιριού του 2021, πριν από τον πόλεμο, και
είναι πολύ αποκαλυπτικό, για τα γεωπολιτικά συμφέροντα των ΗΠΑ και τα λάθη της
Δύσης που οδήγησαν σε αυτόν τον πόλεμο. Η επέκταση του ΝΑΤΟ το 2008 - και ίσως
και ο πόλεμος9- αποφεύχθηκε τότε με πρωτοβουλία της Γερμανίας και της Γαλλίας
που έβαλαν βέτο στην άμεση είσοδο της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, αλλά το κουτί της
Πανδώρας άνοιξε. Ρώσοι και Ουκρανοί, που μέχρι το 2008 ζούσαν μαζί ειρηνικά
στην αδέσμευτη Ουκρανία, άρχισαν να ακολουθούν διαφορετικούς δρόμους. Καθώς η
Δύση και μερίδα της ουκρανικής ελίτ προσπαθούσε να τραβήξει την Ουκρανία προς
τη Δύση, η Ουκρανία, η οποία μέχρι τότε ανέπνεε με δύο πνεύμονες, άρχισε να
παθαίνει ασφυξία. Οι εντάσεις αυξήθηκαν, ιδίως μετά το Μαϊντάν10 το 2014. Στη
Δύση και τη Δυτική Ουκρανία, η εξέγερση κατά του τότε προέδρου Βίκτορ
Γιανουκόβιτς ηρωποιήθηκε ως δημοκρατική επανάσταση, αλλά στην Ανατολική
Ουκρανία και στη Ρωσία θεωρήθηκε ως ένα οργανωμένο πραξικόπημα της Δύσης κατά
του εκλεγμένου προέδρου. Λίγο αργότερα, η ένταση στην Ανατολική Ουκρανία
αυξήθηκε σε ανοιχτή σύγκρουση και οι Ρώσοι κατέλαβαν την Κριμαία και οι
ρωσόφωνοι Ουκρανοί μέρος του Ντονμπάς. Η Συμφωνία του Μινσκ, η οποία συνήφθη με
πρωτοβουλία της Γερμανίας και της Γαλλίας και επικυρώθηκε και στον ΟΗΕ,
παρέμεινε δυστυχώς για 7 χρόνια στα χαρτιά, παρόλο που ήταν ίσως η τελευταία
ευκαιρία να αποτραπεί ο σημερινός πόλεμος. Η Ουκρανία δεν πραγματοποίησε τις
συμφωνηθείσες κρατικές μεταρρυθμίσεις (συνταγματική μεταρρύθμιση για να γίνει η
Ουκρανία ομοσπονδιακό κράτος) και δεν συμφώνησε σε ένα καθεστώς αυτονομίας για
το Ντονμπάς. Το μόνο που έγινε ήταν, να παγώσει η σύγκρουση, ο πόλεμος να
συνεχιστεί “σε χαμηλή φωτιά” για 7 χρόνια με 500-600 νεκρούς το χρόνο
εκατέρωθεν και όλοι πίστεψαν ότι αυτό θα διαρκούσε για πάντα. Στην πραγματικότητα,
η Ουκρανία και η Δύση προετοιμάζονταν για το νέο γύρο πολέμου, όπως παραδέχτηκε
ανοιχτά η πρώην καγκελάριος της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ11. Από το 2014,
οι ΗΠΑ, η Αγγλία και ο Καναδάς μετέφεραν τεράστιες ποσότητες όπλων στην
Ουκρανία και την εξόπλισαν, όπως αποδεικνύει η πολεμική ικανότητά της κατά την
έναρξη του πολέμου. Ο σημερινός πόλεμος λοιπόν δεν έπεσε από τον ουρανό, όλοι
τον προετοίμαζαν, μόνο που δεν θέλαμε να τον δούμε.
Η Δύση δικαιολογεί την επέκταση του ΝΑΤΟ προς Ανατολάς λίγο-πολύ ως
αναπόφευκτη, επειδή οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης το ήθελαν, και ως
ανεξάρτητα κράτη αποφασίζουν αυτές γι' αυτό. Αυτή είναι μόνο η μισή αλήθεια και
είναι υποκρισία, διότι αποκρύπτει το γεγονός ότι η Δύση είχε επίσης γεωπολιτικό
συμφέρον να δεχτεί αυτές τις χώρες στο ΝΑΤΟ. Φυσικά, μια χώρα έχει το δικαίωμα
να υποβάλει αίτηση για ένταξη σε έναν οργανισμό. Αλλά τα μέλη του οργανισμού
(του ΝΑΤΟ εδώ) είναι εκείνα που αποφασίζουν αν θα τη δεχθούν. Εάν δεν βλέπουν
κανένα νόημα ή εάν η ένταξη αυτή θέτει σε κίνδυνο τα συμφέροντά τους (βλέπε
τώρα την αντίδραση της Τουρκίας στην ένταξη της Σουηδίας), μπορούν φυσικά να
απορρίψουν την αίτηση. Το γεγονός ότι δεν το έπραξαν, στην περίπτωση της
Ουκρανίας και της Γεωργίας μάλιστα οι ΗΠΑ πίεσαν ενεργά για την ένταξή τους το
2008, σημαίνει, ότι είχαν οι ίδιες ζωτικό συμφέρον από την ένταξη των χωρών
αυτών στο ΝΑΤΟ. Ο Κλάους φον Ντονάνι γράφει με σαφήνεια στο βιβλίο του ότι αυτή
η πολιτική των ΗΠΑ δεν στρεφόταν μόνο κατά της Ρωσίας, αλλά και κατά της
περαιτέρω εμβάθυνσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της ανεξαρτοποίησής της από
τις ΗΠΑ και της συνεργασίας της με την Ρωσία. Ο σημερινός πόλεμος σηματοδοτεί
μάλλον το τέλος αυτής της εποχής για το ΝΑΤΟ. Οι αιτήσεις της Φινλανδίας και
της Σουηδίας για ένταξη στο ΝΑΤΟ θα αποτελέσουν πιθανότατα το τελικό στάδιο της
διεύρυνσης. Περαιτέρω επέκταση του ΝΑΤΟ προς τα ανατολικά δεν θα
πραγματοποιηθεί στο μέλλον με ειρηνικά μέσα, όχι μόνο επειδή η Ρωσία δεν το
επιθυμεί, αλλά και επειδή η Κίνα12 την απορρίπτει. Από αυτή την άποψη, ο
πόλεμος αποτελεί πραγματικά ένα σημείο καμπής.
Συμπληρωματικά πρέπει να προσθέσουμε, ότι ο επανεξοπλισμός δεν έχει ξεκινήσει
τώρα. Ακόμη και την ειρηνική περίοδο μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, δηλ.
μετά το 1990 , οι ΗΠΑ αύξαναν συνεχώς τις στρατιωτικές τους δαπάνες προκειμένου
να διασφαλίσουν την παγκόσμια κυρίαρχη θέση τους, με τη δικαιολογία του
υποτιθέμενου κινδύνου της τρομοκρατίας και σήμερα οι αμυντικές τους δαπάνες
αντιπροσωπεύουν το 38% των παγκόσμιων στρατιωτικών δαπανών13! Ο πόλεμος παρέχει
τώρα την απαραίτητη δικαιολογία γι' αυτό, όπως η Σοβιετική Ένωση, η τρομοκρατία
και ο ισλαμισμός στο παρελθόν. Και η απόφαση του ΝΑΤΟ για τουλάχιστον 2% του
ΑΕΠ για στρατιωτικές δαπάνες ελήφθη μεν το 2014, λίγο μετά την κατάληψη της
Κριμαίας από τη Ρωσία, αλλά οι ΗΠΑ ζητούσαν συνεχώς περισσότερα χρήματα για
όπλα από τους Ευρωπαίους.
Εκτός από τα γεωπολιτικά συμφέροντα της Ρωσίας και των ΗΠΑ στην Ουκρανία και τη
Μαύρη Θάλασσα, ο πόλεμος εξυπηρετεί και τις δύο πλευρές για να διασφαλίσουν και
να επεκτείνουν την επιρροή τους. Στη Ρωσία, ο πόλεμος στηρίζει το αυταρχικό
σύστημα του Πούτιν, επειδή εργαλειοποιείται ως αναγκαία άμυνα της χώρας ενάντια
στην δήθεν δυτική πρόθεση για καταστροφή της Ρωσίας και ο πληθυσμός
συσπειρώνεται πίσω από τον Πούτιν. Είναι επίσης πολύ χρήσιμος για τις ΗΠΑ,
διότι αποδυναμώνει τη Ρωσία, δίνει τεράστια κέρδη στις βιομηχανίες όπλων της,
εξασφαλίζει τον απόλυτο έλεγχο των συμμάχων της στο ΝΑΤΟ και τορπιλίζει κάθε
κίνηση της Ε.Ε. για την αυτοδυναμία της.
Οικονομικά συμφέροντα της Ρωσίας και της Δύσης στην Ουκρανία
Η Ουκρανία και ιδιαίτερα το Ντονμπάς είναι όμως και οικονομικά ενδιαφέρουσα για
τη Ρωσία και τη Δύση. Πρώτα απ' όλα, η Ουκρανία είναι μια μεγάλη αγορά με 44
εκατομμύρια καταναλωτές, την οποία καμία χώρα δεν θέλει να χάσει τόσο εύκολα.
Επιπλέον, η Ουκρανία διαθέτει τεράστιες γεωργικές εκτάσεις (41 εκατομμύρια
εκτάρια) με εξαιρετικά εδάφη (για ορισμένους τα καλύτερα εδάφη στη γη), τα
οποία λόγω της κλιματικής αλλαγής γίνονται όλο και πιο πολύτιμα. Όλο και
περισσότερες από αυτές τις εκτάσεις περνάνε στα χέρια πολυεθνικών εταιρειών14,
ιδίως μετά τα γεγονότα του Μαϊντάν και την αλλαγή πλεύσης της Ουκρανίας.
Η Ουκρανία είναι ένας από τους μεγαλύτερους εξαγωγής σιτηρών στον κόσμο και, ως
εκ τούτου, μια σημαντική χώρα για τη σίτιση εκατομμυρίων ανθρώπων. Οι
προμήθειες τροφίμων έπαιζαν δυστυχώς πάντα σημαντικό ρόλο στις γεωπολιτικές
συγκρούσεις, όπως έδειξε και η επισιτιστική κρίση με την έναρξη του
πολέμου.
Η μεγάλη έκταση της Ουκρανίας είναι επίσης περιζήτητη για την ενεργειακή
μετάβαση. Πολλοί στην Ουκρανία και στη Δύση, ιδίως στη Γερμανία, ονειρεύονται
να γεμίσουν τη χώρα με ανεμογεννήτριες και φωτοβολταϊκά πάρκα για την παραγωγή
πράσινου υδρογόνου για τη Γερμανία15.
Σχεδόν όλοι οι αγωγοί πετρελαίου-αερίου-αμμωνίας από τη Ρωσία προς τη Δύση
διέρχονται από την Ουκρανία και ο έλεγχός τους έχει μεγάλη σημασία όχι μόνο
γεωπολιτικά αλλά και οικονομικά.
Η Ουκρανία, και ιδίως το Ντονμπάς, κρύβει τεράστιες ποσότητες
σιδηρομεταλλεύματος, άνθρακα, φυσικού αερίου, τιτανίου, νικελίου, λιθίου,
ουρανίου, νιόβιου, αλατιού, σπάνιων γαιών κ.λπ. Οι επαρχίες του Ντονέτσκ και
του Λουγκάνσκ (και οι δύο μαζί αποτελούν το Ντονμπάς) ήταν σημαντικά οικονομικά
κέντρα της μεταλλοβιομηχανίας και της χημικής βιομηχανίας στη Σοβιετική Ένωση,
αλλά και μετά το 1990 στην Ουκρανία. Παρά την αποβιομηχανοποίηση μετά το 1990
και τον πόλεμο το 2014, παράγονταν εκεί μέχρι το 2022 περίπου το 20% του ΑΕΠ
της Ουκρανίας, αλλά το 40% της βιομηχανικής παραγωγής16. Η οικονομική παρακμή
της περιοχής μετά το 2010 και η πτώση του βιοτικού επιπέδου, ιδίως στο
Ντονμπάς, αποτέλεσαν για τους Ρώσους της περιοχής ένα βασικό παράγοντα για τον
προσανατολισμό τους προς την μητέρα Ρωσία που οικονομικά τα πήγαινε και τα
πηγαίνει πολύ καλύτερα από την Ουκρανία.
Ο πόλεμος λοιπόν γίνεται και για τον έλεγχο και την εκμετάλλευση αυτών των
"αξιών".
Διέξοδος από τον πόλεμο
Αν θέλουμε να σταματήσουμε το σπιράλ του πολέμου, την περαιτέρω καταστροφή της
Ουκρανίας, την καταστροφή του βιοτικού μας επιπέδου, πρέπει και οι τρεις
πλευρές (Ρωσία, Ουκρανία και ΗΠΑ) να κάνουν επώδυνους συμβιβασμούς. Είναι
απατηλό να πιστεύουμε ότι με περισσότερα όπλα και με την εντατικοποίηση του
πολέμου θα γονατίσει ή θα καταστρέψει η Δύση την πυρηνική δύναμη Ρωσία, όπως
ονειρεύονται κάποιοι στη Δύση, χωρίς να σκέφτονται τις συνέπειες. Ακόμα και
γνωστοί πολιτικοί όπως ο Χένρι Κίσινγκερ17, επιχειρηματίες όπως ο Elon Musk18,
ή πρώην και νυν υψηλόβαθμοι δυτικοί στρατιωτικοί19 συνηγορούν για
κατάπαυση του πυρός και τερματισμό του πολέμου, και προτείνουν σαν πιθανές
λύσεις, την παραχώρηση της Κριμαίας στην Ρωσία , δημοψηφίσματα υπό διεθνή
έλεγχο στο Ντομπάς για την τύχη αυτών των περιοχών, μια ουδέτερη Ουκρανία
με διεθνείς εγγυήσεις και με προοπτική την ένταξή της στην Ε.Ε., όπως επίσης
και η ενσωμάτωση της Ρωσίας σε μια ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφάλειας.
Η στάση όχι μόνο της Κίνας αλλά και άλλων, δημοκρατικών χωρών του κόσμου
(Ινδία, Βραζιλία, Νότια Αφρική κ.λπ.) σε αυτή τη σύγκρουση είναι σημαντική και
ενδεικτική. Δεν συντάσσονται με το αφήγημα της Δύσης και θεωρούν όχι μόνο τη
Ρωσία αλλά και τις ΗΠΑ και την Ουκρανία υπεύθυνες για τον πόλεμο. Σε αυτές τις
χώρες στηρίζεται σήμερα η ελπίδα να τερματιστεί αυτός ο πόλεμος, διότι μόνο
αυτές, επειδή δεν εμπλέχθηκαν στη σύγκρουση, μπορούν να ασκήσουν πίεση
στη Ρωσία και τις ΗΠΑ για να τερματιστεί ο πόλεμος.
Βαρύνουσα σημασία για τον τερματισμό του πολέμου θα έχει και η πίεση που θα
ασκήσουν και όλοι οι φιλειρηνικοί άνθρωποι και τα Κινήματα που καταδικάζουν την
παραβίαση του διεθνούς δικαίου, ανεξάρτητα από το ποιος την κάνει, και δεν
έγιναν σήμερα απολογητές ούτε της Ρωσίας ούτε της Δύσης. Η υπεράσπιση του
Διεθνούς Δικαίου, η ειρηνική λύση των διαφορών, η αύξηση της δύναμης του ΟΗΕ,
είναι υπέρ των μικρών χωρών. Οι μεγάλοι ουδέποτε πήραν σοβαρά το δίκαιο, για
αυτό και καμία μεγάλη χώρα (ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, κ.ά.) δεν αναγνωρίζει το διεθνές
δικαστήριο της Χάγης. Όλοι αυτοί απαιτούν για τον εαυτό τους δίκαιο
"à la carte". Αυτοί που θέλουν πραγματικά την ειρήνη δεν μπορούν
να ταΐζουν τον πόλεμο! Η άμεση κατάπαυση του πυρός, που δεν σημαίνει υποταγή20
της Ουκρανίας στην Ρωσία, η απόσυρση των βαρέων όπλων, η ανάπτυξη ειρηνευτικών
δυνάμεων του ΟΗΕ και οι επακόλουθες διαπραγματεύσεις είναι το ζητούμενο σήμερα
για να σωθούν ζωές και να σταματήσει η καταστροφή στην Ουκρανία και τα
χειρότερα για την Ευρώπη και την ανθρωπότητα ολόκληρη.
Αυτός ο πόλεμος έδειξε για άλλη μια φορά την αδυναμία της Ε.Ε. να αποτρέψει τις
συγκρούσεις στην περιφέρειά της, επειδή, είναι μεν μια μεγάλη οικονομική
δύναμη, αλλά πολιτικά ένας νάνος και στρατιωτικά ένας κομπάρσος των ΗΠΑ. Η
εμβάθυνση της Ε.Ε. προς μια πολιτική ένωση (δηλ. ένα ενιαίο κράτος) συνεπάγεται
αυτόματα και μια κοινή ευρωπαϊκή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας,
κοινά εξωτερικά σύνορα και δικό της στρατό 21, εκτός του ΝΑΤΟ. Μια Ε.Ε. που θα
έχει καλές σχέσεις όχι μόνο με τις ΗΠΑ, αλλά και με την Κίνα, τη Ρωσία
και τις άλλες χώρες, πρέπει να είναι ο στόχος μας ως πολίτες της Ε.Ε., αν δεν
θέλουμε να πληρώνουμε πάντα εμείς το λογαριασμό, να γινόμαστε πιόνι των
μεγάλων δυνάμεων και να μην μας παρασύρουν αύριο σε ακόμα μεγαλύτερες και
χειρότερες συγκρούσεις (ΗΠΑ-Κίνα). Η μονοπολική παγκόσμια τάξη πραγμάτων υπό
την ηγεσία των ΗΠΑ από το 1990 και μετά δεν έχει δυστυχώς φέρει ειρήνη, αλλά
μόνο πολέμους και καταστροφή σε όλο τον κόσμο. Ένας πολυπολικός κόσμος με πολλά
κέντρα (ΗΠΑ, Ε.Ε., Κίνα, Ρωσία, Ινδία, Βραζιλία κ.λπ.) προσφέρει την ευκαιρία
να αναγκαστούν οι μεγάλες δυνάμεις να συνεργαστούν για την επίλυση των
επειγόντων προβλημάτων του κόσμου και όχι για την διαρκή και ακόρεστη
αναπτυξιακή επέκταση της μιας δύναμης εις βάρος της άλλης, με ανεπανόρθωτες
επιπτώσεις για τον πλανήτη και την ανθρωπότητα. Οι περιορισμένοι πόροι του
πλανήτη δεν προσφέρονται πλέον (στο στάδιο της υπερώριμης οικονομικής
ανάπτυξης, στο οποίο βρισκόμαστε) για συνέχιση των ανταγωνισμών, ούτε
“ειρηνικών” ούτε-ακόμη χειρότερα- πολεμικών, αλλά “κραυγάζουν παντιόθεν” :
Ειρηνική Συνύπαρξη – Συνεργασία, και Οικονομία συμβατή με τα πλανητικά όρια και
το μέλλον της ανθρωπότητας!
Βασίλης Παπαδόπουλος (διπλ. μηχανικός αεροναυπηγός)
Βασίλης Γιόκαρης (φυσικός και διπλ. μηχανικός μεταλλουργός)
Γιώργος Κολέμπας (μαθηματικός και συγγραφέας)
Παραπομπές:
1. Έτσι χαρακτήρισε τον πόλεμο η πρώην καγκελάριος της Γερμανίας Άνγκελα
Μέρκελ, βλέπε συνέντευξη στο 2ο τηλεοπτικό κρατικό κανάλι της γερμανικής
τηλεόρασης, zdfheute στις 2.6.2022, και περίπου τον ίδιο χαρακτηρισμό
"εποχή καμπής" χρησιμοποιεί και ο νυν καγκελάριος Olaf Scholz.
2. Στη Διάσκεψης του ΟΗΕ για τη Βιοποικιλότητα (COP15) τον Δεκέμβριο στο
Μόντρεαλ η εκτελεστική διευθύντρια του Περιβαλλοντικού Προγράμματος των
Ηνωμένων Εθνών, Ινγκερ Άντερσεν, έκανε την εξής αξιομνημόνευτη δήλωση,
"είμαστε σε πόλεμο με τη φύση" και πρέπει να "κάνουμε
ειρήνη".
Οι Ουκρανοί οικολόγοι στο Κίεβο, λένε: «Πρώτον, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε
ότι η επίθεση του πολέμου στη φύση δεν ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 2022.
Αντίθετα, παρακολουθούμε τις άμεσες και έμμεσες επιπτώσεις των στρατιωτικών
ενεργειών στα φυσικά οικοσυστήματα της Ουκρανίας από τις εχθροπραξίες του 2014.
Πριν από το 2022, οι μάχες γίνονταν μόνο στην Ανατολική Ουκρανία, όπου
επλήγησαν ακόμη και προστατευόμενες περιοχές, ιδιαίτερα χαρακτηριστικά
ουκρανικά οικοσυστήματα στέπας. Η τρέχουσα πλήρους κλίμακας εισβολή έχει
επεκτείνει σημαντικά την εμπόλεμη ζώνη σε περιοχές όπως η Πολέσγε, μια
σημαντική τοποθεσία Ραμσάρ, η ακτή κατά μήκος της Μαύρης και της Αζοφικής
Θάλασσας και μεγάλο μέρος της στέπας που αντιπροσωπεύει περίπου το ήμισυ του
τοπίου της Ουκρανίας»: https://www.topikopoiisi.eu/902rhothetarhoalpha/9563240
3. «Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, μπορεί να εκτροχιάσει ακόμη περισσότερο
το κλίμα με αύξηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, καθώς πολλές χώρες
οδηγούνται – αντί στη μείωσή του – σε μια ξέφρενη αναζήτηση νέου εφοδιασμού σε
αέριο και πετρέλαιο προκειμένου να αντικαταστήσουν τις ρωσικές εισαγωγές,
ενισχύοντας με αυτό τον τρόπο την εξάρτησή τους από τα ορυκτά καύσιμα.» https://www.efsyn.gr/kosmos/eyropi/342096_odeyoyme-olotahos-pros-tin-oikologiki-kai-klimatiki-katastrofi
4. "Ο πόλεμος μας κάνει όλους φτωχότερους", δήλωση του υπουργού
Οικονομικών της Γερμανίας Christian Lindner στην γερμανική εφημερίδα“ Bild am
Sonntag“ στις 7.5.2022.
5. Ξέρουμε ότι αυτή η επιχειρηματολογία δεν στέκει ούτε στην περίπτωση
του Χίτλερ. Δεν ήταν η τρέλα του Χίτλερ που πυροδότησε τον Β' Παγκόσμιο
Πόλεμο, αλλά τα οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα των κυρίαρχων τάξεων της
Γερμανίας, των οποίων ο Χίτλερ ήταν τότε πολιτικός τους εκπρόσωπός, και ο
ανταγωνισμός της Γερμανίας με την Αγγλία, Γαλλία για την κυριαρχία στην Ευρώπη.
6. Η Νόιε Οστπολιτίκ (γερμανικά: Neue Ostpolitik, νέα ανατολική
πολιτική), ή εν συντομία Οστπολιτίκ, είναι η πολιτική εξομάλυνσης των σχέσεων
μεταξύ της Δυτικής
Γερμανίας και της Ανατολικής Ευρώπης, και ιδιαίτερα της Λαοκρατικής
Δημοκρατίας της Γερμανίας (ή Ανατολικής Γερμανίας) που ξεκίνησε
το 1969. Η πολιτική της
"αλλαγής μέσω της επαναπροσέγγισης" υλοποιήθηκε αρχής γενομένης από
τον Βίλλυ
Μπραντ, τέταρτο καγκελάριο της Δυτικής Γερμανίας από το 1969 έως το
1974. Η Οστπολιτίκ ήταν μία προσπάθεια να δοθεί τέλος στην πολιτική
της Χριστιανοδημοκρατικής
Ένωσης (CDU), η οποία ήταν η εκλεγμένη κυβέρνηση της Δυτικής Γερμανίας
από το 1949 έως το
1969. Οι Χριστιανοδημοκράτες υπό τον Κόνραντ
Αντενάουερ και τους διαδόχους του προσπάθησαν να πολεμήσουν το κομμουνιστικό
καθεστώς της Ανατολικής Γερμανίας, ενώ οι Σοσιαλδημοκράτες του Μπραντ
προσπάθησαν να πετύχουν έναν ορισμένο βαθμό συνεργασίας με την Ανατολική
Γερμανία. Επρόκειτο για τα πρώτα βήματα στην αποκλιμάκωση του Ψυχρού
Πολέμου, (Βλ. Βικιπαίδεια : Οστπολιτίκ). Αρχιτέκτονας της Όστπολιτίκ
θεωρείται ο συνεργάτης του Βίλλυ Μπραντ, Έγκον Μπαρ (1922-2015), οποίος σε μια
συζήτηση με μαθητές γυμνασίου στις 3.12.2013 στην Χαϊδελβέργη είπε τη
γνωστή ρήση. „Die eigenen
Interessen eines Staates zählen, nicht die Werte. Wenn ein Politiker anfängt,
über „Werte“ zu schwadronieren, dann ist es höchste Zeit, den Raum zu
verlassen“.
7. Βλέπε άρθρο στο γερμανικό περιοδικό Στερν (Stern) στις 26.9.2014. Βλέπε https://www.stern.de/politik/ausland/nato-osterweiterung-wie-der-westen-einst-gorbatschow-uebertoelpelte-3839144.html „"Zur Hölle mit ihnen,
wir haben gesiegt, nicht die.“
8. Klaus von Dohnanyi," Nationale Interessen (Εθνικά Συμφέροντα)", Εκδοτικός Οίκος Siedler Verlag, Μόναχο.
9. Βλέπε συνέντευξη της πρώην καγκελαρίου της Γερμανίας Ανγκέλας
Μέρκελ στις 7.6.2022 στο θέατρο Berliner Ensemble.
10. Μαϊντάν: Η Πλατεία Ανεξαρτησίας στο Κίεβο, όπου από τα τέλη Νοεμβρίου
2013 έως τα τέλη Φεβρουαρίου 2014 κύμα διαδηλώσεων υπέρ της υπογραφής της
Σύμβασης σύνδεσης της Ουκρανίας με την Ε.Ε και της παραίτησης του προέδρου
Γιανουκόβιτς οδήγησαν από τότε στις γνωστές ακολούθως εξελίξεις μέχρι και
σήμερα.
11. Η Συμφωνία του Μινσκ είχε στόχο να δώσει χρόνο στην Ουκρανία να εξοπλιστεί
για να ανακτήσει το Ντονμπάς και την Κριμαία δήλωσε η Άγκελα Μέρκελ στην
συνέντευξή της στην γερμανική εφημερίδα „die Zeit“, στις 21.12.2022
12. Βλέπε κοινή συνέντευξη του Πούτιν και του Σι Τζινπίνγκ στις 4.2.2022
λίγο πριν από την έναρξη των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων στο Πεκίνο. Η Κίνα
θεωρεί επίσης την επέκταση του ΝΑΤΟ προς τα ανατολικά ως την αιτία του πολέμου
και ζητά τον τερματισμό της.
13. Οι αμυντικές δαπάνες των ΗΠΑ το 2021 ήταν 801 δις δολάρια, οι
παγκόσμιες 2.100 δις. Πηγή: Διεθνές Ινστιτούτο Ερευνών για την Ειρήνη,
SIPRI, με έδρα τη Στοκχόλμη, από την ετήσια έκθεσή του για τις αμυντικές
δαπάνες των χωρών του κόσμου (Military Expenditure Datebase), Απρίλιος 2022.
14. Σύμφωνα με την Βικιπαίδεια "Ουκρανία", από το 2002 και
μετά, 1,6 εκατομμύρια εκτάρια καλής γεωργικής γης έχουν περιέλθει στα
χέρια ξένων εταιρειών (το 1/3 των οποίων εδρεύει στο Λουξεμβούργο). Επιπλέον, η
νέα κυβέρνηση Ζελένσκι έχει επιταχύνει τις πωλήσεις γης (έως 10.000
εκτάρια σε αγροτικές επιχειρήσεις) από την 1.7.2021 (βλ. άρθρο στην γερμανική
εφημερίδα taz στις 9.12.2015 και στην αυστριακή kurier.at στις 13.7.2021).
15. Βλέπε άρθρο στην γερμανική οικονομική εφημερίδα Handelsblatt στις
13.7.2021.
16. Βλέπε ανάλυση του Ομοσπονδιακού Κέντρου για Πολιτική Εκπαίδευση της
Γερμανίας στις 16.3.2015 στο https://www.bpb.de/themen/europa/ukraine-analysen/202807/analyse-die-oekonomische-bedeutung-des-ukrainischen-donbass/
17. Δείτε την εμφάνισή του στις 26.5.2022 στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο
Νταβός της Ελβετίας. Βλ. ακόμη πρόσφατες σχετικά δηλώσεις του, όπως
αναδημοσιεύονται από την Καθημερινή, στις 18/12/2022 : https://www.kathimerini.gr/world/562192534/chenri-kisingker-gia-ton-polemo-stin-oykrania-ora-na-epiteychthei-eirini-meso-diapragmateysis/ .
Σύμφωνα με το άρθρο της εφημερίδας: Πλησιάζει η ώρα για μια ειρήνη μέσω
διαπραγμάτευσης στην Ουκρανία προκειμένου
να μειωθεί ο κίνδυνος ενός ακόμα καταστροφικού παγκόσμιου πολέμου, διαμηνύει ο
βετεράνος Αμερικανός διπλωμάτης Χένρι Κίσινγκερ,
προειδοποιώντας, ωστόσο, ότι τα όνειρα για διάλυση της Ρωσίας μπορεί να
οδηγήσουν σε πυρηνικό χάος.
«Αν τα, προ πολέμου, όρια μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας δεν μπορούν να καθοριστούν
μέσω συνομιλιών ή στο πεδίο της μάχης, τότε θα πρέπει να διερευνηθεί η προσφυγή
στην αρχή της αυτοδιάθεσης. Θα μπορούσαν να διενεργηθούν δημοψηφίσματα υπό
διεθνή επίβλεψη, σε περιοχές που έχουν αλλάξει χέρια επανειλημμένα ανά τους
αιώνες», αναφέρει μεταξύ άλλων ο Κίσσινγκερ !
18. Ο Elon Musk, ιδιοκτήτης της TESLA, μέσω της εταιρείας του Space X εφοδίασε
την Ουκρανία με 30.000 τερματικούς σταθμούς Starlink για να έχει η Ουκρανία
διαστημική σύνδεση στο διαδίκτυο και να μπορεί να ανιχνεύει τις κινήσεις του
ρωσικού στρατού, στις 3.10.2022 ζήτησε κατάπαυση του πυρός, διαπραγματεύσεις
και δημοψηφίσματα στο Ντονμπάς, πράγμα που εξόργισε τους ηγέτες της Ουκρανίας.
Βλέπε https://www.capital.de/wirtschaft-politik/wie-elon-musk-die-ukraine-gegen-sich-aufbringt-
19. Ο στρατηγός Mark Milley, ανώτατος στρατιωτικός διοικητής των ΗΠΑ, δεν
πιστεύει σε μια στρατιωτική νίκη της Ουκρανίας και ζητάει μια πολιτική λύση,
βλέπε https://www.zdf.de/nachrichten/politik/ukraine-russland-krieg-general-milley-usa-100.html .
Το ίδιο και οι γερμανοί στατηγοί, Harald Kujak, πρώην διοικητής της
στρατιωτικής επιτροπής του ΝΑΤΟ από το 2002-2005, ο Helmut W. Ganser (από το
αρχηγείο του γερμανικού στρατού), ο Dr. Erich Vad. κ.ά.. ζητούν κατάπαυση
του πυρός και διαπραγματεύσεις για να βρεθεί μια πολιτική λύση.
20. Αυτοί που ζητάνε άμεση κατάπαυση του πυρός και έναρξη διαπραγματεύσεων
λοιδορούνται από τους υποστηρικτές της Δύσης ότι θέλουν δήθεν την υποταγή της
Ουκρανίας στη Ρωσία ή ότι αυτό σημαίνει ήττα της Ουκρανίας. Άμεση κατάπαυση του
πυρός σημαίνει καταρχήν σταμάτημα της σφαγής αθώων και το πέρασμα των
πρωτοβουλιών από τους στρατιωτικούς στους διπλωμάτες. Σε καμιά περίπτωση
δεν σημαίνει ήττα της Ουκρανίας ή απώλεια εδαφών, η νομιμοποίηση της σημερινής
κατάστασης, ή κατάθεση των όπλων. Το τέλος του πολέμου π.χ.
ΙΡΑΚ-ΙΡΑΝ δεν έγινε γιατί μια πλευρά νίκησε. Ούτε η έναρξη ειρηνευτικών
συνομιλιών άρχισε όταν μια πλευρά νίκησε ή μόνον όταν αποχώρησε ο εισβολέας,
όπως απαιτεί σήμερα η Δύση. Αυτό είναι το ζητούμενο, αλλά δεν μπορεί να είναι η
προϋπόθεση για την έναρξη συνομιλιών. Οι ΗΠΑ π.χ. άρχισαν συνομιλίες με τους
Τάλιμπαν (τρομοκράτες) χρόνια πριν φύγουν από το Αφγανιστάν, το ίδιο έγινε
παλιά και στο Βιετνάμ κ.α.
21. Το αίτημα δεν είναι απλό, αλλά ουσιαστικό και εξαιρετικά σύνθετο και
γνωρίζουμε ότι πολλοί σίγουρα θα έχουν αντιρρήσεις για αυτό, γιατί
οραματίζονται, όπως όλοι μας, μια «Ευρώπη των Λαών» ή μια «Ειρηνική
Ομοσπονδιακή Ένωση», αλλά δυστυχώς δεν μπορούμε να το αποφύγουμε, αν ζητάμε ένα
ευρωπαϊκό ομοσπονδιακό κράτος με μια θέση στον κόσμο και απεξάρτηση από τις ΗΠΑ.
Δεν μπορούμε να αποφύγουμε το θέμα γιατί είναι μέρος της συζήτησης για το ποια
Ευρώπη θέλουμε.
Μια Ευρώπη ειρηνική, που θα σέβεται το διεθνές δίκαιο και τις διεθνείς συνθήκες
και θα πιέζει για διεθνή αφοπλισμό και εξάλειψη των πυρηνικών όπλων, άρα με
τελείως αμυντικό στρατό από κληρωτούς, ή μια Ευρώπη επιθετική, ανταγωνιστική
των ΗΠΑ, της Κίνας και της Ρωσίας με επαγγελματικό στρατό και πυρηνικά όπλα που
θα επεμβαίνει σε όλον το κόσμο;
ΣΤΑΜΑΤΗΣΤΕ
ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ ΣΤΗΝ ΟΥΚΡΑΝΙΑ !
Ο πόλεμος κρατάει ήδη ένα
χρόνο και παρά τις ρητορίες των „ειδικών“ περί δήθεν οικονομικής κατάρρευσης
της Ρωσίας ή γρήγορης νίκης της μιάς ή
της άλλης πλευράς, αυτός συνεχίζεται με ανεξέλεγκτες συνέπειες για την Ευρώπη
και όλο τον κόσμο. Από έναν πόλεμο μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας αυτός έχει
μετεξελιχθεί σε πολεμική αντιπαράθεση Ρωσίας-Δύσης και κινδυνεύει να ξεφύγει
από κάθε έλεγχο, με την αποστολή στην Ουκρανία νέων βαρέων όπλων από τις χώρες
της Δύσης (ΕΕ, Αμερική, με την σφραγίδα του ΝΑΤΟ), Ο πόλεμος κλιμακώνεται έτι
περαιτέρω επικίνδυνα, η μία μετά την άλλη οι κόκκινες γραμμές καταρρίπτονται, οι απώλειες ανθρώπων
όλο και αυξάνονται, η καταστροφή της Ουκρανίας όλο και μεγενθύνεται. Παραλληλα:
- Η φρενίτιδα των Εξοπλισμών τρέχει, εις βάρος των κοινωνικών
δαπανών και της προστασίας του περιβάλλοντος, προς τέρψη των πολεμικών βιομηχανιών, με τα χρέη
των κρατών να ανεβαίνουν στα ύψη.
- Οι επιπτώσεις για την
Ουκρανία, την Ρωσία, την Ευρώπη και ολόκληρο τον κόσμο είναι ήδη ανυπολόγιστες
και μια επισιτιστική κρίση και η πείνα είναι κάθε στιγμή δυνατές. Εμείς οι
Ευρωπαίοι πολίτες συμμετέχουμε στον πόλεμο από απόσταση, με τις κυβερνήσεις μας να δίνουν
όπλα, εξοπλιστική εκπαίδευση , και δισεκατομμύρια Ευρώ στην Ουκρανία, χωρίς να κινδυνεύουμε άμεσα οι ίδιοι. Όμως
νιώθουμε την πραγματική μας εμπλοκή στον πόλεμο μέσα από τον πληθωρισμό, τις
ελλείψεις και το ανέβασμα των τιμών των αγαθών, την αβεβαιότητα για το Αύριο.
Περιμένουμε απαθείς να δούμε πόσα τετραγωνικά χιλιόμετρα θα ανακτήσουν οι
Ουκρανοί, ενώ το καθεστώς της Ρωσίας περιμένει πότε θα καταρρεύσουν οι
ευρωπαϊκές οικονομίες.
- Ενώ η
Ανθρωπότητα και ο Πλανήτης ολόκληρος βρίσκεται ήδη σε τροχιά
μη αναστρέψιμης Κλιματικής Κρίσης και οδηγούμαστε από τους κρατούντες
προς εκτροχιασμό „Κλιματικής Κόλασης“ (αναφορά του Γ.Γ.
του ΟΗΕ Γκουτέρες σε δηλώσεις του σχετικά με την ετήσια Διάσκεψη για το Κλίμα
τον περασμένο Νοέμβριο), και ΚΑΤΕΠΕΙΓΕΙ η Αλλαγή Πλεύσης από
όλους, η ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΟΛΩΝ, ιδιαίτερα ΔΥΣΗΣ-ΑΝΑΤΟΛΗΣ, για να αντιμετωπιστεί αυτό το υπαρξιακό
για την ανθρωπότητα πρόβλημα,
- Οι επικυρίαρχοι της δικής
μας πλευράς / δηλ. της ΔΥΣΗΣ, αναζητούν ΛΥΣΗ του Ουκρανικού Ζητήματος μέσω
κλιμάκωσης των πολεμικών επιχειρήσεων για την κατατρόπωση του „Εχθρού“ και την
αποκατάσταση των Συνόρων και της Τάξης στη βάση των αρχών του Διεθνούς Δικαίου.
Του Διεθνούς Δικαίου, το οποίο αλλού αγνοήθηκε και αλλού καταπατήθηκε από την ίδια τη ΔΥΣΗ
βάναυσα ουκ ολίγες φορές από τη δεκαετία του 1970 και έκτοτε, στην Κύπρο, στη
Γιουγκοσλαβία, στο Ιράκ, στη Λιβύη, στο Αφγανιστάν, στην Υεμένη κ.α. με τραγικές συνέπειες για
τους λαούς των χωρών αυτών.
-Φθάνει πια η Υποκρισία και η
Παραζάλη.
- Από τη στιγμή που η
ουκρανική ηγεσία επέλεξε την εμπλοκή του ΝΑΤΟ, της Αμερικής και της Ευρώπης
στον πόλεμο, ο πόλεμος δεν αφορά μόνο τους ουκρανούς και τους ρώσους, αλλά
όλους μας και ειδικά εμάς τους Ευρωπαίους. Είναι ήδη βαρύ το τίμημα που
πληρώνουμε σήμερα (ακριβή ενέργεια, εξοπλισμοί, πρόσφυγες, πληθωρισμός κ.λπ.),
και δυσοίωνο το Αύριο που μας ξημερώνει. Έχουμε επομένως υποχρέωση να
εναντιωθούμε σε αυτήν την βαρβαρότητα, στα ιμπεριαλιστικά σχέδια της Δύσης και
της Ρωσίας, αλλά και στη στάση της Ουκρανίας απέναντι τους ρωσόφωνους
πληθυσμούς ιδιαίτερα των ΝΑ περιφερειών της, και να ζητήσουμε συλλογικά και
δημόσια την παύση του πολέμου και την εξεύρεση κοινά
αποδεκτής ειρηνικής λύσης.
- Στο πλαίσιο της ειρηνικής συμφιλίωσης που οραματίστηκαν και στα
χνάρια που ξεκίνησαν να χαράζουν πριν από 50 και 40 χρόνια αντίστοιχα, πολιτικές
προσωπικότητες της Ευρώπης όπως ο Βίλυ Μπραντ και ο Μιχαήλ Γκορμπατσώφ, όπως
απαιτούσε και το Φιλειρηνικό και Αντιπολεμικό Ευρωπαϊκό Κίνημα της δεκαετίας
του ‘80,
Υψώνουμε τη Φωνή μας για :
- Ανάληψη κοινής Πρωτοβουλίας
από χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πρώτα και κύρια από Γερμανία και Γαλλία, ή
υποστήριξη ανάλογων Πρωτοβουλιών από άλλες χώρες (Βραζιλία, Κίνα) με στόχο την :
Άμεση Παύση του Πολέμου και Έναρξη
Διαπραγματεύσεων, μεταξύ Ουκρανίας, Ρωσίας και Ε.Ε., με εγγυητές χώρες
που κράτησαν ουδέτερη στάση στο πόλεμο (Κίνα, Ινδία, Βραζιλία, Νότια Αφρική,
κ.λπ.), με αντικείμενο :
* Διαμόρφωση συμφωνίας μεταξύ Ουκρανίας-Ρωσίας-ΕΕ για ενιαία, κοινά αποδεκτή
και αμοιβαία ελεγχόμενη αρχιτεκτονική πανευερωπαϊκής ασφάλειας από τα Ουράλια
μέχρι την Πορτογαλία, συμπεριλαμβανομένων και των εγγυήσεων για την εδαφική
ακεραιότητα της Ουκρανίας.
* Δημοψηφίσματα υπό την εποπτεία του ΟΗΕ στην
Κριμαία, στο Ντονμπάς και στην ΝΑ-Ουκρανία, ώστε επιτέλους να αποφασίσει ο λαός
κάθε μίας από αυτές τις περιφέρειες το δικό του καθεστώς και την χώρα που θα
ανήκει στο μέλλον.
ΕΥΡΩΠΑΙΟΙ
ΠΟΛΙΤΕΣ